بانک مرکزی نظارت دقیقی بر بانکداری اسلامی ندارد + صوت

اخیراً جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح «تحقیق و تفحص از عملکرد بانک مرکزی» را تهیه و تحویل کمیسیون اقتصادی مجلس داده‌اند. این طرح شامل 6 محور است  و یکی از محورهای این تحقیق و تفحص مرتبط با «عملکرد بانک مرکزی در بی‌توجهی به اجرای مناسب بانکداری اسلامی و عملیات بانکی بدون ربا» است.

لطف‌الله سیاهکلی، از طراحان این طرح و نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در همین رابطه گفت: مجموعه‌ای از بانک‌های خصوصی، دولتی و خصولتی در کشور وجود دارد و در رأس همه این بانک‌ها، وظیفه نظارتی برعهده بانک مرکزی است. بانک مرکزی وظیفه هدایت و تنظیم سیاست‌های مالی و پولی را دارد.

وی افزود: ما معتقدیم که بانک مرکزی در حوزه بانکداری اسلامی و تحقق اهداف تعیین‌شده در این حوزه، وظایفش را به خوبی انجام نمی‌دهد. اینکه بهره بانکی گاهی اوقات تا 30 درصد و حتی بیش از آن هم افزایش پیدا می‌کند مورد پذیرش نیست، چون در اسلام موضوعی به‌نام بهره اصلاً جایی ندارد و بهره به معنی دریافت پول از پول است و در این میان بدون اینکه خدمتی صورت بگیرد پول دریافت می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• پیشنهاد رئیس جمهور برای تشکیل اتاق فکر اقتصاد اسلامی در دولت
• ایرادات طرح حوزه برای اصلاح نظام بانکداری

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در مباحث اقتصادی رایج است که سود بانکی از سود تولید کمتر باشد، گفت: در هیچ کشوری، تولیدکننده بیش از 10 تا 12 درصد سود تولید به دست نمی‌آورد و بانک‌ها هم برای حمایت از تولیدکننده سود بانکی را کمتر از سود تولید تنظیم می‌کنند اما در ایران این رویه برعکس است.  

سیاهکلی بیان کرد: وقتی بانک‌ها سود نامتعارف دریافت می‌کنند و یا بعضاً به سپرده‌ها سود نامتعارف پرداخت می‌شود، این مصداق فساد و دلالی است.

بانک مرکزی؛ جعبه سیاه دولت‌ها

وی با بیان این مطلب که مهمترین دلیل تحقیق و تفحص نمایندگان از بانک مرکزی به‌خاطر وجود همین مشکل است، گفت: بعد از انقلاب اسلامی کسی جرئت نکرده به سراغ بانک مرکزی برود و بانک مرکزی همانند جعبه سیاهی برای دولت‌ها محسوب می‌شود، لذا در این تحقیق و تفحص به‌دنبال گشودن این جعبه سیاه هستیم تا به اسرار آن پی ببریم و دریابیم که بانک مرکزی چه می‌کند و چرا در تنظیم سودهای بانکی موفق نبوده است.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی با ذکر مثالی عنوان کرد: نرخ سود بانکی در روسیه پیش از وقوع جنگ اوکراین حدود 9 درصد بود، اما به محض آغاز جنگ سود بانکی را تا 20 درصد افزایش داد و بعد از پایان جنگ هم نرخ سود را دوباره کاهش می‌دهد، چرا؟ چون اگر کاهش ندهد تولید ملی این کشور متضرر خواهد شد.

سیاهکلی با ابراز تأسف از اینکه بانک مرکزی برخلاف علم اقتصاد رفتار می‌کند، گفت: اکثر تولیدکنندگان ورشکسته‌ای که به‌دلیل بدهی در زندان‌ها به سر می‌برند، افراد شریفی محسوب می‌شوند که فقط بانک‌ها آن را زمین‌گیر کرده‌‌اند و بعد ما کف و سوت می‌زنیم فلان بدهکار بانکی بازداشت شد، درصورتی‌که باید آن مسئول بانک را بازداشت می‎کردند که تولیدکننده را بدبخت کرده است.

می‌ترسند طرح را به صحن بیاورند

وی با بیان اینکه طرح تحقیق و تفحص از بانک مرکزی را تقدیم هیئت رئیسه مجلس کرده‎ام، تصریح کرد: متأسفانه آقایان از اینکه این طرح را به صحن بیاورند، می‌ترسند، درصورتی‌که غالب نمایندگان موافق تحقیق و تفحص از بانک مرکزی هستند.

طراح طرح تحقیق و تفحص از بانک مرکزی با اشاره به نقش بانک‌های خصوصی در تشدید مشکلات نظام بانکی گفت: بانک‌های خصوصی تحت سایه عدم نظارت دقیق بانک مرکزی، بهره‌های بسیار زیاد دریافت می‌کنند، ما نباید با معلول برخورد کنیم بلکه به دنبال پیدا کردن علت هستیم.

سیاهکلی درباره رویکرد دولت سیزدهم به تحقیق و تفحص از بانک مرکزی عنوان کرد: برخلاف دولت‌های پیشین، دولت سیزدهم سیگنال منفی نسبت به تحقیق و تفحص از بانک مرکزی نشان نداده است، البته شاید در پشت پرده مخالف باشد اما من به شخصه چنین حسی را نسبت به دولت سیزدهم ندارم.

به گفته وی، برای یک بار هم شده باید از بانک مرکزی تحقیق و تفحص انجام گیرد تا متوجه شویم چه کسانی در بانک مرکزی برای سیاست‌های پولی و بانکی تصمیم‌گیرنده هستند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی یادآور شد: با وجود اینکه ساختار بانک مرکزی تغییر کرده اما به دلیل عدم نظارت بر این بانک، هنوز مشخص نیست در  در حوزه اجرا و تنظیم‌گری چه کرده است.

سیاهکلی در پایان متذکر شد که سود تولید باید در رأس همه سودها باشد و هیچ بانکی نباید بیش از سود تولید، سود دریافت یا پرداخت کند.

گفت‌وگو از سعید امینی