از فراگیری اختلاف قرائات نزد استاد مولایی تا حفظ مخفیانه قرآن

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، چهلمین دوره مسابقات قرآن استان تهران از روز ۱۶ مردادماه در آستان مقدس امامزادگان جعفر(ع) و حمیده خاتون(س) آغاز شد و در روز جمعه ۲۰ مردادماه با برگزاری مرحله فینال رقابت‌های رشته قرائت و پس از آن برگزاری مراسم اختتامیه به کار خود پایان خواهد داد.
این دوره از مسابقات در حالی به اتمام رسید که رتبه نخست در رشته حفظ کل قرآن را محمدجواد دلفانی به دست آورد و این در حالی است که وی اولین حضورش در مسابقات اوقاف و در رشته حفظ کل قرآن را تجربه کرده است، برای آشنایی بیشتر با این حافظ جوان گفت‌وگویی با وی داشته‌ایم که در ادامه مشروح آن از نظر می‌گذرد؛
آقای دلفانی، در ابتدا خودتان را معرفی کنید.
محمدجواد دلفانی هستم و در تاریخ 7 اسفندماه سال 1373 در استان کرمانشاه متولد شدم، هم‌اکنون نیز در رشته مهندسی عمران مشغول تحصیل هستم و در حال سپری کردن اواسط تحصیل در این مقطع هستم، تا چند وقت قبل در یک مغازه مشغول فروش کت و شلوار بودم، اما در حال حاضر به کار خاصی اشتغال ندارم.
از چه زمانی وارد فعالیت‌های قرآنی شدید؟
از سن 7 سالگی یعنی زمانی که اول دبستان بودم قرآن می‌خواندم، اما زمینه فعالیتم در رشته قرائت قرآن بود که تا 18 سالگی نیز قرائت قرآن را دنبال می‌کردم، در واقع حدوداً پنج سال است که وارد عرصه حفظ قرآن شده‌ام، البته در رشته قرائت نیز موفق به کسب رتبه‌های مختلفی شدم و خاطرم هست که حدود سال 85 یک بار در مقطع شکوفه‌ها اول و سال بعد از آن نیز دوم شدم و در مرحله کشوری نیز یکسال هفتم شدم و یکسال هم رتبه ششم را کسب کردم.
علت علاقه‌مندی شما به قرآن چه بود؟ آیا در خانواده فرد قرآنی داشتید؟
بله، پدرم قرآن می‌خواندند و از اساتید قدیمی هستند و در حال حاضر نیز جلسه قرآن ایشان روزهای سه‌شنبه بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد امام حسین(ع) خیابان حبیب اللهی برگزار می‌شود. پدرم در این فضا بودند و به همین دلیل من هم به قرآن علاقه‌مند شدم، ضمنا پدرم دستی بر آتش حفظ قرآن نیز داشته و یکبار هم در رشته حفظ 10 جزء در مسابقات اوقاف عنوان اولی را کسب کرده است، اما حفظ ایشان ادامه‌دار نبوده و به قرائت پرداخته‌اند.
شخص دیگری نیز در خانواده شما فعالیت قرآنی دارد؟
خیر، فقط بنده و پدرم فعالیت قرآنی به این شکل داریم.
از اساتیدتان بفرمائید.
نزد پدرم قرآن را آموزش دیدم، در واقع تجوید را کاملا نزد ایشان بودم و یک‌سری اصول اولیه صوت و لحن هم از پدرم آموختم بعد از آن هم در جلسات استادان حسین اخوان‌اقدم و محمدرضا ابوالقاسمی حاضر می‌شدم، البته در آن زمان شورای عالی قرآن نیز کلاس‌های آموزشی داشت که به مدت چهار سال در آن‌ها حضور پیدا کردم.
از چه اساتیدی تقلید کرده‌اید؟
اول که تلاوت قرآن را شروع کردم حدود چهار یا پنج تلاوت از مصطفی اسماعیل تقلید کردم و خیلی هم خوب اجرا می‌کردم، اما بعد از آن به تقلید از استاد منشاوی پرداختم و شاید حدود 100 نوار از ایشان تقلید کردم.
آیا برنامه تقلید از این اساتید به توصیه پدر بود؟
خیر، پدرم در این زمینه توصیه‌ یا پیشنهادی نداشتند و انتخاب قاری برای تقلید را به انتخاب و علاقه خودم واگذار نمودند.
