نویسندگان ادبیات داستانی برای ارتقا آثار خود باید پژوهشگر باشند
گروه ادب: هادی خورشاهیان در نشست تخصصی داستان هفته پژوهش و هنر انقلاب تصریح کرد: در دوران هشت سال دفاع مقدس و پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از موضوعاتی که رویکرد مطلوبی را در پی گرفت و سبب شد تا در این عرصه به پیشرفت برسیم، شعر بود؛ در حالی که ادبیات داستانی چنین اقبالی نداشت و در این راستا باید گفت که نویسندگان باید پژوهشگر نیز باشند تا بتوان در این عرصه موفق بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست تخصصی داستان در هفته پژوهش و هنر انقلاب اسلامی صبح امروز، 20 آذرماه به کوشش حوزه هنری برگزار شد. هادی خورشاهیان از جمله کارشناسان حاضر در این نشست بود که عنوان کرد: آنچه در حوزه پژوهش مطرح می‌شود، صرفاً بیان آن چیزی نیست که اتفاق افتاده است؛ پژوهش به معنی پرداختن به مسائلی است که در هر عرصه‌ای از فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ... مغفول مانده است.
وی با بیان این مطلب ادامه داد: شعر و موسیقی، اولین هنری که در دوره انقلاب اسلامی ظهور و بروز یافت. مرحوم حمید سبزواری از جمله کسانی است که در حوزه هنر انقلاب به وی مدیون هستیم. وی علاوه بر اینکه شعر می‌سرود، به آفرینش سرودهای انقلابی نیز می‌پرداخت.
خورشاهیان از زمانی یاد کرد که رمانی در دست نگارش داشت و در این راستا به فصلی رسید که می‌خواست 16 آذر را توصیف کند. در همین راستا با وجود آن که در حوزه مورد نظر به مطالعه و پژوهش پرداخته بود، به امامزاده عبدالله واقع در شهرری می‌رود تا بر سر مزار سه شهید برود و با مدد گرفتن از آنان به نگارش این فصل از کتاب بپردازد. به عقیده وی نویسندگان ما در حوزه ادبیات داستانی اعتقاد چندانی به تجویز ندارند و گاهی نویسنده باید این حس را در خود ببیند.
این کارشناس ادبی در بخش دیگری از سخنانش به این موضوع اشاره کرد که نویسنده، خود باید پژوهشگر باشد و افزود: عکس، نخستین اثر و خبری است که درباره یک رویداد به دست ما می‌رسد. ما حتی عکس‌هایی از دوران انقلاب و دفاع مقدس در رسانه‌های خارجی را مشاهده کردیم.
به گفته وی، سینما نیز رسانه دیگری است که در راستای خدمت به انقلاب اسلامی فعالیت می‌کند و در این حوزه نیز بی‌تاثیر نیست. طی دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، شعر موضوعی بود که به تهییج افکار عمومی کمک می‌کرد، اما در این باره، متاسفانه ادبیات داستانی از چنین رویکرد و اقبالی برخوردار نبود.
این نویسنده ادبی با اشاره به فعالیت هنرمندان عکاس که به گرفتن تصویر از همه صحنه‌ها می‌پردازند، افزود: چرا نویسندگان ما نباید به ابزار پژوهش مسلح باشند؟ خبرنگاران بیشترین آمار کشته شدگان غیر نظامی در جنگ را دارند. بر همین اساس باید گفت که عکس در میان هنرهای انقلاب و دفاع مقدس پیشقراول بوده، چرا که از جمله پژوهشگران به شمار می‌آیند.
خورشاهیان در ادامه سخنانش به این موضوع اشاره کرد ما نویسندگان باید به عرصه پژوهشگری ورود پیدا کنیم، گفت: البته این سخنان به آن معنی نیست که کلاس‌های داستان‌نویسی مثمرثمر نیستند و به کار نمی‌آیند، اما ما نیز به این کلاس‌ها بهاء نمی‌دهیم. در عین حال نویسنده باید به سفر برود تا بتواند به سوژه‌ها و موضوعات جدید دست پیدا کند.
این نویسنده مهم‌ترین ویژگی در بحث نوشتن را متفاوت دیدن و متفاوت بودن مطرح و عنوان کرد: ارزش ما به اشتراکات ما نیست، بلکه این تفاوت‌ها هستند که زیبایی‌آفرین و هیجان‌انگیز به شمار می‌آیند. افراد با خواندن و مطالعه مستمر به این نگاه متفاوت خواهید رسید و با استعداد و انگیزه بالا و امکانات خوبی که در اختیار دارید، با حضور در کتابخانه‌های کانون و استفاده از راهنمایی‌های مربیان دلسوز و توانمند حتماً در عرصه نوشتن، موفق خواهید بود.
وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: وقتی یک نویسنده دارای اندیشه و داستان است، به نوعی یک دغدغه دارد. من دیگر نمی‌گویم هنر برای هنر، چون دیگر آن مفهوم را برای من ندارد. ما مشکل‌مان این است که این کار را نمی‌کنیم. ما در پروسه نوشتن اصلاً مخاطب را در نظر نمی‌گیریم؛ بر همین اساس باید گفت که از این نظر حرفه‌ای نیستم. ما نه رمان‌هایمان را زندگی کردیم و نه حتی به فکر آنها بودیم. در عین حال ما ذهنی زندگی می‌کنیم؛ ما در کتاب‌ها زندگی می‌کنیم.
این کارشناس ادبی در کنار توضیحاتی که مطرح کرد، افزود: بسیاری از موضوعات برای ما فقط در حد یک کلام است، اما تماس و مشاهده آنها از نزدیک سبب می‌شود که جهان‌بینی ما تغییر کند. یکی از انتقاداتی که به نویسندگان وارد است این است که آنها به یکباره وارد موضوع و سوژه مورد نظر خود می‌شوند و این موضوع سبب لطمه وارد کردن به اثر و درک مخاطب است.
وی به ارائه مصداق در این باره پرداخت و ادامه داد: برای مثال از آنجا که سبقه شهید حسین فهمیده را می‌دانیم، ناگهان به میانه جنگ ورود می‌کنیم و باقی شرایط را بیان نمی‌کنیم و همین رویکرد سبب می‌شود که این شهید برای بسیاری از افراد نسل امروز غیر باور است. برای اینکه کتاب خوبی عرضه شود پیش‌شرط‌هایی لازم است.
خورشاهیان همچنین به موضوع نشر اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد در حال حاضر صنعت نشر در ایران، صنعتی ورشکسته است. شمارگان کتاب به دویست و سیصد نسخه رسیده است و البته همان نسخگان نیز فروش نمی‌رود. نویسنده‌ای که یک سال وقت صرف نوشتن یک رمان می‌کند، تازه باید وارد روندی فرسایشی شود تا بتواند با ناشری قرارداد ببندد و بعد هم مشکلاتی مانند پخش و بازاریابی نامناسب باعث می‌شود بخش زیادی از کتاب‌ها اصلاً دیده نشوند.
