نهادهای عضو «ستاد حفظ قرآن» همگی سرمایه‌گذاری کنند؛ منتظر بودجه نباشید/ استانداردسازی؛ نیاز اصلی مسابقات قرآن
گروه مسابقات ــ رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه یکی از اولویت‌ها در عرصه مسابقات قرآن استانداردسازی در بخش‌های مختلف است، گفت: تلاش خواهیم کرد تا در سال ۹۹ این استاندارسازی‌ها انجام شود و اجرای آن را به سال ۱۴۰۰ به بعد موکول میکنیم.
مهدی قره‌شیخلو، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، در گفتوگو با ایکنا در مورد آخرین وضعیت ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن، که سازمان اوقاف ریاست آن را برعهده دارد، گفت: مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه چند مأموریت اصلی دارد. در ساختار مرکز دو حوزه اصلی آموزش و فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی تعریف شده است. یکی از کارها در رابطه با بحث موقوفات است که کمتر به آن توجه می‌شود؛ البته موقوفات با گرایش قرآنی می‌تواند پشتوانه خوبی برای فعالیت‌های قرآنی باشد.
وی همچنین به ظرفیت بقاع متبرکه در سازمان اوقاف اشاره کرد و افزود: وجود هشت هزار بقعه متبرکه در کشور ظرفیت عظیمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این فعالیت‌هایی در بحث آموزش حفظ قرآن نیز صورت می‌گیرد. بنابراین تنوع فعالیت‌های قرآنی در مرکز امور قرآنی بالاست، در حالی که معمولاً فعالیت‌های قرآنی اوقاف با مسابقات شناخته می‌شود و مأموریت‌ها و ظرفیت‌های دیگری نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: متأسفانه یکی از مشکلات بحث ساختارهای متعدد است که به آسیبی جدی تبدیل شده، به طوری که اکثراً از یک جلسه به جلسه دیگر و از کمیته‌ای به کمیته دیگر در رفت و آمد هستیم، در حالی که مشخص نیست این جلسات نتیجه خاصی داشته باشد.
نهادهای عضو ستاد حفظ منتظر بودجه نباشند
قره‌شیخلو تصریح کرد: ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن دو سال است که تشکیل شده و مسئولیت آن در سال اول با شورای توسعه فرهنگ قرآنی و در سال دوم با سازمان اوقاف و امور خیریه بوده است. از رئیس پیشین مرکز امور قرآنی، که از حافظان قرآن نیز هستند، درخواست کردیم دو موضوع حفظ قرآن و وقف قرآنی را پیگیری کنند. ایشان نیز جلساتی را با اعضای ستاد برگزار کرده‌اند. البته اگر عزم جدی در اجرا و طراحی و اختصاص بودجه و امکانات وجود نداشته باشد، اتفاقی نخواهد افتاد.
وی با طرح این سؤال که ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم چه نقشی ایفا خواهد کرد، اظهار کرد: همه منتظرند حالا که ستاد تشکیل شده بودجه‌ای هم داده شود تا کار را انجام دهند. اگر قرار است اینگونه پیش برود که دیگر ستادی لازم نبود. اگر قرار باشد به همه بودجه بدهیم، خودمان اجرا می‌کردیم. اینکه گفته شود ستادی تشکیل شود و همه شرح وظایفی داشته باشند به این معناست که همه دستگاه‌ها پای کار بیایند و برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کنند.
