تبیین نقش امام سجاد(ع) در تدوین حدیث و فقه شیعه
گروه اجتماعی: امام سجاد(ع) به مقتضای زمان حیات خویش از کارآمدترین روش دفاعی یعنی سلاح دعا استفاده کرده و با زبان نیاش به درگاه باری‌تعالی طیفی از مسائل اعم از تربیتی، اخلاقی، عرفانی، عقیدتی و غیره را مطرح کردند.
حجت‌الاسلام دادخدا خدائی، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان بیرجند در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان جنوبی، با بیان اینکه امام سجاد(ع) به مقتضای زمان حیات خویش از کارآمدترین روش دفاعی یعنی سلاح دعا استفاده کرده و با زبان نیاش به درگاه باری‌تعالی طیفی از مسائل اعم از تربیتی، اخلاقی، عرفانی، عقیدتی، سیاسی، نظامی و غیره را مطرح کردند، گفت: امام زین‌العابدین(ع) از برجسته‌ترین مفسران قرآن بود.
حجت‌الاسلام خدائی با بیان اینکه امام هر چند دست به سلاح نبرد، ابراز کرد: ایشان مبارزه خویش را با بهره‌گیری از تمام سلاح‌هایی که از سلاح آهنین کم‌اهمیت‌تر نبود ابراز و از طریق دعا، دانش و علم، اخلاق و عدالت و فرهنگ سد بلند و نفوذناپذیری را در برابر حکومت جور زمان ایجاد کرد.
وی با تأکید بر اینکه امام سجاد(ع) زمینه را برای فعالیت‌های امام باقر(ع) و امام صادق(ع) فراهم ساخت، تصریح کرد: دولت اموی مصمم بود که اساس اسلام یعنی نبوت و امامت را با زور نابود کند و امویان با جلوگیری از فعالیت اصولی اهل بیت(ع) قصد داشتند دین اسلام را تضعیف کنند، لذا امام زین‌العابدین(ع) شاهد این آزمایش سخت بود و توانست مانع از گسترش فعالیت‌های دشمنان شود.
رئیس اداره اوقاف شهرستان بیرجند با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) خود در حوزه عمل فردی و شخصی سرمشق اخلاق و گذشت و رفتارهای هنجاری و پسندیده بود، اظهار کرد: مجموعه‌ای از گزارش‌ها و روایات به‌خوبی نشان می‌دهد که آن حضرت همان‌گونه که در برابر خداوند زین‌العابدین و سیدالساجدین بوده در برابر مردم سیدالکرام بوده است.
حجت‌الاسلام خدائی بیان کرد: بزرگواری‌های آن حضرت که ریشه در اصول اخلاقی و احساسی و عاطفی داشت همان‌اندازه که در برابر خداوند وی را به کرنش می‌کشاند در برابر مردم هم به تواضع و فروتنی وامی داشت.
نقش فعالیت‌های امام سجاد(ع) در تقویت روحیه معنوی مسلمانان
وی با اشاره به اینکه جامعه مسلمانان به‌ویژه شیعیان بعد از حادثه کربلا دیگر توان مقابله شدید با دستگاه اموی را نداشت، افزود: آن ها دریافتند که امویان برای رسیدن به اغراض دنیاطلبی خود از انجام هر جنایتی ولو کشتن فرزند پیامبر(ص) باشد دریغ نمی‌کنند، لذا امام چهارم(ع) دست به فعالیت‌های سازندگی روحی و معنوی مردم مسلمان زد و مبارزات خود با ظلم و ستم اموی را به‌شکل دیگر یعنی آماده‌سازی نیرو برای آینده شروع کرد.
رئیس اداره اوقاف شهرستان بیرجند تصریح کرد: در دروان امامت امام زین العابدین(ع) چند قیام و شورش اسلامی، شیعی در دفاع از مظلومیت ائمه معصومین(ع) و اظهار توبه از عدم حمایت اهل بیت پیامبر(ص) صورت گرفت که یکی از این قیام‌ها، نهضت توابین در سال 65 هجری بود که مردم کوفه به رهبری سلمان بن صرد خزاعی، به همراهی چندین هزار نفر از کوفیان در آن شرکت داشتند.
