آیات قرآن از لزوم سواد رسانه‌ای می‌گوید/ تکنیک‌هایی برای مقهور نشدن در برابر تهاجم
گروه جامعه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ضمن بیان آیاتی از قرآن کریم که در آنها به اصول سواد رسانه‌ای اشاره شده است، گفت: اگر جامعهای سواد رسانه‌ای داشته باشد، در برابر پیام‌ها مقهور نمی‌شود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نخستین کارگاه ارتقای سواد رسانه‌ای ویژه فعالان قرآنی کشور امروز چهارشنبه دوم خرداد ماه در بخش دانشگاهی بیست و ششمین نمایشگاه قرآن کریم برگزار شد. در این کارگاه بهاره نصیری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به بیان مبانی سواد رسانه‌ای پرداخت و عنوان کرد: در مواجهه با هر پیامی چه دیداری و چه شنیداری و چه مکتوب پنج سؤال کلیدی را از خود بپرسید.
وی تشریح کرد: این سوالات عبارتند از اینکه از خود بپرسید چه کسی؟ چه می‌گوید؟ برای چه کس یا کسانی؟ با چه تکنیک‌ها و شگردهایی؟ و با چه انگیزه و تأثیری؟
این استاد سواد رسانه‌ای با اشاره به اینکه ما عناصر و ارزش‌های خبری داریم که مهمترین آنها در سواد رسانه‌ای چرایی و چگونگی پیام یعنی تجزیه و تحلیل پیام است، گفت: ما حتی در قرآن هم متن و فرامتن داریم؛ فرامتن قرآن همان معنی آیات و تفاسیر آیات هستند.
وی ادامه داد: در قرآن به مباحث سواد رسانه‌ای به خوبی اشاره شده است و می‌توان آیات قرآن را بر اساس وظیفه مخاطب در مواجهه با پیام به این آیات دسته‌بندی کرد: آیاتی که به شناسایی منبع پیام تأکید دارد، آیاتی که به مواجهه آگاهانه با پیام اشاره دارد، آیاتی که چگونگی مواجهه با پیام‌های باطل را بیان می‌کند، آیاتی که بر لزوم توجه به پیام و نه صرفاً پیام‌رسان تأکید دارد و آیاتی که بر پرهیز از هیجان‌زدگی در مواجهه با پیام اشاره دارد. البته قدر مسلم می‌توان این تقسیم بندی را گسترش داد.
نصیری عنوان کرد: آیه شش سوره حجرات به «شناسایی منبع پیام» اشاره دارد، آیه 18 سوره زمر به «مواجهه آگاهانه با پیام» تأکید می‌کند، آیه 36 سوره اسری که در آن آمده است «از هر چیزی که به آن علم نداری پیروی نکن» نیز بر مواجهه آگاهانه با پیام اشاره می‌کند، در آیه 71 سوره آل عمران هم بر چگونگی برخورد با پیام‌های نادرست اشاره می‌کند که در این آیه آمده است «ای اهل کتاب چرا حق را به باطل مشتبه می‌کنید».
وی افزود: پرهیز از هیجان‌زدگی در مواجهه به پیام هم در آیه شش سوره حجرات مورد اشاره قرار گرفته است و توجه به جوانب خبر هم در سوره مائده آیه 41 آمده است. البته قدر مسلم آیات دیگری نیز وجود دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد.
این استاد سواد رسانه‌ای خطاب به فعالان قرآنی تصریح کرد: هنگامی که می‌خواهید پیامی برای رسانه تولید کنید، پیام را کوتاه، شیرین و جذاب، با سرعت عمل بالا و ساده بیان کنید تا مورد توجه مخاطب قرار گیرد. در مواجهه با پیام‌ها هم اول بایستید، برخورد واقع‌بینانه به دور از خوشبینی و بدبینی داشته باشید، بعد در پیام تدبر و تفکر کنید و در نهایت با پیام ارتباط برقرار کنید.
وی تشریح کرد: اگر جامعهای سواد رسانه‌ای داشته باشد، در مواجهه با پیام‌ها غیرتوده‌وار عمل می‌کند و مقهور پیام نمی‌شود، اما اگر سواد رسانه‌ای نداشته باشد، در برابر هر پیامی تسلیم است.
انتهای پیام
