بار سنگین پیامدهای کرونا بر دوش زنان

به گزارش ایکنا از یزد، سیدرضا جوادیان، دبیر کانون تفکر سلامت اجتماعی دانشگاه یزد، امروز، 10 خردادماه در چهل و یکمین نشست این کانون با محوریت «اثرات و پیامدهای روانی ـ اجتماعی قرنطینه خانگی» پرداختن به مسائل مرتبط با قرنطینه‌ خانگی را از جهات مختلفی حائز اهمیت دانست و اظهار کرد: قرنطینه‌ خانگی مسئله‌ای است که همه‌ اقشار جامعه با آن درگیر بوده و یا هستند و به این ترتیب یک دغدغه‌ همگانی محسوب می‌شود و در گروه‌های سنی مختلف و در حوزه‌های متعدد و از زوایای مختلف قابلیت بحث و بررسی دارد.

مریم مشتاقیون، مدیر مؤسسه مردم نهاد «جامعه روشن، شهروند پویا»، نیز در این نشست با تأکید بر اینکه زنان محور خانواده‌های ایرانی هستند و می‌توانند بهترین مدیرها برای کنترل اضطراب‌ها و تنش‌ها در خانواده و بالتبع آن در جامعه باشند توانمندسازی و تاب‌آوری زنان را یکی از مهم‌ترین اقداماتی توصیف کرد که می‌تواند تبعات منفی بحران کرونا در جامعه را کاهش دهد.

وی ادامه داد: پیشنهاد مؤسسه متبوع او این بوده که نیازسنجی به صورت پرسشنامه‌های الکترونیکی از زنان یزدی انجام شود و با بررسی نتایج استخراجی از این پرسش نامه‌ها نیازها و دغدغه‌های اساسی مادران در این دوران جمع‌آوری شده و سپس بر این مبنا دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مجازی تعریف شود لیکن با توجه به محدودیت زمانی و مالی تصمیم گرفته شد نظرات خبرگان و کارشناسان دراین حوزه دریافت شده و بر این مبنا دوره‌های مذکور برگزار شود که در همین راستا از کانون تفکر سلامت اجتماعی درخواست شده نظرات خود حول طرح پیشنهادی و مؤثرترین دوره‌هایی که می‌توان برگزار کرد را ابراز کنند.

مسئولیت‌های مضاعف زنان در دوران کرونا

سمانه اسعدی، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، نیز در این نشست بیان کرد: طرح مذکور بیش‌تر جنبه‌ آموزشی داشته و کم‌تر پژوهش‌محور است و نیاز به توضیحات و بررسی‌های بیش‌تر دارد و از لحاظ نظری بهتر است از یافته‌های پژوهشی پیشین استفاده شود و جهت رفع برخی ابهامات باید در این طرح محورهای مربوط به نقش زنان به صورت مشخص مطرح شود و علاوه براین بهتر است اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی سایر اعضای خانواده از نقش‌های اضافه‌ای که برمادران در این دوران تحمیل شده نیز در چنین طرح‌هایی مورد توجه قرار گیرد.

احمدکلاته ساداتی، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، نیز با اشاره به طرح ارائه شده در نشست اظهار کرد: در این بازه‌ زمانی به نوعی از قرنطینه خانگی عبور کرده‌ایم و نوعی آزادی قرنطینه داریم. بنابراین بهتر است طرح با مطالعه همه‌جانبه و علمی برای آینده تدوین شود و در آن به این پرشس اساسی پاسخ دهد که زنان در دوران قرنطینه با چه چالش‌هایی مواجه بوده‌اند و راهکارها در این راستا ارائه شود که در این صورت چنین طرحی می‌تواند برای مقابله با پیک دوم کرونا که احتمالاً در فصل پاییز رخ خواهد داد تا حدودی کارگشا باشد.

ملیحه علی‌ماندگاری، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد توجه به کارکرد و چالش‌های زنان در حوزه اجتماعی را خواستار شد و گفت: زنان در خانه نیز با مسئولیت‌های چندگانه مواجه شده‌اند و علاوه بر نقش‌هایی که از قبل داشتند در زمانه کرونا مسئولیت‌های جدیدی مانند معلمی نیز به این نقش‌ها اضافه شد چراکه با توجه به مجازی شدن آموزش در امور درسی بیش از پیش باید فرزندان را یاری دهند. رفتار باروری زنان به ویژه در ارتباط با زنان شاغل در این دوران، چالش‌هایی اساسی ایجاد کرده که در حوزه جمعیت‌شناسی باید به آن پرداخته شود.