حجت‌الاسلام خدائی ادامه داد: شروع این نهضت به‌طور پنهانی، پس از حادثه جانگذار کربلا آغاز شد اما در سال 65 به اوج خود رسید و به صورت تهدیدی جدی علیه ابن زیاد و دستگاه اموی درآمد و توابین میگفتند: «ما از عدم حمایت از اهل بیت رسول خدا(ص) که به شهادت حضرت حسین‌بن علی(ع) انجامید سخت پشیمانیم و لذا برای پاک کردن دامان خود از این گناه، دست به شمشیر برده و بر قاتلان حضرت می‌تازیم».
وی با اشاره به اینکه در زمان امام سجاد(ع) مختار ثقفی نهضت بزرگ خود را با هدف اجرای عدالت و انتقام از قاتلان سیدالشهدا(ع) اعلام کرد، افزود: نهضت امام حسین(ع) از مهم‌ترین نهضت‌های جهان است که مسیر تاریخ را تغییر داد و این همیشه زنده است که امام سجاد(ع) مهم‌ترین نقش را در آن ایفا کرد.
حجت‌الاسلام خدائی با بیان اینکه امام سجاد(ع) در کلیه صفات افضل‌ترین و فقیه‌ترین مرد زمان خود بود، تصریح کرد: حضرت سجاد(ع) با سخنرانی و خطبه‌های آتشین خود توانست نهضت حق‌طلبانه سالار شهیدان را از هجوم تحریف نجات بخشد و امروز بعد از گذشت قرن‌ها همچنان این قیام پرشکوه و جاودانه است.
وی با بیان اینکه صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) یکی از ذخایر اسلامی است و از جمله کتاب مهم بلاغت و تربیت اخلاق و ادب در اسلام است، بیان کرد: آنچه که به اهمیت صحیفه می‌افزاید این است که آن در یک زمانی ایراد شد که پر از حوادث وحشتناک و مسائل سیاسی بود که بر زندگی مسلمانان اثر گذاشته بود.
رئیس اداره اوقاف شهرستان بیرجند با اشاره به اینکه دوره حیات امام سجاد(ع) یکى از سختترین و خفقان‌بارترین دورهها براى اهل بیت و ائمه(ع) بود و محدودیتهاى بسیارى از سوى امویان براى امامان شیعه اعمال مىشد، یادآورشد: از این‌رو براى امام سجاد(ع) زمینه دایر کردن نشست‌های بحث و تفسیر و فقه و علوم دیگر میسر نبود.
اشاره‌ای به موضوعات دعاهای صحیفه سجادیه
حجت‌الاسلام خدائی با تأکید بر نقش امام سجاد(ع) در تدوین حدیث و فقه شیعه خاطرنشان کرد: آن حضرت بسیارى از معارف ناب اسلامى را در قالب دعاهاى صحیفه بیان داشته است، لذا دعاهاى این کتاب ظریفترین مباحث خداشناسى، هستىشناسى، عالم غیب و فرشتگان، رسالت انبیا، جایگاه پیامبر و اهل بیت(ع)، فضائل و رذائل اخلاقى، حالات خاص انسان، شیوههاى شیطان در گمراه ساختن مردم، گرامیداشت اعیاد و یوماللههاى مختلف را در‌بر‌می‌گیرد.
وی ادامه داد: مسائل اجتماعى و اقتصادى، اشارات تاریخى و سیره، توجه دادن به مظاهر قدرت پروردگار، یادآورى نعمتهاى مختلف خداوند و وظیفه شکر و سپاس، آیات آفاقى و انفسى پروردگار، ادب و آداب دعا، تلاوت، ذکر، نماز و عبادت وده‌ها موضوع مهم نیز از دیگر معارف ناب اسلامى است که در دعاهاى صحیفه بیان شده است.
رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان بیرجند گفت: عظمت این کتاب علاوه بر شیعیان، بین اهل سنت نیز پذیرفته شده است و این خود حاکی از این است که دعاهای امام سجاد(ع) در درون جامعه آن روز، نفوذ کرده و همه مسلمانان شیعیان و اهل سنت از آن به‌عنوان راهی به سوی خدا و معنویت استفاده می‌کردند.
