بررسی شواهد جعل حدیث «لا مهدی الّا عیسی بن مریم» در فصلنامه «پژوهش‌های مهدوی»
سی و هشتمین شماره فصلنامه علمی ترویجی «پژوهش‌های مهدوی» به صاحب امتیازی موسسه آینده روشن (پژوهشکده مهدویت) منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ سی و هشتمین شماره فصلنامه علمی ترویجی «پژوهش‌های مهدوی» به صاحب امتیازی موسسه آینده روشن (پژوهشکده مهدویت) منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بررسی خاستگاه و شواهد جعل حدیث «لا مهدی الّا عیسی بن مریم»، «تدابیر امام حسن عسکری(ع) برای حفظ جان فرزندش»، «نقش امام حسن عسکری(ع) در آماده‌سازی جامعه شیعی برای دوران غیبت»، «فعالیت‌های عسکریین در زمینه‌سازی پذیرش غیبت امام عصر»، «تحلیل نگرانی‌های حضرت زهرا(س) و تسلای آن با بشارات مهدوی»، «دیدگاه «توین بی» درباره شاخصه‌های منجی در تمدن اسلامی».
در چکیده مقاله «بررسی خاستگاه و شواهد جعل حدیث «لا مهدی الّا عیسی بن مریم» می‌خوانیم: «یکی از روایاتی که دستاویز منکران مهدویت قرار گرفته حدیث جعلی «لا مهدی الّا عیسی بن مریم» است، این روایت علاوه بر نقدهای جدی سندی و محتوایی، دارای خاستگاه جعل نیز هست، این مفهوم اولین بار توسط معاویه در هنگام گفت‌وگو با بنی‌هاشم و در توجیه حکومت خود و خاندانش مطرح گردید و با اثرگذاری باند اموی بر مکاتب حدیثی و براساس این تفکر، حدیثی جعل گردیده و به منابع روایی راه یافت؛ مقاله حاضر در پی اثبات جعلی بودن روایت و بررسی زمینه‌ها و انگیزه‌های جعل آن است و با روش کتابخانه‌ای در گردآوری مطالب و با شیوه تحلیل محتوا، در پی انجام این مهم است؛ و با بررسی خاستگاه جعل، مجعول بودن این حدیث را به اثبات رساند و همچنین به این نتیجه رسید که عداوت با راه حق و خط ولایت، جلوگیری از قیام‌های آزادی‌خواهانه، تعصب جاهلی و قومیت‌گرایی و از بین بردن افتخارات قوم بنی‌هاشم، و تقرّب به مسیحیت و روم، از زمینه‌ها و انگیزه‌های جعل این حدیث هستند.»
در طلیعه مقاله «تدابیر امام حسن عسکری(ع) برای حفظ جان فرزندش» آمده است: «یکی از مهمترین نکات در زندگی امام حسن عسکری تلاش و تدابیر آن حضرت برای حفظ فرزند و جانشین‌شان حضرت مهدی(عج) بود. شرایط دشواری که خلافت عباسی برای آن امام همام ایجاد کرده بود و دشواری ارتباط با شیعیان ایجاب می‌کرد تا برنامه مناسبی برای حفظ جان حضرت مهدی(عج) طراحی و اجرا شود. این نوشتار بر آن است تا راهکارهای امام حسن عسکری(ع) برای این مهم را به روش وصفی تاریخی و با بهره‌گیری از منابع متقدم تبیین نماید. امام یازدهم برای دفع خطر از فرزندش تدابیر ارزشمندی را اندیشیده و برنامه دقیقی را طراحی کردند که قبل از تولد فرزندش تا زمان شهادت خودشان و حتی بعد از آن در برگرفت و بدین‌وسیله خطر را از ایشان دور کردند. مخفی نگه داشتن بارداری همسر، پنهان بودن تولد، عقیقه توسط دیگران، حضور مستمر در دربار عباسیان و معرفی جانشین خود بدون ذکر نام، تغییر محل سکونت امام مهدی(عج) و نهی از سؤال از نام ایشان از اقدامات آن حضرت بود.»
در طلیعه مقاله «دیدگاه «توین بی» درباره شاخصه‌های منجی در تمدن اسلامی» آمده است: «توین بی Arnold Toynbee» مورخ مشهور انگلیسی(1889-1973م) سال‌های فراوانی از عمر خود را صرف بررسی تاریخ و تمدن‌های گوناگون بشری کرده است. وی تمدن اسلامی را رقیب اساسی تمدن غربی دانسته و در بررسی‌های خود به نقاط ضعف و قوت این دو رقیب دیرینه اشاره کرده است. وی از شخصیت‌های معتقد به منجی در آخرالزمان است و اعتقادات منجی‌گرایانه او از دین مسیحیت ناشی شده است. نگاه وی به منجی، با عینک پیشرفت و تکنولوژی تمدن غرب صورت پذیرفته و وی مهدی سودانی را مظهر منجی شمشیر به دست انگاشته است. وی با بررسی شخصیت مهدی سودانی و عملکردش بر این باور است که منجی در تمدن اسلامی شاخصه‌هایی دارد که با منجی تمدن غربی در بسیاری از زمینه‌ها متفاوت است. با این حال نگاه «توین بی» به تمدن اسلامی بسیار امیدوارانه است و لذا می‌توان از نگاه تمدنی وی در تقریب بین ادیان و تقویت اعتقاد به منجی بهره گرفت. در این نوشتار برآنیم تا دیدگاه توین بی درباره شاخصه‌های منجی در تمدن اسلامی را توضیح داده و به نقد و بررسی آن اقدام نماییم. شمشیر به دست بودن، استفاده از ابزارهای قدیمی، قدرت روحانی و نیروی توانای معنوی و خلأ نظریه‌پردازی در عصر جدید از جمله شاخصه‌هایی است که توین بی برای منجی در تمدن اسلامی برشمرده است. تحلیل و مطالعه آثار «توین بی» نگاه خاص و ویژه او را نسبت به منجی شمشیر به دست آشکار ساخته و راز نگاه‌های متفاوت وی به اسلام را بر ملا خواهد ساخت. «توین بی» تنها از زاویه «مهدی سودانی» به منجی شمشیر به دست نگریسته است. در حالی که این امر زوایای دیگری نیز دارد که ما به برخی از آنها در این پژوهش اشاره می‌نماییم. به هر حال دیدگاه‌های توین بی در مورد منجی و آینده جهان، نقاط مشترکی با آموزه مهدویت و آرمان‌های آن دارد، و به همین دلیل، می‌تواند زمینه شکوفایی پژوهش در آموزه‌های مهدوی مرتبط را فراهم نماید.»
انتهای پیام
