حوزه و دانشگاه در هفته‌ای که گذشت/ از اجلاسیه جامعه مدرسین تا نامه به سران قوا
گروه حوزه‌های علمیه ــ در هفته‌ای که گذشت شاهد برگزاری نشست‌ها و وقوع رویدادهای مهمی در حوزه علمیه و دانشگاه‌ها بودیم که در این بین می‌توان به برگزاری اجلاسیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به سران قوا در مورد مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد.
به گزارش ایکنا؛ در هفته‌ای که گذشت شاهد برگزاری رویدادها و نشست‌های علمی مختلفی در حوزه علمیه و پژوهشگاه‌‌ها بودیم که در ادامه اهم آنها از نظر می‌گذرد:
یازدهمین اجلاسیه جامعه مدرسین حوزه علمیه
یازدهمین اجلاسیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و علمای بلاد، 12 و 13 دی‌ماه، در پژوهشگاه علامه طباطبایی قم برگزار شد.
آیتالله نوری‌همدانی از مراجع تقلید در مراسم اختتامیه این اجلاسیه با تأکید بر اهمیت ولایت فقیه بیان کرد: به همه مسئولان کشور می‌گویم که باید در محور ولایت فقیه خدمت کنند، زیرا اطاعت از ولایت فقیه تنها راه حل خروج از مشکلات کشور است.
این مرجع تقلید در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: توسعه مراکز علمی و حوزوی از جمله رسالتهای حوزه است که از اهل بیت(ع) به ما رسیده است؛ باید این مسیر نورانی را ادامه دهیم؛ همچنین باید امر به معروف و نهی از منکر را که جزو مهمترین رسالتهای روحانیت است اصل قرار دهیم. اسلام برای کادرسازی در توسعه مسائل مختلف اهمیت خاصی قائل است؛ در گذشته با همین کادرسازی، اسلام در مناطق مختلف دنیا تکثیر شد و این افراد به اندازهای قوی حرکت کردند که در آن زمان امپراتوری روم و ایران را تحت سلطه خود دربیاورند.
دروس خارج فقه و تفسیر مراجع تقلید
آیتالله جوادی‌آملی: مراد از «عرش» در قرآن جایگاه ربوبیت الهی است
آیتالله العظمی جوادی آملی، هشتم دی‌ماه، در جلسه تفسیر قرآن خود در مسجد اعظم قم گفت: زمین، زمان، آسمان و همه کائنات جلوه خدا را نشان می‌دهند؛ بنابراین صرفاً با جمادات سروکار نداریم و نباید تصور کنیم موجودات عالم فاقد درک و شعور هستند. اینکه در برخی روایات فرمودند که مسجد در قیامت شهادت می‌دهد که فلان فرد در آن نماز خوانده و یا نخوانده است به همین دلیل است؛ بنابراین اگر مسجد درک و شعور نداشته باشد نمی‌تواند شهادت بدهد، زیرا برای شهادت دادن دیدن، شنیدن و فهم شرط ابتدایی است.
آیتالله جوادی آملی، نهم دی ماه، در ادامه مباحث تفسیری خود در مسجد اعظم قم با بیان اینکه خداوند با اراده کار می‌کند و حتی اراده هم شاید از باب تمثیل است، گفت: اینکه قرآن برای امور الهی تعبیر به «کلمح البصر»(به اندازه چشم برهم زدن) و حتی کمتر از آن می‌کند از باب تشبیه است، یعنی زمانی کمتر از این وجود ندارد که بخواهیم به آن مثال بزنیم.
آیتالله جوادی آملی با اشاره به تعابیر قرآن در مورد ناچیزبودن دنیا در برابر آخرت، اظهار کرد: بهترین غذاهای دنیا که عسل است و بهترین لباس که ابریشم است محصول کار دو کرم است، ولی در بهشت این نماز و روزه مؤمن است که عسل تولید کرده و لباس‌های حریر و ... بر تن او می‌پوشاند، لذا در روایات فرمودند که برای دنیا غصه نخوریم، زیرا بهترین‌هایش این طور هستند.
ایشان دهم دی‌ماه نیز بیان کردند: کسانی که با امام زمان خود ارتباط ندارند، وضعشان روشن است. در دنیا، آتش می‌خورند و آتش برای خود کسب می‌کنند و در مقابل کسانی که به یاد ائمه(ع) هستند و زیارات و ادعیه آنان را می‌خوانند هم هم‌اکنون در بهشت قرار دارند.
وی در ادامه افزود: عرش برخلاف دیدگاه تجسیمیه، تخت جسمانی نیست، بلکه تخت ربوبی و مدیریت پروردگار است و معاذالله این طور نیست که هشت ملائکه آن را حمل کنند؛ بلکه ملائکه مدبرات امر الهی در این مسئله هستند.
