کاهش 7 درصدی اهدای خون / آمار اهدای پلاسمای بهبودیافتگان کرونایی پایین است

بشیر حاجی‌بیگی، سخنگوی سازمان انتقال خون، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه در هشت ماهه سال جاری یک میلیون و ۵۹۱ هزار و ۲۱۳ نفر برای اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه کردند، گفت: از این تعداد یک میلیون و ۲۵۷ هزار و ۸۴۶ واحد خون اهدا شده است.

وی افزود: همچنین در این مدت دو میلیون و ۱۷۲ هزار واحد خون و فرآورده شامل گلبول قرمز فشرده شده، پلاکت و پلاسما در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشور توزیع شده است. در هشت ماهه سال ۹۹ نسبت به مدت مشابه رشد یک درصدی اهدای خون بانوان را شاهد بودیم. بیشترین میزان رشد در این هشت ماه در استان‌های چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، فارس، گلستان و هرمزگان بوده است. همچنین بیشترین میزان شاخص اهدای خون بانوان کشور مربوط به استان‌های خراسان جنوبی با ۱۰ درصد و لرستان و کردستان با ۸ درصد بوده است. میانگین شاخص اهدای خون بانوان کشور طی هشت ماه سال ۹۹ نیز ۵.۲ درصد بوده است که نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ یک درصد افزایش را نشان می‌دهد.

حاجی‌بیگی با بیان اینکه مهمترین دغدغه مراکز انتقال خون در دوران پاندمی کرونا، تعادل میان تولید و تقاضا است، گفت: در این دوران تعداد اهداکنندگان ممکن است کاهش پیدا کند که نرخ این کاهش در بعضی از کشور‌ها ۳۰ درصد بوده است، اما این کاهش تا حدی در هفته‌های پس از شروع پاندمی به دلیل کاهش نیاز به انتقال خون و کنسل شدن عمل‌های جراحی غیر اورژانسی جبران شده است.

وی تأکید کرد: با توجه به مطالعات موجود و رفتار کرونا و ویروس‌های قبلی احتمال انتقال بیماری از طریق انتقال خون نزدیک به صفر است. اگرچه در مواقع کاهش ذخایر خونی در دنیا ممکن است لازم باشد بیمارستان‌ها نیاز به خون را اولویت‌بندی کنند و تشکیل کمیته‌های بیمارستانی برای کاهش هدررفت خون و محصولات خونی، مدیریت بهینه مصرف خون در دستور کار قرار گیرد.

وی یادآور شد: با توجه به شیوع کرونا در کشور میزان اهدای خون در هشت ماه گذشته، نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در همین زمان بیشترین میزان خون اهدایی در کشور مربوط به استان‌های تهران با ۱۵ درصد، فارس ۸ درصد و خراسان رضوی ۷ درصد بوده است.

وی با بیان اینکه از سن ۱۸ تا ۶۰ سالگی می‌توان خون اهدا کرد، گفت: اهداکنندگان مستمر خون که حداقل در سال دو بار موفق به اهدای خون شده‌اند تا سن ۶۵ سالگی نیز با نظر یک پزشک مستقر در سازمان انتقال خون، می‌توانند خون اهدا کنند.

 

 

وی افزود: در کشور ما میزان اهدای خون در افراد ۱۸ تا ۲۵ ساله ۱۷ درصد، ۲۶ تا ۳۵ سال ۳۸ درصد، ۳۶ تا ۴۵ سال ۲۷ درصد، ۴۶ تا ۵۵ سال ۱۵ درصد و ۵۶ تا ۶۰ سال ۳ درصد است. بیشترین میزان اهدای خون در کشور از سوی ۲۶ تا ۳۵ ساله‌ها انجام می‌شود.

 

سخنگوی سازمان انتقال خون با بیان اینکه ایران به منزله اولین کشور منطقه مدیترانه شرقی توانست در سال ۲۰۰۷ میلادی به شاخص اهدای خون ۱۰۰ درصد بدون چشم‌داشت دست پیدا کند، اظهار کرد: هر وقت که به خون و فرآورده‌های آن احتیاج پیدا کردیم، مردم یار و یاور سازمان انتقال خون بوده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه در مراکز انتقال خون نباید کیفیت فدای کمیت شود، تصریح کرد: بهترین محل برای ذخیره سازی خون در کشور در رگ‌های اهداکنندگان است. اهدای خون باید همیشگی و به صورت روزانه باشد، چراکه بیمارستان‌ها به خون و فرآورده‌های مشتق از آن نیاز روزانه دارند. خون در خارج از بدن و درون کیسه‌های خون تا سه روز پایدار است. همچنین برای افراد مبتلا به تالاسمی در کشور که باید خون تازه تزریق کنند نیاز به صورت روزانه است. ۲۰ درصد خون‌های تهیه شده و اهدا شده در کشور به مصرف افراد مبتلا به تالاسمی می‌رسد.