اگر فعالیت ستاد حفظ در حد اسم باشد، مسئولیت را واگذار میکنیم
وی با تأکید بر اینکه باید تکلیف این ستاد روشن شود، بیان کرد: دستگاه‌های عضو باید اعلام کنند که آیا قصد سرمایه‌گذاری برای حفظ قرآن دارند یا فقط به دنبال دریافت بودجه از این ستاد هستند؟ شرح وظایف یک مسئله است و اجرا و عملیات یک وظیفه دیگر. نگارش شرح وظیفه کاری ندارد، بلکه عملیاتی شدن آنها مهم است. برای عملیاتی شدن، نیرو، امکانات و پشتیبانی لازم است. باید روشن شود که دستگاه‌ها تمایلی به سرمایه‌گذاری دارند یا خیر. ظاهر قضیه نشان می‌دهد که دستگاه‌ها انتظار دارند بودجه‌ای از طریق ستاد جذب شود تا کار کنند. اگر اینگونه باشد، هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. اگر تشخیص دهیم که این ستاد اثرگذاری ندارد و تنها در حد یک اسم باقی مانده، به شورای توسعه نامه خواهیم نوشت که چنین ستادی را نمی‌خواهیم و مسئولیت قبول نخواهیم کرد.
قره‌شیخلو در پاسخ به این سؤال که نسخه یا پیشنهادی برای بهبود روند ستاد یا جایگزینی برای آن دارید، گفت: پیشنهاد خاص یا مدل خاصی نداریم. اعتقاد دارم در بحث حفظ باید دو کار انجام دهیم، یکی فرهنگ‌سازی است، یعنی باید تلاش کنیم فرهنگ حفظ قرآن در بین مردم باب شود. راه رسیدن به این فرهنگ عادت کردن مردم به قرآن‌خوانی است. اگر در کشور ۵۰ میلیون نفر در روز مقید باشند ۱۰ دقیقه قرآن بخوانند، می‌توانیم امیدوار باشیم ۱۰ سال دیگر سه میلیون حافظ داشته باشیم. وقتی قرآن‌خوانی در بین مردم جایگاه تعریف‌شده‌ای ندارد و به مناسبت‌ها محدود شده، معلوم است که به این راحتی به ۱۰ میلیون حافظ قرآن نخواهیم رسید.
تکلیف ستاد حفظ را تا آخر امسال مشخص میکنیم
وی افزود: بعد از فرهنگ‌سازی، طرح‌های انگیزشی باید اجرا شود. اگر کارهای زیرساختی انجام ندهیم، هیچ موقع حجم چند میلیونی شکل نخواهد گرفت. لذا این امر باید با جدیت مورد پردازش قرار گیرد و با این ستادها به جایی نخواهیم رسید، مگر اینکه همه عزم و اراده پیدا کنند. اگر ببینیم همه آمادگی دارند ما هم ستاد را ادامه خواهیم داد. تا آخر سال جلسه‌‌ای خواهیم گذاشت تا تکلیف این موضوع مشخص شود.
قره‌شیخلو در بخش دیگری از این گفتوگو در مورد فعالیت‌های صورت گرفته برای پوشش رسانه‌ای مسابقات بین‌المللی قرآن نیز بیان کرد: در سال‌های گذشته مشکل این بود که یک هفته یا حداکثر ۱۰ روز قبل از آغاز مسابقات کار رسانه‌ای شروع می‌شد و تا مردم متوجه برگزاری مسابقات می‌شدند به پایان رسیده بود. لذا به کمیته تبلیغات به خصوص در بحث رسانه تأکید کردم که حداکثر از ابتدای اسفندماه کار رسانه‌ای آغاز شود تا مخاطب زودتر در جریان قرار گیرد. انتظار ما از رسانه‌ها این است که به این موضوع به عنوان یک وظیفه نگاه کنند و نه چیز دیگر. البته از مشکلات مالی اطلاع داریم، اما نباید این انتظارها به گونه‌ای باشد که بر کار تأثیرگذار باشد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه مسابقات بین‌المللی قرآن مربوط به نظام است و اوقاف تنها مجری و هماهنگ‌کننده است، تأکید کرد: اگر اهالی رسانه به خصوص صدا و سیما کار را مربوط به خودشان بدانند وضعیت بسیار بهتری را شاهد خواهیم بود. لذا همه باید کمک کنند و امور را به پیش ببرند.
