تکامل روح انسان؛ هدف اخلاق در دیدگاه اسلامی
گروه اندیشه: عضو هیئت علمی دانشگاه یزد با بیان اینکه از زمان ورود انسان به عرصه حیات، نیاز به اخلاق به عنوان یک نیاز اساسی و حیاتی مطرح بوده است، گفت: به این دلیل به اخلاق اسلامی، اخلاق کمال‌گرا یا سعادت‌گرا گفته می‌شود که به دنبال کمال نفس و تکامل روح انسانی است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، حجت‌الاسلام احمد دبیری، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، نهم تیرماه در مراسم آغاز به کار طرح دانش‌افزایی استادان دانشگاه علوم پزشکی گناباد، با بیان اینکه به این دلیل به اخلاق اسلامی، اخلاق کمال‌گرا یا سعادت‌گرا گفته می‌شود که به دنبال کمال نفس و تکامل روح انسانی است، گفت: از روح به عنوان حقیقت پایدار و اصل ماندگار وجود انسان یاد می‌شود زیرا موضوع اخلاق، رفتار و صفاتی است که در راستای تکامل روح و نفس انسان ارزش‌گذاری می‌شود.
مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه یزد با بیان اینکه از زمان ورود انسان به عرصه حیات، نیاز به اخلاق به عنوان یک نیاز اساسی و حیاتی مطرح بوده است، اظهار کرد: یکی از اولین مشکلاتی که برای مجموعه عالم و هستی اتفاق افتاد، مسائل اخلاقی بود.
تکبر به عنوان اولین معضل اخلاقی در عالم موجودات مختار
حجت‌الاسلام دبیری ادامه داد: تکبر به عنوان اولین معضل اخلاقی در عالم موجودات مختار اتفاق افتاد و زمینه طرد شیطان را فراهم کرد، از این‌رو از تکبر شیطان می‌توان به عنوان اولین آسیب اخلاقی در عالم هستی یاد کرد.
وی با بیان اینکه مسائل اخلاقی فراهم‌کننده سایر زمینه‌ها است، ابراز کرد: ریشه تکبر در احساس حقارت درونی و بی‌اعتمادی شخص به خودش است که نتوانسته خود را از نظر شخصیت اخلاقی بسازد.
ضرورت کسب اخلاق حرفه‌ای و شغلی
عضو هیئت علمی دانشگاه یزد با بیان حدیثی از امام صادق(ع) مبنی بر اینکه «هر صاحب حرفه‌ای نیازمند مهارت در کار و ادای امانت در کار است»، به ضرورت کسب اخلاق حرفه‌ای در محیط علمی اشاره و بیان کرد: در شرایط کنونی که در جوامع مدرن، سازمان‌ها و مجموعه‌های مختلفی به صورت گروهی کار می‌کنند، نیاز به اخلاق شغلی و حرفه‌ای امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
حجت‌الاسلام دبیری با اشاره به اینکه موضوع علم اخلاق، رفتارهای اختیاری یا صفات اکتسابی ما است، اظهار کرد: گرچه خلق صورت ظاهری اختیاری نیست، اما انسان باید با کسب کمال اخلاقی، در جهت داشتن سیرت زیبایی که قابل ساختن است، تلاش کند.
مکتب اخلاق اسلامی، یک مکتب واقع‌گرا است
وی از اخلاق به عنوان دانش شناسایی خوبی‌ها و بدی‌های منشی و رفتاری واقعی و راه‌های کسب خوبی‌ها و دفع بدی‌ها یاد کرد و گفت: مکتب اخلاق اسلامی یک مکتب واقع‌گرا است.
عضو هیئت علمی دانشگاه یزد با بیان اینکه اخلاق نه سلیقه‌ای و نه یک قرارداد اجتماعی است، اظهار کرد: تفکر و ساختار، یک نوع قالب و طرح برای مباحث اخلاقی است، چراکه انسان در صورتی به اعتدال و ارزش انسانی خود می‌رسد که عقل بر سایر قوا حاکم باشد.
وی به سیر تاریخی اخلاق و منابع و کتب موجود در این زمینه پرداخت و گفت: بر اساس نگرش ارسطویی یا یونانی به اخلاق، اعتدال در قوه غضب موجب شجاعت، اعتدال در قوه شهوت موجب عفت و اعتدال در قوه عقل موجب حکمت می‌شود.
حجت‌الاسلام دبیری با بیان اینکه مباحث اخلاقی با فطرت انسان آمیخته شده است، اظهار کرد: اخلاق هفت گزاره خوب، بد، باید، نباید، درست، نادرست و مصونیت دارد.
