رضیعی: محصور کردن تلاوت در شبکه قرآن جایز نیست / شاهمیوه: کمتر از 10 قاری اثرگذار در کشور داریم
قاسم رضیعی، در برنامه زنده مصباح از لزوم پرداختن به مباحث فنی تلاوت در رسانه به ویژه شبکه‌های پربیننده تلویزیونی سخن گفت و غلامرضا شاهمیوه نیز ضمن تبیین لایه‌های مختلف سخنان اخیر مقام معظم رهبری، به تعداد اندک قاریان تأثیرگذار در کشور اشاره کرد.
به گزارش ایکنا، قاسم رضیعی، قاری بین‌المللی کشورمان شب گذشته، 19 اردیبهشت‌ماه با حضور در برنامه زنده مصباح شبکه قرآن و معارف سیما به تبیین دیدگاه‌های خود در مورد سخنان اخیر مقام معظم رهبری در طلیعه ماه مبارک رمضان در جمع قاریان قرآن پرداخت.
وی در ابتدا با اشاره به اینکه از فرمایشات مقام معظم رهبری در این دیدار بسیار شگفت‌زده شده است، گفت: دو سال بود که بابت کرونا توفیق حضور در محضر رهبر معظم انقلاب را نداشتیم. به نظرم خود حضرت آقا هم از برگزاری حضوری این نشست خشنود بودند و به شعف آمده بودند. این شعف به حدی بود که شاهد طولانی‌ترین سخنرانی ایشان در جمع قرآنی‌ها بودیم. ضمن اینکه صحبت‌های مطرح شده هم بسیار کلیدی بود و از برخی کلیدواژه‌ها استفاده شد که راهبرد جدید جامعه قرآنی خواهد بود.
رضیعی با تأکید بر اینکه مقام معظم رهبری در مورد تلاوت قرآن یک نگاه صرفاً تبلیغی ندارند، افزود: این موضع را سال‌های سال است به مسئولان فرهنگی کشور می‌گوییم که بحث تلاوت قرآن یک بحث راهبردی است، اما مورد توجه قرار نمی‌گیرد. از این حیث راهبردی است که تلاوت قرآن در فرهنگ سازی یک کشور اسلامی موضوعیت دارد. آن چیزی که مد نظر حضرت آقاست این است که جوانان و حتی بزرگسالان به حدی با قرآن مأنوس باشند که قرآن را وارد زندگی خود کنند و گفتمان قرآن به گفتمان رایج تبدیل شود تا مؤانست و ارتباط با قرآن برقرار نشود این اتفاق رخ نخواهد داد.
این قاری بین‌المللی کشورمان با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری در سال‌های قبل بیشتر بر روی تولید انبوه قاریان و حافظان تأکید داشتند، اظهار کرد: امسال استراتژی معظم‌له بحث تلاوت قرآن و اشاعه فرهنگ قرآنی و کیفی‌سازی و ارتقای این مفاهیم بود. ایشان اشاره کردند قاری باید به گونه‌ای تلاوت کند که باعث ازدیاد ایمان در بین مسلمانان شود. به خاطر همین هم بحث مهندسی تلاوت و مصادیقی از آن را مطرح کردند.
رضیعی بیان کرد: یک رکن از بحث تلاوت قرآن بحث جمهور است، یعنی باید مستمعی باشد که قرآن برای او خوانده شود. بنابر این هم ارتقای ذائقه مستمع مهم است و هم پرورش و تربیت بیشتر حافظ و قاری دارای اهمیت است. به نظر می‌رسد دیگر به جایی رسیده‌ایم که تولید انبوه به دست آمده و تعداد زیادی قاری و حافظ داریم و حالا باید بر روی فن تلاوت این افراد از لحاظ تکنیک‌های عملیاتی کار کنیم تا بتوانیم تلاوت آنها را ارتقاء دهیم و از آن طریق به تجسم سازی آیات الهی در مخاطب برسیم.
