جلوه‌های عملی دستورات الهی در عاشورا
رئیس اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی یزد با اشاره به ابعاد مختلف عاشورا و قیام امام حسین(ع) به نمونه‌هایی از جلوه عملی دستورات الهی در عاشورا پرداخت.
حجت‌الاسلام علی‌محمد رضایی، رئیس اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان یزد در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اینکه عاشورا و قیام امام حسین(ع) دارای ابعاد مختلفی است که هر کدام درسی برای زندگی بشریت است، اظهار کرد: یکی از ابعاد آن اجرای احکام شرعی و فرامین الهی در بحبوحه جنگ و حتی در اسارت بود.
وی ادامه داد: عمل به دستورات قرآن و انس با آن در شب عاشورا و حتی اینکه پس از شهادت امام، افراد متعدد، آیاتی را از رأس مطهّر شنیده و روایت كرده‌اند خود یکی از جلوه‌های عینی عمل به فرامین الهی است.
رضایی به چند نمونه از مواردی که جلوه عملی دستورات الهی در کربلا بود اشاره کرد و گفت: «نماز»، کمال آدمی در تخلّق به اخلاق الهی است، پس هر چه انسان ملکوتی‌تر شود و از عالم ماده و تعلّقات و آلایش‌های آن وارسته شود و به یک سخن، هر چه بشر به مقام ربوبی نزدیک‌تر شود، به همان اندازه به کمال مطلوب انسانی نزدیک‌تر می‌شود. نماز یکی از این راه‌هاست. در قرآن از کلام حضرت عیسی(ع) آمده است: «اَوْصانِی بالصَّلوةِ والزَّکوةِ ما دُمْتُ حَیَّا؛ پروردگار، مرا به نماز و زکات تا زنده‌ام سفارش فرموده است» (مریم/31). امام حسین(ع) در کربلا فرمودند: من نماز را دوست دارم و در سخت‌ترین شرایط جنگ در برابر پرتاب تیرها نمازش را به جماعت، در اول وقت و با اذان و اقامه خواند.
وی با اشاره به «وفاداری» گفت: وفاداری آنقدر دارای اهمیت است که خداوند در قرآن، از وفای حضرت ابراهیم سخن می‌گوید: «وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى»، (نجم/37) ولی در بیان سایر کمالات حضرت ابراهیم، چند صفت را در کنار هم قرار داده است. وفا میان کمالات یک صفت برتر است . امام حسین(ع) برادری داشت وفادار، ولی حضرت یوسف 10 برادر داشت، اما بی‌وفا. در ماجرای طالوت و جالوت در آیه 249 سوره بقره نیز طالوت به لشکرش گفت: خوردن یک کف دست آب مانعی ندارد، اما سیراب نشوید. «إِلاّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِه» اما لشکر همین که به آب رسیدند، اکثرشان خود را سیراب کردند. «مِنْهُ إِلَاّ قَلیلا» انسان با خواندن این آیات، یاد حضرت اباالفضل می‌افتد که با اینکه از نوشیدن آب منع نشده بود، ولی به خاطر وفاداری و عطش برادر، آب نخورد.
رئیس اداره امور قرآنی اداره‌کل تبلیغات اسلامی استان یزد، «امر به معروف و نهی از منکر» را دیگر جلوه عملی دستورات الهی در کربلا دانست و گفت: در قرآن کریم و روایات اسلامی در اهمیت این دو فریضه و نقش اصلاحی آنها و زیان‌ها و مفاسد ترک آن دو تکلیف، بسیار سخن گفته شده است «والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولیاء بعض یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر»، امر به معروف و نهی از منکر به عنوان «برترین فریضه» به شمار آمده که فرایض و احکام الهی دیگر، در سایه آن، قوام و استواری پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: امام حسین(ع) در ضمن بیان انگیزه‌های قیام خویش، به این عنصر مهم اشاره می‌فرماید و آن را از اهداف قیام خود می‌شمارد. امام(ع) قبل از حرکت از مدینه وصیت‌نامه‌ای نوشتند و فرمودند: «اِنّی ما خَرَجتُ اَشِراً و لا بَطِراً و لا مُفسِداً و لا ظالِماً، اِنَّما خَرَجتُ لِطَلَبِ الاصلاحِ فی اُمَّهِ جَدّی، اُریدُ اَن آمُرَ بِالمَعرُوفِ و اَنهی عَنِ المنکَرِ وَ اَسیرَ بِسیرهِ جَدّی وَ اَبی عَلیَّ بن اَبی طالبٍ (ع)».
وی ادامه داد: «جهاد» دیگر نمونه است زیرا که امر به معروف دارای مراتبی است که شامل احساس قلبی، اظهار ناراحتی، اظهار به زبان، برخورد فیزیکی و جهاد می‌شود و زشت بودن پدیده جنگ به هدفی بستگی دارد که آن را دنبال می‌کند. به طور کلی جنگ می‌تواند یکی از دو هدف را در پی داشته باشد؛ یا به هدف چپاول، غارت، و استعمار و یا دفع تهاجم متجاوز و دفاع از استقلال و آزادی یک ملت باشد. خداوند در سوره مبارکه توبه آیه 111 می‌فرماید: «خداوند از مؤمنان، جان‌ها و اموالشان را خریداری می‌کند که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد»، اینجا ممکن است افرادی در انجام این فریضه، چنان حرکتی را انجام دهند که به خاطر آن مظلومانه به شهادت برسند، و شهادت مظلومانه ایشان باعث بقای اسلام شود. مصداق بارز آن، حرکت و قیام امام حسین(ع) است. آن حضرت می‌فرمود: هدف من از قیام این است که جامعه را با امر به معروف و نهی از منکر اصلاح کنم.
رضایی با اشاره به «حق الناس» بیان کرد: حق الناس یعنی حقی که مختص مردم بوده و جدا از حق الله است، رعایت این نوع حقوق در دین اسلام بسیار مورد تأکید است، چون خداوند متعال اگر از حق خویش هم بگذرد از حق‌الناس و حقی که مربوط به مردم است نخواهد گذشت. «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها؛ خدا به شما فرمان مى‌دهد که سپرده‌ها را به صاحبان آنها ردّ کنید...»، (نساء/۵۸)، امام حسین(ع)، زمین کربلا را خرید تا خونش در زمین مردم ریخته نشود، و زائران او پا در زمین غصبی نگذارند. و حتی در شب عاشورا به یاران خود فرمودند: «هر کس حقی از مردم به گردن دارد باید برود و آن را ادا نماید که حق‌الناس قابل بخشش نیست».
وی ادامه داد: اصولاً اسلام مکتب اعتدال است و نظام آن عادلانه است. خداوند متعال نیز که خود عادل است و عدل از صفات کمال اوست در چندین جای قرآن کریم به آن اشاره فرموده است. عدالت در سیره عملی رسول اکرم(ص) و اهل بیت او نیز به صورت بنیادین مطرح شده و مورد تأکید بسیاری قرار گرفته است. امام(ع) در روز عاشورا، در روز التهاب و جنگ و در آن بحبوحه این موضوع را فراموش نکرده و برای ایشان پیر و جوان، سفید و سیاه، فرزند خود یا سایر جوانان یکسان بودند.
رئیس اداره امور قرآنی تبلیغات اسلامی استان یزد گفت: امام حسین(ع) خود نماد قرآن بودند و از جمله انسان‌های بی‌نظیر جهان هستی است که زندگی او با قرآن عجین شده بود.
انتهای پیام
