به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از لرستان، قرآن نگاه جنسیتی به حوزههای اصلی بشر ندارد و اگر تفاوتهایی را در احکام و قوانین زندگی بشر در دنیا قایل است، به سبب تفاوتهای طبیعی است که تأثیری در اساس مسئله بجا نمیگذارد و اگر نوعی تبعیض جنسیتی در برخی موارد دیده شده، به قصد بازسازی ضعف طبیعی زن و فراهمآوری امکان بیشتر تساوی عدالت است.
افزایش دیه و ارث تا دو برابر برای مرد، در ظاهر به نفع مرد است، ولی اگر بهدرستی تحلیل و تبیین شود، این احکام تماماً در خدمت منافع زن و برقراری عدالت است؛ زیرا این زن است که از این افزایش بهره میبرد تا این گونه نقص طبیعی جبران شود و عدالت اجرا شود.
برابری جنسیتی زن و مرد در آموزههای قرآنی
برابری به معنای عدالت و قرار گرفتن هر چیزی در جای خود است بهگونهای که هرگونه تغییر و تبدیل به معنای خروج از مسیر آفرینش و اهداف و فلسفه آن تلقی شود؛ چرا که هر کسی ظرفیتی دارد که باید به تمام و کمال مورد توجه قرار گیرد و حداقل و حداکثر به معنای خسران و زیان و ضرر است، به این معنا که اگر کمتر از ظرفیت طبیعی به او داده شود، حق وی ادا نشده و دچار زیان میشود و چنان که بیش از ظرفیت وی داده شود، او را به تباهی میکشاند.
هر چند که انسانیت، جنسیت نمیپذیرد و روح انسانی، مرد و زن ندارد و ذکوریت و انوثت از عوارض ماده و دنیاست، ولی باید پذیرفت که کالبد جسمانی روح در دو شکل متفاوت زن و مرد، اقتضائات و محدودیتهایی دارد که نمیتوان از آن غفلت ورزید.
اگر عدالت، تساوی مطلق نسبت به روح انسانی است، ولی همین عدالت در دنیا، مقتضی آن است تا با توجه به طبیعت و ظرفیت هر یک از کالبدهای روح انسانی عمل شود. بر این اساس، هرگونه نادیده گرفتن تفاوتها به معنای خروج از دایره عدالت و ورود به حوزه بیعدالتی و ظلم است.
بنابراین تفاوتهایی که در احکام و قوانین شریعت دیده میشود، برای ایجاد فضای اعتدال و تعادل برای روح انسانی در دو کالبد متفاوت زن و مرد است تا محدودیتهای کالبدهای روح در دنیا، موجب نشود تا انسان به مقام بایسته و شایسته خویش نرسد.
بر این اساس، آموزههای قرآنی، متناسب با کالبد جسمانی روح زن و مرد بیان شده است تا روح انسانی در هر دو کالبد بتواند بهدرستی اسمای الهی را در خود فعلیت بخشد و با خدایی و متاله شدن، ربوبیت الهی را مظهریت نماید.
از نظر آموزههای قرآنی، هیچگونه تفاوت میان زن و مرد در مقام روح انسانی و مقامات و کمالات آن وجود ندارد و تفاوتهای موجود در کالبد انسانی و فیزیک زن و مرد، هرچند که تفاوتهایی را در احکام و قوانین و مسئولیتها ایجاد میکند، ولی این تفاوتها تأثیری در اصل فلسفه وجودی انسان بهجا نمیگذارد و به اشکال گوناگون، تأثیرات کالبدهای زنانگی و مردانگی بهگونهای جبران شده تا روح انسانی در هر دو کالبد زنانگی و مردانگی به کمال بایسته و شایسته خود برسد.
مهرداد ویسکرمی، از محققان علوم قرآنی در گفتوگو با ایکنای لرستان با اشاره به علل عدم تساوی ارث و دیه زن و مرد از دیدگاه قرآن کریم، گفت: بسیاری از فلاسفه احکام بر ما روشن نیست و در قرآن به آن اشاره نشده است اما آنچه مسلم است، دیه قیمت انسان نیست؛ بنابراین به نظر میرسد این مطلب بیشتر به مسائل اقتصادی و دنیوی انسان برمیگردد.
وی با بیان اینکه از یک روح الهی در وجود زن و مرد دمیده شده و به جایگاه و منزلت یکسانی نیز میرسند، تصریح کرد: قرآن کریم زن و مرد را نفس واحده میداند اما از نظر حقوقی و مسائل عاطفی تفاوتهایی بین این دو وجود دارد.
ویسکرمی اضافه کرد: در مبحث مسائل خانواده از منظر قرآن کریم برای هر کدام از اعضای خانواده وظایف و حقوقی تعریف شده است که انجام آن به تعالی و پیشرفت همهجانبه جامعه انسانی منجر میشود.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: در اظهارات ائمه معصوم(ع)، سلامت خانواده و قوام آن بنیادیترین مسئله جامعه است کمااینکه آسیب دیدن خانواده باعث عقیم ماندن مسائل جامعه میشود.
ویسکرمی عنوان کرد: مهمترین نقشی که زن در جامعه بازی میکند نقش مادری است و هیچ وظیفه دیگری نباید مانع از انجام وظیفه خطیر مادری شود و به بانوان شاغل توصیه میشود که نگذارند نهاد خانواده آسیب ببیند.