پیشروی فعالیت‌های قرآنی در سایه جلسات شورای فرهنگ عمومی

پیگیری و هماهنگی فعالیت‌های قرآنی در استان‌ها از جمله مسائلی بوده که شورای توسعه فرهنگ قرآنی بلافاصله بعد از شکل‌گیری به آن ورود کرده تا به زعم خود این عرصه سامان داده شود و استان‌ها نیز در زمینه فعالیت‌های قرآنی برنامه مدون درون‌استانی داشته باشند؛ چشم‌اندازی که باید از طریق شوراهای استانی به تصویب برسد.

ابتدا مقرر شد که این امر از طریق جلسات شورای فرهنگ عمومی هر استان پیگیری شود و پس از چندی شوراهای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان‌ها شکل گرفت و پس از ناکارآمدی آنها و تشکیل نشدن جلسات، این موضوع بار دیگر به شورای فرهنگ عمومی استان‌ها سپرده شد. پیش از این ایکنا در گزارش‌هایی سابقه فعالیت شوراهای قرآنی استان‌ها را به تفصیل بیان کرده است.

بیشتر بخوانید: 

• سرنوشت شوراهای قرآنی استان‌ها و رفت و برگشت‌های بی‌هدف
• مسئولیت پیگیری امور شورای توسعه فرهنگ قرآنی در استان‌ها با کیست

برای اطلاع از آخرین وضعیت فعالیت‌های قرآنی در استان‌ها و ارائه دستورجلسات قرآنی به شوراهای فرهنگ عمومی، با چند نفر از مسئولان قرآنی ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها گفت‌وگو شد که در اولین بخش آن مصوبات قرآنی در شورای فرهنگ عمومی استان خراسان رضوی بررسی شده است.

مقایسه فعالیت‌های قرآنی استان در دو دوره زمانی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی کاظمی‌نسب،‌ معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، در ابتدای گفت‌وگوی خود با ایکنا، در مورد پیگیری دستورهای قرآنی در جلسات شورای فرهنگ عمومی در قیاس با شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآنی استان، گفت: پیگیری دستورهای قرآنی بستگی به دبیرخانه شورا در استان دارد، خوشبختانه با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، مشکلی برای ارائه دستورهای قرآنی وجود نداشته است. البته با توجه به گسترده بودن فعالیت‌ها و اقدامات حوزه فرهنگ در شورای فرهنگ عمومی گاهی پیگیری دستورهای قرآنی یا هر موضوع دیگری زمان‌بر می‌شود.

کاظمی‌نسب با بیان اینکه تنها چالش موجود زمان‌بر بودن برخی دستورها هست، اظهار کرد: با وجود این چالش، موافق پیگیری دستورهای قرآنی در جلسات شورای فرهنگی عمومی هستم. با توجه به اینکه در گذشته در  شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان‌ نیز حضور داشته‌ام، براساس تجربه در مورد موفق‌تر بودن پیگیری‌ها در شورای فرهنگ عمومی نظر می‌دهم.

فعالیت‌های قرآنی اساس فرهنگ عمومی است

وی در مورد مشکلات پیگیری فعالیت‌ها در شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی، اظهار کرد: یکی از مشکلات شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان‌ها، فاصله زمانی زیاد بین دو جلسه بود. جلسات تشکیل نمی‌شد یا اگر هم تشکیل می‌شد با حضور اکثر اعضا نبود. رئیس این شورا امام جمعه بود که با توجه به حجم زیاد برنامه‌ها برای حضور در جلسه شورا زمان کافی نداشت. لذا جلسات بدون حضور اعضای اصلی و عمدتاً با حضور نمایندگان دستگاه‌ها تشکیل می‌شد و کارکرد اصلی خود را از دست می‌داد. با توجه به اینکه کارکرد شورای فرهنگ عمومی و شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی یکی است، فعالیت‌های قرآنی اساس فرهنگ عمومی‌اند. در حال حاضر این مشکل وجود ندارد و اگر جلسه شورای فرهنگ عمومی برگزار شود و مثلاً چهار دستور داشته باشد یکی از آنها قرآنی خواهد بود و همین موضوع باعث پیشرفت فعالیت‌های قرآنی خواهد شد.

مهم‌ترین خروجی قرآنی شورای فرهنگ عمومی 

معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در خصوص وضعیت برگزاری جلسات شورای فرهنگ عمومی این استان و ارائه دستورهای قرآنی در آن گفت: جلسات شورای فرهنگی عمومی تا پیش از شرایط کنونی برگزار می‌شد اما در سال 99 و با توجه به شیوع کرونا جلسه‌ای برگزار نشده است. دستورجلسات قرآنی نیز در موارد مختلف ارائه شده و این دستورجلسات قبل از ارائه به شورا در کمیسیون تبلیغ و ترویج استان کارشناسی می‌شود. از جمله مصوبات آن تصویب طرح سند راهبردی فعالیت‌های قرآنی استان بوده و این طرح در شورای فرهنگی عمومی استان نیز تصویب و به دستگاه‌ها ابلاغ شده است.