همه دستگاه‌ها خود را در مسابقات بین‌المللی مسئول بدانند
وی در پاسخ به سؤالی در مورد تراکم کمتر رسانه‌ها در مشهد نسبت به تهران و احتمال کم‌رنگ‌تر شدن پوشش رسانه‌ای مسابقات و تمهیدات مرکز امور قرآنی برای برطرف کردن این مشکل، گفت: مطمئناً همه رسانه‌ها در استان‌های بزرگ شعبه و نمایندگی دارند، اینگونه نیست که بگوییم اگر یک کار از مرکز کشور بیرون رفت دیگر هیچ رسانه‌ای آن را پوشش نمی‌دهد. اتفاقاً یکی از سیاست‌ها در دوره سیوهفتم این است که نیروی کمتری را از مرکز به محل برگزاری مسابقات انتقال دهیم. نباید بگوییم چون کار در استان برگزار می‌شود در همان بخش استان باقی بماند. باید به عنوان یک فعالیت بین‌المللی به آن نگاه شود. لذا باید کمک شود تا از حداکثر ظرفیت استان خراسان رضوی استفاده کنیم تا در این شرایط اقتصادی هزینه‌های کمتری تحمیل شود.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: در بحث مسابقات باید چند کار انجام دهیم، اولین نکته تقویت مسابقات شهرستانی و استانی است. در گذشته بیشتر به بخش کشوری توجه می‌شد. باید این نگاه تغییر کند. نکته دیگر استانداردسازی بخش‌های مختلف مسابقات است. این استانداردها که مشخص شود تکلیف خودمان را خواهیم دانست. برای مثال در بحث داوری بسیاری اعتراض دارند، سیستم گزینش داور مشخص نیست، واقعاً این یک مشکل جدی است. طبق آمار فردی در سیوشش دوره مسابقات بین‌المللی حدود سی دوره داور بوده است. بحث هزینه مسابقات نیز مسئله دیگری است که باید قابل دفاع باشد. برخی مواقع تزئینات به حدی زیاد است که اصل مسابقه فراموش می‌شود و بیشتر درگیر حواشی کار می‌شویم.
حل همه مشکلات امور قرآنی را از مسابقات انتظار نداشته باشیم
وی با بیان اینکه با برگزاری یک مسابقات نمی‌توانیم تمام مشکلات قرآنی جامعه را برطرف کنیم، اظهار کرد: باید در کنار مسابقات، کارهای دیگری را نیز تعریف کنیم. لذا امسال تنها بر روی اصل مسابقات تمرکز و برنامه‌های جنبی را کمتر کرده‌ایم تا هم هزینه‌ها افزایش نیابد و هم اصل مسابقات تحت تأثیر قرار نگیرد.
قره‌شیخلو با اشاره به اینکه در زمان دریافت مسئولیت در اوقاف تقریباً تمام تصمیمات اصلی درباره این دوره از مسابقات بین‌المللی اتخاذ شده بود، افزود: شاید اگر از ابتدا حضور داشتم بنا به برخی دلایل مشهد را به عنوان میزبان انتخاب نمی‌کردم و اینکه آیا مسابقات گردشی باشد یا صرفاً در تهران نیز یک مسئله است و نیاز به بررسی دارد. تلاش بر این است تا هم توجه به مسابقات استانی بیشتر و هم هزینه‌ها کنترل شود و به زودی استانداردها به خوبی مشخص شود.
افزایش میزان جوایز
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به افزایش جوایز مسابقات در دوره سیوهفتم اشاره و اظهار کرد: با توجه به اینکه چند سال است میزان جوایز رشد نداشته، تلاش میکنیم امسال جوایز را اندکی افزایش دهیم. باید میزان جوایز تابعی از هزینه کل مسابقات باشد و این تابع در تمامی بخش‌ها لحاظ شود، برخی مواقع شاهد هستیم که ۹۹ درصد هزینه مسابقات برای موارد دیگر و یک درصد برای جایزه باقی می‌ماند. اینها کارهای زمان‌بری است. تلاش خواهیم کرد تا در سال ۹۹ استانداردسازی‌ها انجام شود و نتایج عملی آن را از سال ۱۴۰۰ به بعد ببینیم.