سخنگوی سازمان انتقال خون یادآور شد: با توجه به فرارسیدن فصل سرما و زمستان تمامی مراکز انتقال خون سراسر کشور در حال برنامه‌ریزی برای نوبت‌دهی به مردم نوع‌دوست هستند تا به صورت منظم و مرتب با فواصل تعیین شده به این مراکز مراجعه کنند. همچنین با توجه به درخواست مردم برای حضور تیم‌های سیار انتقال خون و استقرار این تیم‌ها در مراکزی که مردم از ما می‌خواهند نیز در حال برنامه‌ریزی هستیم تا بتوانیم جوابگوی این افراد باشیم.

وی بیان کرد: افراد هنگام مراجعه به پایگاه‌های انتقال خون باید کارت ملی همراه داشته باشند. همچنین وزن آنان بالای ۵۰ کیلوگرم باشد. آقایان در سال چهار بار و خانم‌ها به خاطر مسائل فیزیولوژیک سه بار در سال می‌توانند خون اهدا کنند.

حاجی‌بیگی افزود: افرادی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار گرفته‌اند، از اهدای خون برای همیشه معاف هستند. ضمن اینکه مادران شیرده تا زمان شیردهی معاف هستند. به هیچ وجه از افرادی که شرایط اهدای خون ندارند، خون دریافت نخواهد شد. استاندارد‌های سازمان انتقال خون ایران به خاطر افزایش ضریب امنیت و سلامت خون اهدایی بسیار سختگیرانه است.

وی تأکید کرد: سال‌هاست که اهدای خون هیجانی در کشور جای خود را به تصمیم آگاهانه و اهدای خون مسئولانه داده است؛ حجم هر کیسه خون اهدایی ۴۵۰ سی‌سی یا ۴۵۰ میلی لیتر است که البته ۶۳ میلی لیتر آن را ماده ضد انعقاد در کیسه‌های خون تشکیل می‌دهد.

حاجی‌بیگی یادآور شد: ۹۰ درصد اهداکنندگان خون در ایران دارای گروه‌های خونی مثبت هستند و فقط ۱۰ درصد جزء گروه‌های خونی منفی هستند. براساس دستور سازمان جهانی بهداشت برای هر هزار نفر جمعیت جمعیت کشور به ۲۰ نفر اهداکننده نیاز است؛ این میزان اهداکننده تعیین شده است تا نیاز‌های اساسی به خون تأمین شود. این نیاز نیز بستگی به عرضه و تقاضا در کشور‌ها دارد؛ تقاضا برای خون در کشور‌های با درآمد بالا بیشتر است، چراکه جراحات و بیماری‌های قلبی در این کشور‌ها نسبت به کشور‌های دیگر بسیار بیشتر است.

سخنگوی سازمان انتقال خون ادامه داد: در ایران میانگین شاخص اهدای خون به ازای هر هزار نفر جمعیت در ادارات کل انتقال خون کشور در سال ۹۸ نزدیک به ۲۵ نفر بوده است، این در حالی است که در بعضی از استان‌ها این عدد بسیار بالاتر از میانگین کشوری است. مثلاً در استان سمنان شاخص اهدای خون به ازای هر هزار نفر جمعیت ۴۰ نفر، در استان مازندران ۳۸ نفر، یزد ۳۲ نفر، گیلان ۳۱ نفر، فارس ۳۰ نفر و هرمزگان ۲۹ نفر است.

 

حاجی‌بیگی در رابطه با پلاسمای جمع‌آوری شده از بهبود یافتگان کرونا اظهار کرد: از ابتدای اردیبهشت‌ماه و آغاز جمع‌آوری پلاسمای بهبود یافتگان کرونا، تاکنون نزدیک به ۱۶ هزار نفر به ۲۵ مرکز انتقال خون مراجعه کردند که از سوی آنان ۱۳ هزار واحد پلاسما اهدا شده است. بیشترین میزان اهدای پلاسما در استان‌های تهران، آذربایجان غربی، یزد، خوزستان، اصفهان، خراسان رضوی و مازندران بوده است.

وی افزود: افرادی که ۲۸ روز از بهبودی آنان از بیماری کرونا گذشته است می‌توانند برای اهدای پلاسمای خود به شکرانه سلامتی و نجات جان بیماران بستری در بیمارستان‌ها به مراکز انتقال خون مراجعه کنند. فقط دو درصد از بهبود یافتگان از بیماری کرونا برای اهدای پلاسما به مراکز انتقال خون مراجعه کرده‌اند که آمار بسیار پایینی است. با توجه به درخواست بالای پلاسمای بهبود یافتگان بیماری کرونا از سوی بیمارستان‌ها از این افراد درخواست می‌کنیم که به منظور اهدای پلاسما به مراکز انتقال خون مراجعه کنند.