آیتالله سبحانی: خوش‌بینی به یکدیگر را در جامعه رواج دهیم
آیتالله جعفر سبحانی، 12 دی‌ماه، در درس خارج خود در مسجد اعظم قم با اشاره به روایتی از امام علی(ع) با بیان اینکه انسان‌های سبک‌بار فوراً به مقصد می‌رسند و برعکس افراد سنگین بار دیرتر به مقصد می‌رسند، گفت: امیرمؤمنان(ع) فرمودند کسانی که بارشان سنگین است، روز قیامت انتظارشان در محشر زیاد است و باید سؤال و جواب شوند، اما کسانی که در صحیفه اعمالشان گناه نیست زود عبور می‌کنند.
این مرجع تقلید با تأکید بر ترویج خوش‌بینی در جامعه، تصریح کرد: : باید به احدی بدبین نباشیم مگر اینکه بینه و دلیل محکمی برای بدبینی وجود داشته باشد.
آیتالله مکارم شیرازی: حجاب تنها یک مسئله شرعی نیست
آیتالله مکارم شیرازی ۱۲ دی ماه، در درس خارج خود در مسجد اعظم قم با اشاره به روایتی مبنی بر احترام به بزرگتر‌ها و کوچکتر‌ها گفت: احترام به بزرگتر‌ها صرفاً در احترام ظاهری نیست و احترام به تجارب و آراء و نظرات آنان هم هست و بسیاری جوانان هستند که از خود راضی هستند و بدون مشورت با بزرگتر‌ها اقدام به کاری می‌کنند و بعد آسیب می‌بینند.
وی با بیان اینکه مسئله بدحجابی و بی حجابی فقط تکلیف شرعی نیست و مسئله‌ای اجتماعی از جهات مختلف است، تأکید کرد: دولت این کار را از ادارات و مجموعه‌های زیردست خود شروع کند.
نشست‌های علمی
نشست علمی «ابن سینا و حکمت مشرقی»
نشست علمی «ابن سینا و حکمت مشرقی» دهم دی‌ماه، با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در بنیاد ایران‌شناسی برگزار شد.
در این نشست افرادی نظیر آیتالله سیدمحمد خامنه‌ای، غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، غلامرضا اعوانی، حسین کلباسی‌اشتری، حسن بلخاری و قاسم پورحسن در زمینه‌های مختلف با محوریت ابن سینا به ایراد سخن پرداختند.
همایش «تقنین در جمهوری اسلامی ایران»
این همایش با موضوع بررسی عملکرد آیتالله رفسنجانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام با حضور چهره‌ها و شخصیت‌های سیاسی و دانشگاهی در دانشگاه مفید قم برگزار شد و طی این مراسم محسن رضایی، علی مطهری، محسن هاشمی رفسنجانی، مجید انصاری و حسین مهرپور به سخنرانی پرداختند.
هفدهمین همایش معاونان تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه
از جمله همایشات سالانه است که امسال در روز‌های ۱۲ و ۱۳ دی ماه در اراک برگزار شد، هفدهمین همایش معاونان تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه بود که چهارشنبه، ۱۲ دی، با سخنرانی آیتالله دری نجف‌آبادی، نماینده، ولی فقیه در استان مرکزی و حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم سپاسی، مدیر حوزه علمیه استان مرکزی، آغاز شد. مراسم اختتامیه این همایش نیز عصر پنجشنبه، ۱۳ دی ماه، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین حمید ملکی، معاون تهذیب حوزه‌های علمیه، برگزار شد.
نشست «روش‌شناسی فقه و اجتهاد» با حضور ایت‌الله ابوالقاسم علیدوست پنج شنبه، 13 دی ماه، در فرهنگستان علوم اسلامی برگزار شد.
شست علمی «فقه نظام؛ چیستی و رویکردها» از سلسله نشست‌های «احیای حیات طیبه» با حضور حجت‌الاسلام ابوالقاسم مقیمی حاجی، مدرس خارج حوزه علمیه برگزار چهارشنبه، 12 دی شد.
تبیین مراحل و علل مواجهه مستشرقان با نهج‌البلاغه
به گزارش ایکنا؛ نشست علمی «مواجهه خاورشناسان با نهج‌البلاغه؛ گونه‌شناسی و جریان‌شناسی»، از سلسله سخنرانی‌های تخصصی پژوهشکده نهج‌البلاغه، ۸ دی‌ماه، با سخنرانی عباس احمدوند، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی در بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه برگزار شد.