علی‌ماندگاری فشار اقتصادی ناشی از قرنطینه را از دیگر مواردی دانست که زنان را با مشکلات زیادی مواجه کرده و باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود.

نگاه دقیق‌تر به نهاد آموزش و خانواده

محسن موسوی، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، نیز بررسی جدی مباحث مربوط به آموزش در خانواده و تغییر کارکرد نهادهای آموزشی و خانواده در دوران کرونا را ضروری دانسته و اظهار کرد: در ذیل بحث قرنطینه و زنان گفتنی است که زنان ایرانی به در خانه ماندن آشنایی دارند و حتی در شرایطی که قرنطینه نباشد بسیاری از زنان ایرانی در خانه ماندن را طبیعی می‌دانند ولی آنچه جنبه‌های جدیدی در ارتباط با قرنطینه برای زنان ایجاد کرده تغییر نقش آن‌ها است.

وی ادامه داد: به این صورت که در دوره قبل از کرونا نهاد آموزش بسیار پررنگ بوده و وظیفه آموزش فرزندان از خانواده‌ها برداشته شده بود لیکن در دوران کرونا آموزش مجدداً به خانواده‌ها واگذار شده که در این راستا باید به نحوی برنامه‌ریزی و مدیریت نهادی انجام گیرد که دچار اختلال کارکردی نشویم.

حسین دشتی، استاد دانشگاه نیز با اشاره به اینکه بررسی آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی کرونا در دستور کار شورای فرهنگ عمومی قرار گرفته گفت: با توجه به اینکه 24 دستگاه و نهاد مؤثر استانی از جمله دستگاه‌های امنیتی، آموزشی، فرهنگی و... در این شورا عضویت دارند، برای کاهش آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی ناشی از کرونا مقرر شده است هرکدام از دستگاه‌های مربوطه مطابق با سند جامع استانی که به زودی تدوین خواهد شد وظایفی را به عهده گیرند که در همین راستا با توجه به نقش مؤثر و دیدگاه‌های علمی و کارشناسی کانون تفکر سلامت اجتماعی دانشگاه یزد پیشنهادما این است که سند مذکور با مبانی پژوهشی قوی توسط این کانون ارائه شده و مبنای سیاست‌گذاری‌های استان در این زمینه قرار گیرد.

شکوه نیک‌نظر، مدیر مؤسسه «افق روشن فردا» نیز در این نشست توجه به ابعاد فرهنگی ناشی از بحران کرونا را مهم ارزیابی کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که بیماران کرونایی پس از بهبودی با آن مواجه هستند نگاه طردگرایانه جامعه نسبت به آن‌ها است که نشان از فرهنگ برچسب زننده دارد و باید در این زمینه بیش‌تر کار کنیم.

شرایط کرونایی التهاب جمعیتی ایجاد نمی‌کند

محمد ترکاشوند، عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، نیز به بررسی پیامدهای جمعیتی قرنطینه خانگی پرداخت و اظهار کرد: التهابات و دغدغه‌هایی در جامعه ایجاد شده براین مبنا که عقب افتادن ازدواج‌ها و مرگ و میرهای ناشی از کرونا تأثیرات جمعیتی ملموسی در پی خواهد داشت ولی واقعیت این است که شرایط ناشی از کرونا برای جامعه ما التهاب جمعیتی ایجاد نخواهد کرد چراکه مرگ و میرهای ناشی از کرونا آن قدر زیاد نیست که بتواند این تغییر را ایجاد کند.

وی ادامه داد: علاوه بر این شرایط قرنطینه خود برای مثال باعث کاهش مرگ و میرهای ناشی از تصادفات جاده‌ای شده است و دیگر رفتارهای جمعیتی مانند تعویق ازدواج و ... نیز بیش‌تر اثرات مقطعی دارند و اثر طولانی مدتی در پی نخواهند داشت.

مجتبی ملک افضلی، دیگر عضو هیئت علمی دانشگاه یزد، نیز با تأکید بر اینکه کم‌تر پدیده اجتماعی را می‌توان یافت که ابعاد حقوقی نداشته باشد گفت: کرونا بر جنبه‌های مختلف حقوقی به ویژه حقوق شهروندی تأثیرگذار بوده که مجال بیش‌تری برای بحث و بررسی می‌طلبد و امید است در جلسات آتی کانون تفکر سلامت اجتماعی به آن پرداخته شود.