از درجات روزه‌داری تا مراحل شکر نعمت

حجت‌الاسلام مجتبی شعشعی، مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در جمعیت هلال‌احمر استان یزد در گفت‌وگو با ایکنا از یزد در شرح دعای روز چهارم، اظهار کرد: در فراز اول این دعا می‌خوانیم: «اللهمّ قوّنی فیهِ على إقامَةِ أمْرِکَ» خدایا به من قوتی دِه تا در ماه مبارک رمضان به خوبی عبادت و امر تو را اطاعت کنم».

وی ادامه داد: عبادت کردن هم همانند دیگر کارها قوت می‌خواهد هر چند برخی از انسان‌ها قوت و قدرت جسمانی ندارند اما برای عبادت خدا و راز و نیاز با پروردگار قوت و قدرت دارند که «قَوِّ عَلى خِدمَتِكَ جَوارِحي » نیز بدین معنا است.

شعشعی با اشاره به دعای 44 صحیفه سجادیه، گفت: امام سجاد(ع) در این فراز از خداوند متعال درخواست یاری دارند و می‌فرمایند: «وَ أَعِنّا عَلَى صِیَامِهِ»، اگر یاری و همراهی خدا نباشد همین روزه گرفتن برای ما سخت می‌شود و قطعاً هنگامی که امام سجاد(ع) می‌فرمایند: «خدایا مرا یاری دِه تا روزه بگیرم» منظور این است که در آن روز علاوه بر اینکه اعضا و جوارح روزه هستند، فکر و اعمال و قلب ما نیز در آن روز برای خدا باشد و اعضا و جوارح از آلوده شدن به گناه به دور باشد، پس از این قسمت از دعای صحیفه سجادیه برداشت می‌شود که روزه شدن فقط به لب فرو بستن از خوراک و آشامیدن نیست هر چند لازم است ولی کافی نیست و برای اینکه به درجه بالای روزه‌داری دست یابیم باید اعضا و جوارح ما هم روزه باشند. 

وی با اشاره به اینکه برای روزه نیز درجاتی وجود دارد یادآور شد: روزه «عوام(عام)» روزه‌ای است که با خودداری از خوردن و آشامیدن و ترک مبطلات با قصد قربت روزه محقق می‌‌شود و روزه «خواص» روزه‌ای است که روزه‌‌دار علاوه بر ترک مفطرات روزه، از گناهان سایر اعضا نیز اجتناب می‌کند، یعنی اعضا و جوارح روزه‌دار هم روزه هستند و اما سومین درجه روزه داری روزه «خاص‌الخاص» است که در آن قلب از خیالات و افکار دنیوی، در یک کلام از اشتغال به غیر خدا خالی باشد و این درجه برترین درجات روزه است و بشر از آن سود خواهد برد.

راه کسب شناخت خداوند 

مسئول دفتر نمایندگی ولی‌فقیه در جمعیت هلال‌احمر استان یزد با اشاره به فراز دوم دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان «واذِقْنی فیهِ حَلاوَةَ ذِکْرِکَ؛ شیرینی یاد و ذکر خود را به من بچشان». گفت: یاد خدا، لذت و حلاوت ویژه‌ای دارد که با شناخت او به دست می‌آید. اگر خدا را با چشمِ دل دیدیم و زیبایی و جمال حق را درک کردیم، به او عشق می‌ورزیم و با یاد او مأنوس و دلگرم می‌شویم.

وی ادامه داد: در فراز سوم از دعای این روز می‌گوییم: «و أوْزِعْنی فیهِ لأداءِ شُکْرَکَ بِکَرَمِکَ، و برای ادای سپاس آماده‌ام ساز». استفاده صحیح از نعمت‌های خداوند، شکر الهی است و سبب افزونی نعمت می‌شود، از سوی دیگر ناسپاسی در برابر نعمت‌های خداوند موجب از دست رفتن آن‎ها خواهد شد. 

شعشعی افزود: شکر نعمت تنها در زبان و گفتار خلاصه نمی‌شود، بلکه بنده مؤمن در عمل نیز شاکر است، یعنی به آن چه خداوند از او خواسته است، عمل می‌کند و این بهترین و بالاترین درجه شکر است.

وی شکر زبانی را پایین‌ترین مرحله شکر دانست و یادآور شد: مراحلی برای شکر و سپاس از خداوند وجود دارد که پایین‌ترین آن شکر زبانی و بالاترین آن این است که انسان نعمت خدا را در مسیر درست و طاعت و بندگی استفاده کند، در روایتی آمده است: بالاترین ناسپاسی این است که از نعمت خدا در راه معصیت استفاده شود. پس خداوند نعمت هوش را به انسان عطا کرده و انسان باید از این نعمت برای پیشرفت در مسیر بندگی و گره گشایی از خلق استفاده کند.

شعشعی بیان کرد: در بخش پایانی از دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان، می‌خوانیم: «واحْفَظنی فیهِ بِحِفظْکَ وسِتْرِکَ یـا أبْصَرَ النّاظرین؛ مرا با حفاظت و پوشش خود محافظت فرما، ای بیناترین بینایان» در روایتی از پیامبر اکرم(ص) آمده که هر روز صبح چهار نعمت خدا را یاد کنیم که یکی از آن ها «اَلحَمدُللهِ الَّذِی سَتَرَ ذُنُوبِی وَ عُیُوبِی [سَتَر ذَنبی] وَ لَم یَفضَحنِی بَینَ الخَلائِقِ، ستایش خدا را که گناهانم و عیوبم را پوشاند و مرا در میان مردم رسوا نکرد» است، پس از او می‌خواهیم که با آن حفظی که هر کسی را که می‌خواهد حفاظت می‌کند، از ما نیز مراقبت کند.