احمدوند به تبیین مراحل و علل توجه مستشرقان به نهج‌البلاغه پرداخت و بیان کرد: اولین فاز فعالیت علمی غربی‌ها به قرون ۱۶ و ۱۷ برمی‌گردد که به ناچار باید زبان عربی را می‌دانستند و به این دلیل با نهج‌البلاغه نیز آشنا شدند، در فاز دوم به مسائلی مانند اسناد نهج‌البلاغه پرداخته شد و در ادامه نیز بحث ترجمه آن مطرح شد.
گفتوگو با اندیشمندان و حوزویان
سیدحسین نصر: 50 سال برای نقد فلسفه و علوم غربی تلاش کرده‌ام
یکی از مهمترین رویدادهای اندیشه‌ای مربوط به مصاحبه‌ای است که با سیدحسین نصر، فیلسوف سنت‌گرا و استاد دانشگاه جرج واشنگتن منتشر شد. نصر با تأکید بر اینکه هنوز از غرب‌زدگی عمیقی رنج می‌بریم، بیان کرد: با توجه به چالش‌هایی که در عرف علوم جدید و تکنولوژی غربی، ادیان مختلف و فلسفه‌های لاادری (ندانم‌گرایی) در دنیای کنونی وجود دارد، امید آن می‌رود که فلسفه صدرا بتواند در مقابل چالش‌های متعدد بایستد و طبق اصول خود به آنها پاسخ گوید.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو تصریح کرد: به نظر بنده در زمان حاضر فلسفۀ ملاصدرا اهمیت فراوانی برای ما ایرانیان و همۀ مسلمانان دارد. وقتی که ۵۰ سال پیش نوشتن دربارۀ ملاصدرا را به زبان انگلیسی آغاز کردم و کربن نیز به زبان فرانسه این کار را آغاز کرد، حتی در ممالک عربی کسی ملاصدرا را نمی‌شناخت چه رسد به غرب و ممالک شرق آسیا. اما اکنون ده‌ها نفر از مصر گرفته تا اندونزی رسالۀ ارشد و دکترایشان دربارۀ ملاصدرا است. نکتۀ بااهمیت این است که حکمت ملاصدرا محملی هم برای تفکر منطقی و دینی است و هم گفتنی‌های اساسی دارد دربارۀ اشراق، عرفان، حقیقت و حکمت باطنی. در واقع، حکمت متعالیه به عرفان و تصوف، مکتب مشائی، که سهروردی به آن به عنوان قدم اول برای دسترسی به حکمت اشراق توجه داشته و عرفان ابن عربی که خلاصۀ آن در «فصوص‌الحکم» آمده می‌پردازد. ملاصدرا همه این مکتب‌ها را جمع و تلفیق کرده و وحدتی نوین به نام حکمت متعالیه به وجود آورده است.
سیدیحیی یثربی: فلسفه امروزمان را تأسیس کنیم
سیدیحیی یثربی، استاد سابق فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با ایکنا ضمن ارائه توضیحاتی در زمینه فلسفه اسلامی، بیان کرد: ملاصدرا را بزرگ می‌دانیم، اما در تاریخ نه در امروزمان؛ امروزه چیزهایی را در اختیار داریم که ملاصدرا در اختیار نداشت. دنیا عوض شده، زندگی و انسان تغییر کرده و میزان فهم بالا رفته است و باید از نو بازسازی کنیم و فلسفه امروزمان را تأسیس کنیم.
حجت‌الاسلام موسویان: زیرساخت‌های تحقق فقه اجتماعی فراهم نشده است
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابوالفضل موسویان، استاد دانشگاه مفید قم، در گفتوگو با ایکنا؛ در پاسخ به این سؤال که آیا فقه دارای نظام است یا خیر؟ تصریح کرد: آنچه تاکنون بیشتر از فقه انتظار داشتیم تکالیف عباد به صورت فردی بوده است؛ اگر منظور از فقه نظام، نظر اسلام در مورد سیاست و اقتصاد و ... است، در این زمینه نگاه‌های مختلفی وجود دارد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با بیان اینکه فقه فردی جوابگوی نیازهای کشور نیست، تصریح کرد: متأسفانه ۴۰ سال است که در مورد فقه اجتماعی بحث می‌شود و همواره هم تضاد میان دو طرف وجود دارد؛ یکی قائل به دور ریختن تجربه بشری و دیگری اکتفا به تجارب بشری است و هنوز در خم یک کوچه هستیم.
حجت‌الاسلام رضائی اصفهانی: ایران در تحقیقات قرآنی در جهان اسلام پیشتاز است
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضائی اصفهانی، رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعة المصطفی(ص) و مفسر و مترجم قرآن کریم، در گفتوگو با ایکنا؛ با بیان اینکه باید نگاه جامعی به وضعیت قرآنی کشور بیفکنیم، گفت: بعد از انقلاب اسلامی جهش بزرگی در امور قرآنی در ابعاد مختلف رخ داده است، به گونه‌ای که امروز از الازهر و ام‌القری در مدینه پیشی گرفته‌ایم.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث جامعة المصطفی(ص) العالمیة گفت: انقلاب اسلامی سبب شد تا ایران در بسیاری از عرصه‌های قرآنی در جهان اسلام از جمله مباحث میان‌رشته‌ای قرآن و علم حتی از الازهر و ام‌القری نیز پیشی بگیرد.