وی با اشاره به اینکه تصویب و ابلاغ این سند مربوط به سال گذشته بوده است در مورد اتفاقاتی که این سند قرار است رقم بزند، افزود: مقرر شده با هم‌افزایی در حوزه قرآن از ظرفیت‌ سایر دستگاه‌ها استفاده شود. به دنبال این هستیم در عرصه قرآنی استان سیاست‌گذاری کنیم و از ظرفیت‌های متقابل دستگاه‌ها نیز استفاده ببریم تا فعالیت‌های قرآنی رصد شود. این سند نقشه راهی برای فعالیت‌های قرآنی استان است.

تعریف افق پنج‌ساله در سند راهبردی 

معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی با تأکید بر اینکه چشم‌انداز این سند پنج‌‌ساله دیده شده است، اظهار کرد: بر اساس این سند برنامه فعالیت‌های قرآنی دستگاه‌های مختلف استان برای پنج سال آینده دریافت شده است. این برنامه‌ها در کارگروه‌ها بررسی و چکش‌کاری و مجدد به عنوان برنامه به دستگاه‌ها ابلاغ شده تا طی پنج سال اجرا کنند.

کاظمی‌نسب در مورد نحوه نظارت بر دستگاه‌ها جهت اجرای برنامه‌های پیش‌بینی شده ذیل سند، گفت: این نظارت و رصد از طریق دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی صورت خواهد گرفت تا میزان پیشرفت فعالیت‌ها بررسی شود. پس این نظارت از نوع دبیرخانه‌ای است و نه دیوان محاسباتی و بین‌بخشی است.

کارکردهای سند راهبردی 

وی با تأکید بر اینکه در بحث قرآنی به صورت جزیره‌ای عمل می‌شود، عنوان کرد: سند تهیه شده از این هدررفت جلوگیری خواهد کرد و فعالیت‌ها را به یک فضای هماهنگ سوق می‌دهد. این سند یک نقشه راه است که در این هماهنگ‌سازی بسیار اثرگذار خواهد بود.

معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان رضوی با بیان اینکه مشهد پایتخت معنوی کشور بوده است، گفت: در سراسر کشور یک قطب قرآنی داریم و آن هم مشهد است، چراکه مشهد ظرفیت‌ها و مزیت‌ها فراوان قرآنی همچون حافظان، قاریان،‌ فعالان، پیشکسوتان و نخبگان دارد که به لطف مضجع شریف و نورانی امام رضا(ع) در مشهد است.

کاظمی‌نسب یکی از فعالیت‌های فاخر مشهد در سال‌های اخیر را نمایشگاه قرآن معرفی و بیان کرد: به اذعان مهمانان خارجی، این نمایشگاه حتی از نمایشگاه تهران نیز پربارتر است. این شهر در عرصه بین‌الملل نیز ظرفیت خوبی دارد و خوشبختانه تعامل خوبی نیز با جامعه المصطفی(ص) العالمیه داشته است. این نمایشگاه 700 غرفه دارد که امسال به خاطر شیوع ویروس کرونا در ماه مبارک رمضان برگزار نشد. شهر مشهد مملو از چنین ظرفیت‌هایی است که البته کمتر به آن پرداخته‌اند.

وی افزود: کسانی که در مرکز سیاست‌گذاری می‌کنند نباید ظرفیت استان خراسان رضوی را با دیگر استان‌ها برابر تلقی کنند. لذا در حوزه قرآنی جشنواره‌ها و نمایشگاه باید در مشهد باشد و این شهر باید کشور را از این حیث تأمین کند، در صورتی که اینگونه عمل نمی‌شود و بسیاری از فعالیت‌ها در تهران و اماکنی همچون برج میلاد برگزار می‌شود.

تأکید بر مرکزیت فعالیت‌های قرآنی کشور در مشهد 

معاون قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به حدیث شریفه ثقلین،‌ گفت: مشهد افتخار میزبانی یکی از این دو ثقل را دارد و فعالیت‌های ملی و بین‌المللی مربوط به ثقل دیگر هم باید در این شهر باشد تا جلوه و تأثیر بیشتری داشته باشد.

کاظمی‌نسب در پاسخ به این سوال که در سند راهبردی به این موضوعات توجه شده است یا خیر، گفت: سند مربوط به استان است و چنین تصمیماتی باید از بالا اتخاذ شود. در کنار این سند، دستور کار جدید دیگری با عنوان فعالیت‌های قرآنی استان در سال 1399 تهیه شد تا در جلسه آینده شورای فرهنگ عمومی ارائه شود. در ذیل این شورا سه کمیسیون در حوزه فعالیت‌های استانی فعالیت می‌کند که شامل تبلیغ و ترویج، آموزش عمومی و پژوهش می‌شود. این دستور کار در جلسه‌ مردادماه شورای فرهنگ عمومی ارائه خواهد شد.

وی در مورد شروع فاز اجرایی سند راهبردی فعالیت‌های قرآنی خراسان رضوی گفت: این سند وارد فاز اجرا شده و امیدواریم در افق و چشم‌انداز طراحی شده به نتایج مطلوب و مورد انتظار دست یابیم.