بیان فضائل حضرت زهرا(س) در قرآن

در بسیاری از آیات قرآن کریم به حضرت زهرا(س) اشاره شده اما، همچون امامان شیعه، نامی از ایشان به‌ میان نیامده‌ است. پژوهشگران و نویسندگان اهل سنت و شیعه شمار گوناگونی از آیات را درباره فاطمه(س) دانسته‌اند. بعضی ۳۰ آیه، بعضی ۶۰ آیه در ۴۱ سوره و بعضی هم ۱۳۵ آیه از ۶۷ سوره را درباره ایشان می‌دانند. این اختلاف به دو دلیلِ نوع انتساب آیات و اختصاص بخشی از آیات به موضوع است: گاهی بیش از یک آیه است که فاطمه(س) را موضوعش دانسته‌اند و یک بار به‌شمار آورده‌اند و گاهی دو موضوع درباره فاطمه(س) در یک آیه بازشناخته شده‌ است. بیشتر این موارد انتساب براساس احادیث است، اما برخی نیز از جهت شأن نزول و تطبیق مصداق و برخی هم از نظر تأویل و بطن آیات و برخی تفسیر است. در ادامه به این آیات اشاره می‌شود:

آیه تطهیر

«إِنَّمَا يُرِيدُاللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا»
ﺟﺰ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺧﺪﺍ ﻣﻰ‌ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﻠﻴﺪی ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ (ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺳﻨﻲ ﻣﺤﻤّﺪ، ﻋلی، ﻓﺎﻃﻤﻪ، ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ(ع) هستند) ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻧﻤﺎﻳﺪ، ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﭘﺎﻙ ﻭ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﮔﺮﺩﺍﻧﺪ. (سوره احزاب آیه ٣٣)

آیه مباهله

«فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ»
ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻭ [ﻋﻴسی] ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺁﮔﺎهی ﺁﻣﺪ، ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ ﻭ ﺳﺘﻴﺰ ﻛﻨﺪ، ﺑﮕﻮ: ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻣﺎ ﭘﺴﺮﺍﻧﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻭ ﺷﻤﺎ ﭘﺴﺮﺍﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ، ﻭ ﻣﺎ ﺯﻧﺎﻧﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺯﻧﺎﻧﺘﺎﻥ ﺭﺍ، ﻭ ﻣﺎ ﻧﻔﻮﺳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻭ ﺷﻤﺎ ﻧﻔﻮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﻴﻢ; ﺳﭙﺲ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ، ﭘﺲ ﻟﻌﻨﺖ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﺭﻭﻏﮕﻮﻳﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ. (سوره آل‌عمران آیه ٦١)
به اتفاق شیعه و سنی منظور از نسائنا حضرت فاطمه زهرا(س) است.

آیه اطعام

«وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا»
ﻭ ﻏﺬﺍ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻨﺶ، ﺑﻪ ﻣﺴﻜﻴﻦ ﻭ ﻳﺘﻴﻢ ﻭ ﺍﺳﻴﺮ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. (سوره انسان آیه ٨)
به اتفاق شیعه و سنی حضرت علی(ع) و زهرا(س) غذای خود را به ﻣﺴﻜﻴﻦ ﻭ ﻳﺘﻴﻢ ﻭ ﺍﺳﻴﺮ دادند.

آیه مودت

«قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ»
ﺑﮕﻮ: ﺍﺯ ﺷﻤﺎ [ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺑﻠﺎﻍ ﺭﺳﺎﻟﺘﻢ] ﻫﻴﭻ ﭘﺎﺩﺍشی ﺟﺰ ﻣﻮﺩّﺕ ﻧﺰﺩﻳﻜﺎﻥ ﺭﺍ (ﻛﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ (ع) ﻫﺴﺘﻨﺪ] ﺭﺍ ﻧﻤﻰ‌ﺧﻮﺍﻫﻢ. (سوره شوری آیه٢٣)
به اتفاق شیعه و سنی منظور از قربی حضرت زهرا(س) و اهل بیت(ع) است.

آیه بیوت 

«فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ»
[ﺍﻳﻦ ﻧﻮﺭ] ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ‌ﻫﺎیی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺍﺫﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺭﻓﻌﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﻧﺎﻣﺶ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺫﻛﺮ ﺷﻮﺩ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺧﺎﻧﻪ‌ﻫﺎ ﺻﺒﺢ ﻭ ﺷﺎم ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﻣﻰ‌ﮔﻮیند. (سوره نور آیه ٣٦)
طبق روایات یکی از مصادیق این آیه خانه حضرت زهرا(س) است که ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺍلهی ﻭ ﻣﺤﻞ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ انسان‌های ﺍلهی ﺍﺳﺖ.

آیه مرج‌البحرین

«مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ»
ﺩﻭ ﺩﺭﻳﺎ ﺭﺍ ﺭﻭﺍﻥ ﺳﺎﺧﺖ ﺩﺭ ﺣﺎلی ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎﻫﻢ ﺗﻠﺎقی ﻭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭ ﺩﺭﻳﺎ ﻟﺆﻟﺆ ﻭ ﻣﺮﺟﺎﻥ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰﺁﻳﺪ. (سوره الرحمن آیات ۱۹و۲۲)
طبق روایت امام صادق(ع) فرمودند: «قَالَ عَلِیٌّ وَ فَاطِمَةُ بَحْرَانِ عَمِیقَانِ لا یَبْغِی أَحَدُهُمَا عَلَی صَاحِبِهِ وَ فِی رِوَایَةٍ «بَیْنَهُما بَرْزَخٌ» رَسُولُ اللَّهِ «یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ» الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْن علیهما السلام». ﻋلی ﻭ ﻓﺎﻃﻤﻪ(ع) ﺩﻭ ﺩﺭﻳﺎی ﻋﻤﻴﻖ‌ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ یک ﺑﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺠﺎﻭﺯ نمی‌ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺩﺭﻳﺎ، ﻟﺆﻟﺆ ﻭ ﻣﺮﺟﺎنی ﭼﻮﻥ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ(ع) ﺧﺎﺭﺝ می‌ﺷﻮﺩ.) منبع: بحار، ج 43، ص 31.

سوره کوثر 

«إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ»
بی ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﻴﺮ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ [ﻛﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻧﺴﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﻣﻰ‌ﮔﻴﺮﺩ] ﻋﻄﺎ ﻛﺮﺩﻳﻢ (سوره کوثر آیه ١)