شب یلدا به رسم قدیم، از زبان پیشکسوت قرآنی استان مرکزی

ابوطالب شهسواری، مربی و پیشکسوت قرآنی، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، با اشاره به فرصت‌های ترویج قرآن به ویژه در شب‌های یلدا گفت: شب یلدا ریشه در تاریخ ایران باستان دارد و جایگاهی در فقه و تاریخ دینی ندارد اما قطعاً از این فرصت می‌توان در راستای ترویج  فرهنگ دینی و اسلامی استفاده کرد.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه برخی از خانواده‌ها سه شب را به عنوان شب‌های یلدا به دید و بازدید می‌پردازند می‌توان از این فرصت استفاده کرد و قصص خوب قرآنی جذاب و عمومی و داستان‌های انبیاء که نوجوانان می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند را بازگو کرد.
وی یلدا را فرصتی مغتنم برای لذت بردن از هم‌نشینی بیان کرد و افزود: یلدا و نوروز ظرفیتی است که در قالب صله رحم تعریف می‌شود و خوشبختانه این فرصت اگر در چارچوب اصلی خود قرار گیرد هیچ منافاتی با مبانی اسلامی ندارد، البته صله رحم نباید تنها به یلدا و نوروز محدود شود باید این مهم را تعمیم داد و در فرصت‌های دیگر نظیر اعیاد و ولادت ائمه اطهار(ع) به دید و بازدید اقوام شتافت، در واقع می‌توان یلدا را در شب‌های دیگر تکثیر کرد.
پیشکسوت قرآنی استان مرکزی در تشریح بخشی از آداب مردم استان مرکزی در شب یلدا گفت: آنچه بنده حضور ذهن دارم این است که در آن دوران با توجه به وضعیت معیشتی روستاییان، خانواده‌ها از قبل، مقداری از محصولات خود را برای شب چله کنار می‌گذاشتند، یادم هست هندوانه‌هایی که دسترنج خودشان بود را نگه می‌داشتند و در شب یلدا همراه با گردو، بادام، کشمش، گندم و شاهدانه استفاده می‌کردند.
شهسواری اضافه کرد: مادر خانواده با روش خاص خودش هسته‌های کدو حلوایی را از چند روز جلوتر جمع می‌کرد و به اصلاح ما «چِنجَه‌شور» می‌کرد، یعنی هسته کدو را در تابه داخل تنور تفت می‌داد و برای یلدا آماده می‌کرد، انگورهایی که آونگ کرده بودند و چغندر و کدوی پخته شده از دیگر تنقلات شب یلدا در سال‌های کودکی و نوجوانی ما بود، در آن زمان چون دسترسی به شهر نبود انار و پرتقال کمتر در خانه‌ها یافت می‌شد اما همین اقلام که حاصل زحمت خود روستاییان بود روی کرسی قدیمی، آنچنان گرمی و صمیمیتی به شب چله با برف‌های فراوان می‌داد که غیر قابل توصیف است.
وی ادامه داد: معمولاً حداقل 7 نوع از تنقلات، در سفره شب چله می‌چیدند، مادران اصرار داشتند مانند سفره هفت سین، هفت خوراکی را در سفره یلدا روی کرسی گرم زغالی با سلیقه مادرانه تدارک ببینند و برای چیدمان از چند روز قبل فکر کرده بودند و برنامه‌ریزی داشتند.
شهسواری ادامه داد: فرهنگ شب یلدا و دیگر فرهنگ‌ها از جمله گویش در روستا و شهر، تفاوت آنچنانی با یکدیگر نداشت، بچه‌ها از دو یا سه روز قبل از شب چله خود را برای این شب آماده می‌کردند، پشت‌بام منازل در روستا تقریبا هم سطح بود و به راحتی همسایه‌ها با یکدیگر ارتباط داشتند، در سال‌های قبل در ماه قوس(آذر) برف فراوانی می‌آمد و پشت‌بام بهترین مکان برای بازی کودکان بود، عصر روز 30 آذر که می‌رسید بچه‌ها خود را برای خوردن به قول خودشان«شُو چله‌ای» آماده می‌کردند و فردای شب یلدا با جیب‌های پر از خوراکی و آجیل می‌آمدند پشت‌بام و ما تا یک هفته بعد از شب چله در بازی‌هایمان خوراکی داشتیم و با هم تقسیم می‌کردیم.
وی یکی دیگر از آداب شب یلدا را خواندن قرآن و فال حافظ عنوان کرد و افزود: در روستا بزرگان فامیل برای جوانان و نوجوانان تفألی به حافظ و قرآن می‌زدند، اما در کنار قرآن و حافظ کتاب‌هایی نظیر امیر ارسلان، قصه امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، خاورنامه، جوهری، فلک‌ناز و نجمای شیرازی، حسین کُرد و .. را بزرگ‌ترها برای بچه‌ها می‌خواندند یا صدایی زیبا تعریف می‌کردند چون اغلب کتاب‌ها نثر همراه با شعر داشت از جذابیت بسیار خوبی برخوردار بود معمولاً این روند در شب‌های زمستان برقرار بود و خانواده‌ها شب‌های خود را با کتاب‌های داستان کهن یا قرآنی به صبح می‌رساندند.    
پیشکسوت قرآنی استان مرکزی در پایان تصریح کرد: شب یلدا و دیگر ایام، زیبایی صله رحم را چندین برابر می‌کند، قطعاً برای لذت بردن واقعی از این شب‌ها باید از هرز رفتن اوقات به واسطه سرگرم شدن با شبکه‌های اجتماعی پرهیز کرد، والدین باید از هر فرصتی برای بیان و ترویج فرهنگ ایرانی اسلامی استفاده کنند.