وی یکی از کلید واژه‌های مورد استفاده در سخنان مقام معظم رهبری را «انتخاب لحن مناسب» برشمرد و گفت: با توجه به اینکه تلاوت‌گر قرآن به نوعی سخنگوی خداست و هر کدام از آیات الهی موضوعی را بیان می‌کند، بنابراین آیات مختلف قرآن هر کدام شأن نزول و وظیفه‌ای برای انتقال پیام دارد و باید با استخدام لحن و آهنگ مناسب آن آیات برای مردم تبیین شود.
رضیعی تصریح کرد: مقام معظم رهبری هیچ وقت فنی و دقیق و مفصل در مورد فن تلاوت و مهندسی تلاوت در جلسات صحبت نکرده بودند، بیشتر صحبت‌های ایشان بحث در مورد پرورش قاریان و ارتقای فرهنگ تلاوت در جامعه و نهایتاً تذکراتی در مورد فهم آیات بوده است، اما این بار بیشتر از 80 درصد صحبت‌هایشان در رابطه با بحث فنی تلاوت بود. به نظرم این موضوع نشان می‌دهد که به درجه‌ای از تعداد قاریان رسیده‌ایم که حالا باید بر روی کیفی‌سازی تلاوت کار کنیم.
این قاری بین‌المللی کشورمان با اشاره به اینکه برای رسیدن به تلاوت کیفی باید کیفیت آموزش را مورد توجه قرار دهیم، گفت: اساتیدی که آموزش می‌دهند در درجه اول باید به مبانی مطرح شده آشنا باشند. در حال حاضر قاریان در جلسات سنتی پرورش پیدا می‌کنند، بنابر این اساتیدی که بار اصلی آموزش تلاوت را به دوش می‌کشند باید با این واژه و این فرهنگ آشنا باشند که بتوانند آن را به نوآموزان انتقال دهند.
رضیعی همچنین به نقش مستمع اشاره و اظهار کرد: موضوعی که وجود دارد این است که مستمعین نیز باید این قابلیت را داشته باشند که چنین تلاوتی را بفهمند، مقام معظم رهبری در سخنرانی امسال بر این موضوع تاکید کردند که فرهنگ شنیدن قرائت هم باید ارتقا پیدا کند و حتی دیدیم مثال‌هایی در این زمینه هم ذکر کردند. تشویق‌های نابه‌جا یعنی فهم تلاوت خوب در مستمع ایحاد نشده است. بر همین اساس است که مستمع نیز باید به موازات ارتقای فن تلاوت و مهندسی تلاوت و قرائت معنامحور، به همان میزان فهم شنیدن این را داشته باشد.
بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این برنامه غلامرضا شاهمیوه، پیشکسوت قرآنی کشورمان به صورت تلفنی به بیان نکاتی پرداخت.
وی با اشاره به اینکه فرمایشات مقام معظم رهبری امسال چند لایه داشت، گفت: لایه اولیه استفاده از کلیدواژه «هنر تلاوت» است؛ ما باید ابتدا بپذیریم تلاوت قرآن هنر است، برخی از اساتید در گذشته با این واژه مشکل داشتند و می گفتند چرا بر روی یک فعالیت مقدس باید نام هنر گذاشته شود، من سال 81 که کتاب هنر تلاوت را نوشتم بسیاری به من ایراد گرفتند که چرا از واژه هنر استفاده شده است.
وی افزود: اعتقاد دارم همانطور که مردم سلایق مختلفی در زمینه شنیدن موسیقی دارند، یکی از سلایق هم می‌تواند تلاوت قرآن باشد. تلاوتی که حتی اگر صرفاً برای شنیدن باشد. بنابر این لایه اول این است که هنر تلاوت را بپذیریم و برای اعتلایش فنون و مهارت‌ها را یاد بگیریم.