علت اصلی گرایش شما به حفظ قرآن چه بود؟
در واقع اتفاق خاصی نیفتاد که حفظ قرآن را شروع کردم و می‌توانم بگویم علاقه و انگیزه، دلیل اصلی این کار بود، البته از دوران کودکی چند بار قصد داشتم که قرآن را حفظ کنم، حتی چند جزئی را هم حفظ کردم اما به دلایلی این اتفاق نیفتاد و از 18 سالگی بود که رسما حفظ قرآن را شروع کردم؛ چراکه در این زمان مدرسه نیز به اتمام رسیده بود و فرصت کافی برای حفظ را داشتم.
مشوقی هم برای حفظ داشتید؟
خیر، فقط علاقه من بود که باعث شد قرآن را حفظ کنم.
از دوران حفظتان بگویید، به چه شکل قرآن را حفظ کردید؟
شیوه حفظ من یک مقدار عجیب و غریب است، 22 جزء را حفظ کردم و این در حالی بود که به کسی چیزی نگفتم و هیچ‌کس از ماجرا اطلاع نداشت، در واقع زمانی که اهالی خانه در منزل حضور نداشتند، حفظ می‌کردم، لذا حفظم خیلی مخفیانه بود و کسی هم نیست بگوید چرا؟(با خنده).

آیا استاد هم داشتید؟
خیر، خودم در منزل کل قرآن را حفظ کردم.
حفظ 22 جزء چند وقت به طول انجامید؟
22 جزء را در شش ماه حفظ کردم، بعد از آن مشغله‌ای برایم ایجاد شد و بعد هم 20 جزء را تثبیت کردم و مسابقات اوقاف نیز در پیش بود، به همین دلیل در سال 93 در رشته حفظ 20 جزء این مسابقات شرکت کردم، در مرحله استانی دوم شدم و در مرحله کشوری که در تبریز بود نیز رتبه سوم را کسب کردم.
بقیه اجزاء را در چه زمانی حفظ کردید؟
درگیر مسابقات 20 جزء شدم و این مسأله موجب شد تا از حفظ 10 جزء باقی مانده، غافل شوم اما در نهایت و در مدت 2 و نیم سال اجزاء باقی مانده را نیز حفظ کردم.
روزانه چقدر برای حفظ قرآن وقت می‌گذاشتید؟
از روزی یک صفحه تا یک روز که 13 صفحه را حفظ کردم، دقیقا روزی بود که خانواده به مسافرت رفته بودند و من حدود 12 ساعت تمرین کردم.
آنها از چه زمانی متوجه حافظ بودن شما شدند؟
خاطرم نیست از چه زمانی و بعد از چه اتفاقی مطلع شدند، البته قبل از اولین حضورم در مسابقات اوقاف بود، اما قصد داشتم بعد از حفظ کل قرآن این مطلب را علنی کنم که نشد.
واکنش خانواده به این موضوع چطور بود؟
خانواده شوکه شدند به ویژه پدرم که فکر نمی‌کرد این اتفاق افتاده باشد.
آیا نکته دیگری از دوران حفظتان دارید که بگویید؟
بله، یکی از نکات مهم این است که توانستم قرآن را با 14 روایت حفظ کنم و الآن نیز به 14 روایت مسلط هستم.
چطور با روایات مختلف آشنا شدید؟
این مسأله به جلسات استاد مولایی بر می‌گردد، در آن زمان حدوداً 9 سالم بود که در جلسه استاد مولایی شرکت می‌کردم و جالب این که ایشان علاقه بسیار زیادی نسبت به من داشتند.
من به همراه علیرضا فیضی به جلسه استاد می‌رفتیم و ایشان هم به عنوان نفرات آخر از ما برای تلاوت قرآن دعوت می‌کرد، ابتدا علیرضا به اجرای برنامه حفظ می‌پرداخت و در ادامه من هم تلاوت قرآن داشتم. خلاصه این که از همین طریق بود که توسط ایشان با اصول اولیه اختلاف قرائات آشنا شدم، اما اواخر عمر استاد ایشان کمتر به جلسه تشریف می‌آوردند و در نهایت نیز عمرشان به این که بخواهند به صورت کامل روایات مختلف را آموزش دهند کفاف نداد.
اینکه بتوانم قرآن را با 14 روایت بخوانم از آرزوهای بسیار بزرگ من بود و بعد از رحلت استاد مولایی از طریق کتب و جزوات مختلف توانستم تمامی این روایات را بیاموزم و به آنها مسلط شوم.
