ضرورت رفع اختلاف در زمینه رؤیت هلال ماه با هم‌فکری مسلمانان
گروه اندیشه: مرجع عالیقدر جهان تشیع ابراز کرد: باید میان مسلمانان فکری برای رفع اختلاف در رؤیت هلال و روز اول ماه قمری شود، زیرا ماه وقتی شروع به حرکت می‌کند تنها یک روز اول دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، دومین جلسه درس خارج فقه آیتالله العظمی حسین نوری‌همدانی، مرجع عالیقدر جهان تشیع با موضوع رؤیت هلال ماه، امروز، 16 شهریور در مدرسه علمیه سیادت مشهد برگزار شد.
در این جلسه آیتالله العظمی حسین نوری‌همدانی، مرجع عالیقدر جهان تشیع در ادامه مباحث مسئله رؤیت هلال ماه با بیان اینکه در مبحث رؤیت هلال ماه در ابتدا به بررسی آیات قرآن و سپس به روایات اهل بیت(ع) و نظر علما می‌پردازیم، ابراز کرد: امر رؤیت هلال ماه یک امر تکوینی و واقعی است لذا بر اساس قرآن کریم 12 ماه در سال داریم.
وی با بیان اینکه موضوعات در جهان یا اعتباری هستند و یا تکوینی، ادامه داد: موضوع امور اعتباری در زندگی انسان مهم است، گاهی برای کار اشتباه، پاداش و کیفر قرار می‌دهند که این امور اعتباری بوده و شارع آن را قبول کرده است.
آیتالله العظمی نوری‌همدانی با بیان اینکه عقلا گاهی برای نظام زندگی خودشان امور اعتباری دارند، ابراز کرد: گاهی موضوع حکم یا ظرف حکم، امور اعتباری‌اند و شرعا احکامی برای آنها مترتب می‌شود.
وی با بیان اینکه امور اعتباری احکامش دست معتبرین است که با شرایطی این امور را معتبر کرده است، گفت: گاهی موضوع احکام تکوینی است به عنوان نمونه اکنون ظهر شده است که این امر، یک امر تکوینی حقیقی است، گاهی هم موضوعات احکام مربوط به امور اعتباری می‌شود که تابع اعتبار معتبرین است.
وی با بیان اینکه گاهی هم قسم دوم موضوع حکم، یک امر تکوینی است و شارع مقدس آن شرع واقعی را که در عالم است در خارج مترتب می‌کند، ابراز کرد: امور مربوط به حوزه تکوینی را نباید به اعتباری بکشانیم زیرا امور اعتباری تابع اعتبار معتبرش است و امور تکوینی تابع امور تکوینی.
این مرجع عالیقدر جهان تشیع با بیان اینکه موضوع قمر تکوینی است و شارع بر قمر آثار را مترتب می‌کند، ادامه داد: آیه پنج سوره یونس «هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیَاء وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِینَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللّهُ ذَلِکَ إِلاَّ بِالْحَقِّ یُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ، اوست کسى که خورشید را روشنایى بخشید و ماه را تابان کرد و براى آن منزل‌هایى معین کرد تا شماره سال‌ها و حساب را بدانید خدا اینها را جز به حق نیافریده است نشانهها[ى خود] را براى گروهى که مىدانند به روشنى بیان مىکند» در مورد قمر منازل است لذا باید آن را شناسید تا بتوانیم احکامش را مترتب کنیم.
وی اضافه کرد: آیه 39 سوره یاسین «وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ کَالْعُرْجُونِ الْقَدِیمِ و براى ماه منزل‌هایى معین کردهایم تا چون شاخک خشک خوشه خرما برگردد» ضرورت دور را که قمر، حقیقت تکوینی است و منازل و سیری دارد، نشان می‌دهد که باید اول، وسط و آخر آن را بشناسیم.
آیتالله العظمی نوری‌همدانی جهان تشیع با بیان اینکه ماه یک اول، بدر، محاق و آخری دارد، عنوان کرد: بعد از این ماه دوره دوم حرکت خود را شروع می‌کند که همان بدر است.
وی با بیان اینکه این ماه یک محاق دارد نه دو تا، گفت: این که در یک کشور روز اول ماه و جای دیگر روز دوم ماه است، درست نیست لذا باید میان مسلمانان فکری برای رفع این اختلاف‌ها شود، زیرا ماه وقتی شروع به حرکت می‌کند تنها یک روز اول دارد.
این مرجع عالیقدر جهان تشیع با بیان اینکه مطلب اصلی مربوط به خود ماه است پس باید برای همه جا یکسان باشد، افزود: ما یک هلال بدر، محاق و آخر داریم، لذا ماه‌ها در همه کشورها یکی است و نمی‌توان در هر کشوری روزهای متفاوت را اول ماه اعلام کرد.
وی با بیان اینکه رؤیت هلال در بحث امور تکوینی قرار دارد، ابراز کرد: ما باید حقیقت و واقعیت ماه را بشناسیم که در این زمینه شارع راه را نشان داده است، لذا شناخت کامل از حرکت زمین و ماه برای پی بردن به چگونگی این حالات امری مهم به شمار می‌رود.
