استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع):
حکومت امام زمان(عج) از مشروعیت الهی، کاریزماتیک و مردمی برخوردار است
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه مبنای مشروعیت در حکومت‌های غیرالهی، وراثت، رأی مردم و ... است، تأکید کرد: منشأ مشروعیت حکومت موعود، خداوند است، ولی این حکومت مشروعیت مردمی، کاریزماتیک و حتی وراثتی دارد.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا بهروزی‌لک، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع)، امروز، 24 اردیبهشت‌ماه در نشست «حکومت جهانی موعود در قرآن»، گفت: براساس برخی روایات، عداوت و بغض تا روز قیامت میان نصارا و یهود وجود دارد، و برخی به آن قائل شده‌اند، ولی باید به این سؤال پاسخ داده شود که عداوت با تحقق کامل جامعه صالحان چگونه سازگار است.وی افزود: از ظاهر آیات قرآن مانند 5 قصص، 125 انبیاء، 55 نور و ... این قول تقویت می‌شود که فقط مومنان صالح، شهروندن حکومت امام زمان(عج) هستند؛ البته این صالحان، خطاهای سهوی دارند، ولی خطاهای کبیره و سازمان‌یافته ندارند.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه مفهوم مشروعیت، حق حکومت برای حاکم و اطاعت برای مردم است، اظهار کرد: در این صورت این سؤال پیش می‌آ‌ید که چرا برخی حق حاکمیت دارند و برخی باید اطاعت کنند؟ که به آن پرداخته شد. البته باید از منظر قرآن به این سؤال پاسخ دهیم که چرا حق حاکمیت را از مردم نمی‌گیرند.
اکثریت از منظر قرآن
بهروزی‌لک اظهار کرد: از منظر قرآن، اکثریت افتخار است، ولی منشأ حق نیست؛ در قرآن تعابیری مانند «امة واحدة» داریم، اما امت واحده‌ای حق مشروعیت دادن هستند که خودشان صاحب حق باشند.
وی اضافه کرد: در قرآن آیاتی مؤید این مطلب است که عالمان با جاهلان یکی نیستند، ولی در نظام‌های دموکراسی هر کسی یک رأی دارد، چه آگاه باشد و چه نباشد، لذا مساوی بودن مردم در جامعه عصر امام زمان، بی‌وجه است؛ مردم خودشان مأموم هستند و باید از امام تبعیت کنند.
بهروزی‌لک تصریح کرد: در جامعه ولایت فقیه و عصر غیبت، مردم‌سالاری دینی ویژگی‌هایی دارد که باید بحث شود، ولی مردم‌سالاری غربی نه در عصر غیبت و نه در دوره ظهور پذیرفته نیست؛ قرآن بارها اکثریت را مذمت کرده است. در قرآن قریب به 44 بار اکثریت مذمت شده و فرموده که آنان یا فاسقند یا جاهل‌اند یا شاکر نیستند. پس تعیین حق حاکمیت برای امام از سوی مردم پذیرفتنی نیست، مضافاً بر اینکه مردم این حق را از کجا باید بیاورند و آیا چنین حقی دارند؟
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: اکثریتی که تسلیم اراده الهی هستند، قاعدتاً خلاف اراده خدا گام بر نمی‌دارند و وقتی اراده خدا بر امامت است، اینها تبعیت می‌کنند. ضمن اینکه سیاق آیات در مورد اکثریت منفی است.
وی افزود: این سؤال مطرح است که مگر جامعه مهدوی، جامعه صالحان نیست، پس چرا حق حکومت را به امام ندهند؟ جواب این است که اولین شرط برای صالح بودن، ایمان است و مؤمنان به اولین چیزی که تن داده‌اند، تبعیت از خدا، رسول و اولی الامر است که اولی الامر حتما ائمه هستند؛ پس مردم در جامعه اسلامی، مأموم هستند و نمی‌توانند امام تعیین کنند.
بهروزی لک با بیان اینکه دایره اختیار مردم شامل حق حکومت نمی‌شود، بلکه باید مطیع خدا باشند، بیان کرد: خداوند شورا را در جامعه مومنان پذیرفته و برخی با استناد به آیه شوری گفته‌اند که جامعه عصر غیبت، شورایی است و دموکراسی بر آن حاکم است؛ در حالی که این آیه را باید کامل بخوانیم «وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ»؛ بر این اساس، اولین ویژگی اهل شورا این است که آنان استجابت امر خدا را انجام داده‌اند.
وی افزود: در شورای شهر یزد این مسئله رخ داد؛ سپنتا رای آورده بود، ولی صلاحیت او در شورای نگهبان تایید نشد و دلیل هم این بود که اهل شورا در جامعه اسلامی کسانی هستند که امر رب را اجابت کرده و دین اسلام را پذیرفته باشند. اگر اسلام را نپذیرفته باشد و اهل نماز نباشد، نمی‌تواند اهل شورا باشد. در حکومت امام هم کسانی اهل شورا هستند که ایمان دارند و امر خدا و پیامبر را اجابت می‌کنند.
بهروزی‌لک با تأکید بر اینکه دموکراسی در جامعه مهدوی منتفی است، اظهار کرد: دموکراسی امتیازاتی دارد، ولی مبتلا به آسیب‌های زیادی از جمله مهندسی افکار عمومی از سوی گروه‌های فشار است. در حالی که در نظام مهدوی، مردم آگاهانه تسلیم هدایت امام می‌شوند و با تبعیت از ایشان به سعادت خواهند رسید.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) اظهار کرد: وراثت هم اجمالاً در نظام امامت، مدخلیت دارد، ولی با نظام پادشاهی تفاوت دارد؛ چون در نظام شاهی، وارث معلوم نیست که صالح باشد؛ وراثت در امامت هم جاری است که در زیارت وارث و در آیات متعدد قرآن این بحث مطرح شده است، ولی وراثت برای شایستگان است.
بهروزی‌لک اظهار کرد: نوع دیگر مشروعیت، کاریزما است؛ امامان معصوم همگی برگزیده هستند، لذا در امامت، کاریزما هم پذیرفته شده، گرچه برخی مانند هیتلر و ... که مدعی کاریزما شده‌اند، آن را بدنام کرده‌اند.
وی اضافه کرد: همچنین مشروعیت دیگر، مشروعیت اشراف و نژاد است که در جامعه مهدوی هم براساس دعای ندبه که مضامین آن معتبر است(یابن البدور المنیر، یابن الشهب الثاقبه) امام از ویژگی شرافت نَسَبی برخوردار است و از این جهت هم می‌تواند حق حکومت داشته باشد، البته حق حکومت امام، قرآنی است و اگر شرافت نژادی و ذاتی دارد بخشی از اعطا و موهبت الهی است.
مطالب مرتبط
