خدای ازلی عنوان آسمانی «خليفة الله» را به انسان عطا كرده، در حالی كه فرشتگان در شناخت او عاجز و ملائك در آفرينش وی مضطرباند. انسان کیست و ماهیت او چیست؟ نظریه «تفسیر انسان به انسان» آیتالله العظمی جوادی آملی به موضوعاتی چون؛ امكان و اهميت انسانشناسی، بررسی راهها و روشهای شناخت، ماهيت انسان، هويت قرآنی انسان، تفسير انسان متشابه به انسان محكم، ثمرات تفسير انسان به انسان و... پرداخته است.