این مرجع عالیقدر جهان تشیع با بیان اینکه خداوند این زمین را دارای حرکات متعددی قرار داده که در نهج‌البلاغه هم به آن اشاره شده است، افزود: زمین و تمام سیارات در حرکت وضعی خود از غرب به شرق حرکت می‌کنند و مدار حرکت هم بیضی شکل است، به همین دلیل در 24 ساعت، زمین یک مرتبه از غرب به شرق می‌چرخد و وقتی نقاط مختلف زمین در معرض خورشید قرار گرفت، اوقات محقق می‌شود.
آیتالله العظمی نوری‌همدانی با بیان اینکه حرکت انتقالی زمین سبب ایجاد فصول چهارگانه سال می‌شود، ابراز کرد: حرکت زمین در این نوع به شدت طولانی است به گونه‌ای که در هر ثانیه 30 کیلومتر، در هر دقیقه 300 فرسنگ و در هر ساعت 17 هزار فرسنگ را می‌پیماید.
وی، منطقه‌های بروج 12 گانه را مسیر حرکت ماه عنوان کرد و گفت: این مسیر، مربوط به حرکت زمین و خورشید می‌شود، در مورد حرکت ماه می‌توان گفت، وقتی یک جسم کروی در مقابل نور قرار می‌گیرد تنها بخشی از آن روشن می‌شود.
این استاد درس خارج فقه عنوان کرد: در آخر ماه که یک طرف آن به سمت زمین است، حالت محاق ایجاد می‌شود که حدود 48 ساعت به طول می‌انجامد، بعد ماه حرکت می‌کند به سمت دیگر و خورشید به لبه ماه می‌تابد، این حالت آن مقدار از ماه است که ما می‌بینیم، حالتی که مانند یک داس و قوس زرین است و به آن هلال اول می‌گویند.
این مرجع عالیقدر جهان تشیع اظهار کرد: بعد از ایجاد هلال، چرخش ادامه یافته و ماه از خورشید دورتر می‌شود، شب بعد این هلال را جلوتر می‌بینیم تا جایی که اگر یک خطی از چشم به خورشید و از خورشید به ماه بکشیم، می‌شود تربیع اول.
آیتالله العظمی نوری‌همدانی ادامه داد: بعد از هفت شب که هر شب ماه جلوتر رفت و چاق‌تر شد، ماه هفت شب شکل می‌گیرد و بعد از آن، حرکت ادامه می‌یابد، در این صورت ما تمام نیمه روشن ماه را می‌بینیم که این حالت بدر ماه و به شکل یک دایره است.
وی اضافه کرد: ماه حرکت خود را ادامه می‌دهد تا به نقطه تربیع اول برسد، در این حالت به آن تربیع دوم می‌گویند، همچنان حرکت ادامه می‌یابد تا محاق شود، در این وضعیت نیمی از ماه تاریک است، که اینها حرکت ماه از اول ماه تا بدر تحدب بوده و برجستگی آن به سمت غرب است.
آیتالله العظمی نوری‌همدانی ابراز کرد: تحدب از اول تا بدر، به سمت غرب است و از بدر به آن طرف یا محاق، به سمت شرق است، بنابراین این ماه اوقات را کامل را نشان می‌دهد که از علائم قدرت پروردگار به شمار می‌رود.
این مرجع عالیقدر جهان تشیع ادامه داد: دعای 43 صحیفه سجادیه مربوط به زمانی است که امام سجاد(ع) به هلال ماه نگاه می‌کردند و این دعا را می‌خواندند که این دعا برای بحث ما شاهد است و در آن یک اول ماه بیشتر نداریم.
وی افزود: در کتاب ریاض السالکین در شرح این دعا آمده که وقتی امام(ع) به ماه نگاه می‌کردند ماه را مخاطب قرار می‌دادند، در واقع ماه اول(هلال) را خطاب قرار می‌دادند و می‌فرمودند: «خداوند هلال را کلیدی برای ماه و امر جدید قرار داده است» لذا معلوم می‌شود که این هلال، اول ماه است که برای هر امر جدید قرار داده شده است، به همین جهت یکی از دلایل ما برای اینکه هلال یکی بیشتر نیست و نباید اختلافات باشد، همین روایت است.
آیتالله العظمی نوری‌همدانی ابراز کرد: در مورد برج‌های 12 گانه نیز باید گفت که هر یک از این 12 برج دارای چند منزل است، در این 12 برج، 28 منزل وجود دارد که هر ماه در این منازل، دو منزل و 8 ساعت می‌ماند که اسم آن منازل در جلد پنجم کتاب ریاض السالکین آمده است، همچنین در کتاب عروه الوثقی از قول کتاب النکاح چنین بیان شده که تزویج در قمر در عقرب مکروه است.
یادآور می‌شود، در پایان این مراسم از تفسیر نفیس قرآن و شبکه آموزش غیر حضوری نورالائمه(ع) است با حضور آیتالله العظمی حسین نوری‌همدانی، مرجع عالیقدر جهان تشیع رونمایی شد.