شاهمیوه تصریح کرد: لایه دیگر که خیلی مهم است با عنوان مهندسی تلاوت مطرح است، جنبه هنری مهندسی تلاوت را می‌توانیم «معماری تلاوت» در نظر بگیریم چرا که معمولاً به رویکرد هنری یک کار مهندسی، با عنوان معماری نگاه می‌شود. این مهندسی یعنی اینکه شما با برنامه تلاوت کنید. این با برنامه بودن به معنای از بین بردن حس و حال قاری در لحظه تلاوت نیست.
این مدرس قرآن کریم سومین لایه صحبت‌های مقام معظم رهبری را بحث القای معانی برشمرد و گفت: این یعنی کلاس بالاتری از تلاوت مدنظر است. الان چند درصد از قاریان ما تأثیرگذار هستند؟ شاید کمتر از 10 نفر باشند که خواندنشان به شکلی باشد که مستمع را سر ذوق می‌آورد. بسیاری از قاریان به دلیل اینکه به آن فنون و مهارت‌ها به شکل صددرصد آشنا نیستند، لذا تأثیرگذاری چندانی ندارند؛ شاید زیبا بخوانند اما آیا به پای قراء درجه دوم و سوم مصر می‌رسیم؟ خیر، بنابر این آموزش‌ها از اساس باید به شکلی پیش برود که این تأثیرگذاری بیشتر شود، وقتی تأثیرگذاری داشته باشیم بعد می‌توانیم توقع داشته باشیم مردم پای جلسه کرسی تلاوت بنشینند؟
بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این برنامه قاسم رضیعی، با بیان اینکه تعداد قاریان خوشخوان و تأثیرگذار کشور بسیار بیشتر از 10 نفری که ذکر شد هست، گفت: من موافق این مطلب که گفته می‌شود کمتر از 10 نفر قاری تأثیرگذار داریم، نیستم. اگر به قاریان ایرانی که به کشورهای مختلف اعزام می‌شوند نگاه کنید می‌بینید در زمان تلاوت جمعیت با شور و علاقه زیادی پای تلاوت می‌نشیند. اعتقاد دارم نباید هدف را آنقدر دور در نظر بگیریم که دست‌نیافتنی شود. در صحبت‌های مقام معظم رهبری هم شنیدیم که فرمودند بسیاری از تلاوتگران ما از قاریان نسل امروز مصر بهتر هستند.
رضیعی با اشاره به اینکه خیلی روی اینکه از قاریان نسل امروز مصر بهتر هستیم یا خیر، اصرار ندارم، گفت: البته با تلاوت اساتید درجه یک مصر فاصله داریم. این فاصله نباید باعث شود خود را دست کم بگیریم، همه نباید مانند اساتیدی همچون شحات محمد انور، مصطفی اسماعیل و عبدالباسط باشند، مردم سلیقه‌های مختلفی دارند و باید به این سلیقه‌ها احترام گذاشت، زمانی که کشور مصر پر از قاری درجه یک بوده است، قاریانی چون طبلاوی و بدرحسین هم بوده‌اند که مستمعین خود را داشته‌اند.
این قاری بین‌المللی در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به استفاده از واژه هنر در سخنان مقام معظم رهبری به طرح این سوال که چرا برنامه‌های تلویزیون فقط مختص خواننده و بازیگران شده است؟ گفت: چرا برنامه‌های پربیننده که بسیار پرهزینه هم هستند، از این دو گروه دعوت می‌کنند؟ درست است که شبکه قرآن به موضوع قرآن می‌پردازند، اما باید پا را از شبکه قرآن فراتر ببریم و شبکه‌های دیگر هم وارد، این موضوع شوند. بحث تخصصی در مورد فن تلاوت را باید وارد رسانه‌ها کنیم. محصور کردن تلاوت قرآن در شبکه قرآن و معارف سیما جایز نیست و تمامی شبکه‌ها باید در این امر دخیل باشند.
انتهای پیام