تاکنون در چه مسابقاتی شرکت کرده‌اید و چه رتبه‌هایی دارید؟
در مسابقات اوقاف و در مقطع شکوفه‌ها، یکبار مقام اول و یکبار هم مقام دوم را کسب کردم، البته یک مقام سومی هم دارم که در آن سال فقط نفر اول و دوم را به مسابقات کشوری اعزام کردند و من از آن مسابقات جا ماندم. در اولین دوره مسابقات دارالقرآن امام علی(ع) و در رشته قرائت اول شدم، در مسابقات سازمان تبلیغات نیز موفق به کسب رتبه اول شده‌ام، علاوه بر این در مسابقات دانش‌آموزی نیز هر سال در مرحله استانی اول شده‌ام و یک سال نیز موفق به کسب رتبه نخست در مرحله کشوری شدم، در سال‌های بعد از آن هم رتبه‌های دوم و سوم نصیبم شد، همچنین باید مسابقات هلال احمر را نیز به این موارد اضافه کنم.
از چه زمانی در مسابقات رشته حفظ شرکت کردید؟
به صورت رسمی از سال 93 وارد مسابقات اوقاف در رشته حفظ قرآن شدم، در این سال در رشته حفظ 20 جزء شرکت کردم و در حالی که اولین تجربه حضورم بود در استان تهران دوم و در مرحله کشوری که در تبریز برگزار می‌شد سوم شدم.
همچنین در مسابقاتی که در امامزاده پنج تن لویزان برگزاری می‌شود نیز شرکت کردم و در ماه رمضان گذشته در رشته حفظ 20 جزء اول شدم و دو سال هم سوم شدم، اما در مسابقات اوقاف و در رشته حفظ کل نیز امسال برای اولین بار حضور یافتم.
مهم‌ترین فاکتوری که موجب اول شدن شما در مسابقات اوقاف امسال بود چیست؟
فاکتور مهم تمرین زیاد است، روزی حداقل 4 ساعت برای دوره کردن قرآن وقت می‌گذارم که البته برای مسابقات ارومیه باید مدت زمان تمرینم را بیشتر کنم، در واقع حفظ قرآن همین است و نیاز به تمرین مستمر دارد، در قرائت قرآن این که در موعد مسابقه قاری چه وضعیتی داشته باشد بسیار مهم است، اما در حفظ نیازمند آن است که حافظ از پیشینه خوبی نیز برخوردار باشد، البته حدس می‌زدم که امسال جزء نفرات برتر باشم، اما این لطف خدا بود که اول شدم.
آیا تاکنون در جلسات اساتید حفظ نیز شرکت داشته‌اید؟
خیر، تا به حال شرکت نکرده‌ام.
علت حضورتان در مسابقات چیست؟
خب طبیعتا جنبه‌های مختلفی دارد که یکی از آنها بحث مادی است، البته این که به خاطر هدف خاصی باشد خیر، این گونه نیست اما از طرفی ما مجبوریم که در مسابقات شرکت کنیم.
علت این اجبار چیست؟
خب اگر در مسابقات شرکت نمی‌کردم، شما الآن به من زنگ می‌زدید؟(با خنده)، وضعیت قرآنی کشور ما اینطور است که تا در مسابقات حائز رتبه نشوید، کسی قبولتان نخواهد کرد.
از برکات قرآن در زندگیتان بفرمایید.
سوال سختی است و جواب دادن به آن هم سخت است، یکی از برکات قرآن برای من این بوده که به واسطه آن اعتبار پیدا کردم و فکر می‌کنم انسان از زندگی همین را می‌خواهد که مورد اعتماد بقیه باشد، البته برکات مادی هم داشته که آنها را انکار نمی‌کنم.
کلام آخر؟
اگر مسئول امور قرآنی کشور بودم، دانشگاهی برای حفظ تاسیس می‌کردم، الآن در موسسات مختلف هستند کسانی که یک تا چند ساله حافظ قرآن می‌شوند، اما در این ایام باید از کارهای دیگرشان صرف نظر کنند، خب طبیعی است که بعد از حفظشان باید دانشگاه و سربازی و ... را نیز بروند و حفظ به معنای جبران آنها نیست.
به نظرم باید یک آکادمی تأسیس شود و بحث حفظ قرآن بیش از پیش ساماندهی شود و علاوه بر این به یک حافظ به دلیل حافظ قرآن بودنش باید امتیازاتی تعلق گیرد نه این که مجبور باشد درگیر مسابقات شود.
مرتضی اوحدی