قره‌شیخلو در پاسخ به اینکه چرا با گذشت ۳۶ دوره چنین استانداردهایی تدوین نشده است، گفت: اسنادی که نوشته شده بیشتر به چارچوب‌ها و کلیات پرداخته است، اما استانداردسازی‌های باید فنی باشد، برای مثال داور رشته تجوید چه ویژگی‌هایی داشته باشد یا استانداردهای سالن مسابقات چه باشد؟ سیستم صوتی به چه صورت باشد؟ این استانداردسازی به معنای اجرا کردن صددرصد آنها بلافاصله بعد از تدوین نیست. ابتدا طراحی و تلاش میکنیم تا در اجرا به استانداردها نزدیک شویم.
هدف از برپایی مسابقات را مشخص کنید تا مدل اجرای آن تهیه شود
وی با تأکید بر اینکه باید توقع و انتظارات از مسابقات مشخص شود، گفت: اگر هدف از برگزاری این رویداد بین‌المللی، برنامه‌سازی برای رسانه است، مدل اجرای آن متفاوت است. اگر هدف خود رقابت‌هاست، مدل دیگری می‌طلبد و اگر هدف ایجاد انگیزه در مردم برای انس با قرآن است، باز مدل دیگری نیاز است. باید روشن کنیم که مسابقات به دنبال چیست؟ برخی مواقع همه این خواسته‌ها را از مسابقات داریم، در صورتی که مدل اجرا اجازه این کار را نمی‌دهد. مسابقات ورزشی هر کدام یک هدف دارند، اما ما چه هدفی از اجرای مسابقات داریم. اگر اولویت‌ها در مسابقات معلوم شود، مدل اجرا نیز بر همان اساس تعیین می‌شود.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه برخی مواقع سلایق نیز در نحوه اجرا دخیل است، ابراز کرد: مشکل اجرای سلایق است. ممکن است سندهایی نیز برای یک اجرای یک رویداد نوشته شود، اما یک مدیر می‌آید و سند را نادیده می‌گیرد. نباید اینگونه باشد، باید نگاه فنی باشد و سلایق کنار گذاشته شود. لذا استانداردسازی باید هرچه زودتر صورت گیرد تا به مدل اجرایی کلی برسیم. باید در استانداردسازی‌ها این را مد نظر قرار دهیم که با یک مسابقه نمی‌توانیم تمام مشکلات را برطرف کنیم.
از مسئولان غیرمرتبط به امور قرآنی انتظار ویژه‌ای نداشته باشیم
قره‌شیخلو در بخش دیگری از این گفتوگو در مورد برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن در مشهد و تمهیدات اندیشیده شده برای حضور مسئولان بیان کرد: افتتاحیه و اختتامیه مسابقات در رواق امام خمینی(ره) و داخل صحن برگزار می‌شود، اما جریان رقابت‌ها در سالن‌های آستان است. اصلاً به دنبال این نیستیم که جمعیتی را در سالن مستقر کنیم. در مورد مسئولان نیز وظیفه داریم که آنها را دعوت کنیم، اما اگر نیامدند، نباید انتظار ویژه‌ای داشت، مثلاً اگر از من به عنوان رئیس مرکز امور قرآنی برای مشاهده فینال مسابقات والیبال دعوت شود، شاید انگیزه رفتن نداشته باشم. مسئولان دستگاه‌های دیگر نیز این گونه هستند. اینکه مسئولان به موضوع قرآن توجه کنند، خوب است، اما انتظار نداشته باشیم که مدیران همه دستگاه‌ها حضور داشته باشند. حضور آنان ضرورتی ندارد. انتظار حضور افراد مرتبط به این موضوع است. اگر هم نیامدند، رسانه‌ها بر بی‌توجهی آن مسئولان تأکید نکنند. ما نمی‌توانیم الزام کنیم و جو رسانه‌ای راه بیندازیم تا مسئولان حضور یابند. باید به این نکته توجه داشت که اگر هرکس در هر حوزه‌ای وظیفه خود را به خوبی انجام دهد، کار قرآنی کرده است.
انتهای پیام