سایر رویدادها
نامه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به سران قوا
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اقدام به ارسال نامه‌ای به سران قوا کرد که در بخش‌هایی از این نامه تصریح کرده است: تمام تلاش خود را بکار گیرید تا خروجی تمام تدابیر و اقدامات دولتمردان در زندگی مردم منعکس و احساس شود و روح امید را با عمل خود به جامعه تزریق کنید و بدانید تمام شأن وجودی شما برای خدمت به مردم و مستضعفین است.
همچنین در بخش دیگری از این نامه آمده است در این میان برخی بی تدبیری‌ها در نحوه مدیریت و سیاستگذاری اجرایی، مشکلات عمده‌ای را برای اقتصاد و معیشت مردم ایجاد کرده است. افزایش روز افزون و افسار گسیخته قیمت‌ها و بی‌توجهی به امر نظارت و تصحیح عملکرد‌ها، کشور را در مقابل تحریم‌ها آسیب‌پذیر کرده است. شکل‌گیری بازار‌‌سیاه و خلاءهای قانونی نیز برای متجاوزان به حقوق مردم فرصتی فراهم کرده است تا از این ضعف‌ها سوء استفاده کرده و بر التهاب بازار بیافزایند. حقیقت آن است که به موقع عمل نکردن و عدم باور به جنگ اقتصادی، فرصت‌ها و ظرفیت‌های بیشماری را سوزانده است.
آیتالله وحید خراسانی: سفارش نکردم کسی رساله عملیه چاپ کند
در پی انتساب برخی مطالب به آیتالله وحید خراسانی، این مرجع تقلید در پاسخ‌هایی شفاف تأکید کرد که به کسی توصیه نکرده است رساله عملیه چاپ کند.
این مرجع تقلید در پاسخ به این استفتاء که آیا حضرتعالی به شخص یا اشخاصی از تلامذۀ خود یا غیر آنها، توصیه فرمودید (ولو اشارة) که رسالۀ عملیه چاپ نمایند؟ بیان کرد: أبداً حتی إشارةً، اگر کسی هم ادعا کرد نفی کنید ما خودمان در کار خودمان گیر هستیم تا برسد به کار دیگران.
پژوهشکده فقه اجتماعی تأسیس می‌شود
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی طباطبایی، رئیس مؤسسه بحرالعلوم، در گفتوگو با ایکنا از برگزاری سلسله دروس فقه اجتماعی در چند گرایش از هفته آینده در قم خبر داد.
وی افزود: فقه گردشگری، محیط زیست و کودک از موارد بسیار لازم جامعه است. لذا در قالب سلسله مباحث فقه اجتماعی به این موضوعات پرداخته خواهد شد.
طباطبایی تصریح کرد: سال‌های گذشته بحث فقه محیط زیست را شروع کردم و مؤسسه بحرالعلوم نیز از چهار سال قبل با همین هدف یعنی تدریس و تحقیق پیرامون مباحث فقه اجتماعی تأسیس شد و اخیراً نیز در حال دریافت مجوز تأسیس پژوهشکده‌ای در این زمینه هستیم.
مراسم ۹دی در مدرسه فیضیه
مراسم بزرگداشت سال روز ۹ دی با حضور پرشور طلاب، فضلا، استادان حوزه و برخی شخصیت‌های حوزوی در مدرسه فیضیه برگزار شد. در این مراسم که با حضور طلاب حوزه علمیه برادران، خواهران، جامعة الزهراء(س) و اقشار مختلف مردم برگزار شد، آیتالله سیداحمد خاتمی به سخنرانی پرداخت.
هشتمین دوره مسابقات قرآن حوزه
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی رضوی، مدیر اداره قرآن و حدیث حوزه علمیه در گفتوگو با ایکنا گفت: مسابقات سالانه قرآن و حدیث حوزه به علت برخی مشکلات از جمله تغییرات ساختاری و کمبود بودجه در دوره هفتم متوقف شد و چندسالی است که برگزار نمی‌شود.
وی افزود: مرحله نهایی هشتمین دوره مسابقات با همکاری اداره کل اوقاف و امور خیریه استان کرمانشاه و به میزبانی حوزه علمیه این استان برگزار می‌شود. در مرحله استانی، متسابقین در استان خود به رقابت می‌پردازند و افرادی که حد نصاب لازم را به دست آورند به مرحله نیمه نهایی راه می‌یابند.
انتهای پیام
