نوآوری‌های صنعت حلال سریلانکا در میانه بحران اقتصادی

به گزارش ایکنا به نقل از Salam Gateway، صنعت غذا و نوشیدنی حلال سریلانکا برای عبور از بحران عمیق اقتصادی این کشور باید به دنبال راه‌های نوآورانه‌ باشد. در حال حاضر اعلام وضعیت اضطراری اخیر باعث شده که اوضاع از کنترل خارج و نخست‌وزیر استعفا دهد.

موفقیت یا شکست صنعت غذا و نوشیدنی حلال سریلانکا مهم است زیرا طبق گزارش شورای اعتباربخشی حلال(HAC)، صادرات این محصولات 65 درصد از کل صادرات غذا و نوشیدنی سریلانکا را تشکیل می‌دهد و میانگین درآمد سالانه 2.56 میلیارد دلاری را بین سال‌های 2016 تا 2020 ایجاد کرده است.

بحران اقتصادی کنونی سریلانکا بدترین بحران از زمان استقلال از بریتانیا در سال 1948 است، زیرا این کشور با کمبود ذخایر خارجی روبرو بوده و نمی‌تواند کالاهای کلیدی وارد کند. علی صبری، وزیر دارایی در 4 مِی (14 اردیبهشت) به پارلمان این کشور گفت: ذخایر خارجی زیر 50 میلیون دلار است.

این امر باعث کمبود شدید مواد غذایی اصلی، داروها و سوخت شده و قطعی مکرر برق را به همراه داشته است. بر اساس داده‌های بانک مرکزی سریلانکا، فقدان منابع ضروری، تورم سالانه را در آوریل 2022 به 29.8 درصد رساند (مارس 2022: 18.7 درصد) در نتیجه صادرات از جمله صادرات محصولات حلال آسیب دیده است.

آکیف وهاب، مدیر شورای اعتباربخشی حلال سریلانکا(HAC) که ریاست تنها نهاد صدور گواهی حلال به تولیدکنندگان غذا و نوشیدنی در کشور را بر عهده دارد، در این‌ باره معتقد است: تولیدکنندگان مواد غذایی و نوشیدنی حلال که تجارت خود را بر مبنای محصولات سریلانکا قرار داده‌اند با چالش‌های متعددی روبرو هستند. صادرات محصولات بومی جزیره تحت سلطه چای، ادویه‌جات و محصولات مبتنی بر نارگیل است.

وهاب تصریح کرد: برای حضور در رقابت جهانی، بسته‌بندی موضوعی کلیدی است، اما در حال حاضر مواد بسته‌بندی گران بوده و به دلیل بحران ارز خارجی در کنار افزایش هزینه حمل و نقل، در این بخش کمبود وجود دارد. همچنین تعداد محدودی کشتی وارد کشور می‌شوند. برای تولیدکنندگانی که محصولاتشان با مواد خام وارداتی مانند پودر شیر، ژلاتین، آرد، روغن و چربی‌ ساخته می‌شود، تأمین منابع خارجی برای آنها سخت بوده و وضعیت بدتر شده است.

وهاب گفت: چشم‌انداز کوتاه‌مدت بسیار چالش برانگیز است.

فراتر از کمبود ارز، اردیبهشت ماه سال جاری هر 1369 روپیه سریلانکا با یک دلار مبادله شد، در حالیکه در 14 مارس (23 اسفند) هر روپیه سریلانکا در حال سقوط بوده و قدرت خرید واردکنندگان را تضعیف کرده است. دولت همچنین با در نظر گرفتن منابع داخلی محدودیت‌هایی برای واردات غذاهای خارجی که غیرضروری تلقی می‌شوند مانند محصولات لبنی، میوه‌ها و ماهی اعمال کرده است.

صنعت حلال بخش مهمی برای اقتصاد سریلانکا است، اگرچه تنها 9.7 درصد از این کشور بودایی، مسلمان هستند.

به گفته وهاب 90 درصد از محصولات غذایی و نوشیدنی سریلانکا دارای گواهی حلال هستند. اینها شامل برندهای شناخته شده جهانی مانند شرکت چای دیلما سیلان، نستله، کر (یونیلور)، فلورا (آپفیلد) و امتیازات خدمات غذایی مانند مرغ سرخ شده کنتاکی(KFC)، پیتزا هات، مک دونالد، تاکو بل، پاستا مانیا و برگر کینگ که در جزیره فعال هستند.

وهاب افزود: با ذخایر کمیاب ارزی، بخش غذا و نوشیدنی حلال سریلانکا مجبور شده به دنبال مواد خام جایگزین دارای گواهی حلال مانند آرد گندم بومی باشد یا دایره محصولات را محدود کند.

ضرورت نوآوری در بخش حلال

اِم رضوی زاهد(M. Rizvi Zaheed)، رئیس شرکت Oceanpick ـ یک شرکت شیلات ماهی اقیانوسی پایدار ـ و رئیس انجمن کشاورزی سریلانکا، نیز گفت: بخش حلال برای زنده ماندن در حال نوآوری است. گروه‌هایی از تولیدکنندگان کوچک مواد غذایی با مزارع یا تولیدکنندگان بزرگتر، از جمله گروه‌های تولیدکننده محصولات حلال، در «طرح‌های رشد کشاورزی هسته‌ای» همکاری می‌کردند که در آن یک مزرعه، شرکت فرآوری مواد کشاورزی یا تولیدکننده بزرگ (شامل شرکت‌های حلال) نهاده‌ها و منابع را تحت قرارداد برای کشاورزان زمین‌های کوچکتر فراهم می‌کرد.

زاهد تصریح کرد: این امر به‌ویژه پس از آنکه دولت در سال گذشته استفاده از کودهای شیمیایی را بدون ارائه دانش فنی به نفع کودهای آلی ممنوع کرد و باعث شکست در تولید محصولات کشاورزی و برای اولین‌بار مجبور شد برنج وارد کند، بسیار مفید بود.

وی افزود: شرکت‌های تولید محصولات حلال در حال مذاکره برای گرفتن اعتبار‌های مالی طولانی‌تر و روش‌های تأمین مالی جایگزین برای رسیدگی به مشکل کمبود مواد بسته‌بندی هستند، کاوش در بازارهای جدید نیز مسئله‌ای کلیدی است.

توجه به بازار غذاهای سنتی و محصولات گیاهی

با حمایت فرآیندهای سخت‌گیرانه و در عین حال تسهیل‌کننده HAC، شرکت‌های محلی، تمرکز خود را بر بازارهای جذاب و کمتر شناخته شده تشدید کردند. یکی از نمونه‌ها بازارهای سنتی بود که با غذاهای آسیایی و عربی در آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا به مشتریان خدمات می‌دادند.

شرکت‌های غذایی محلی نیز بخش‌های مواد غذایی سالم از جمله غذاهای تقویت‌کننده ایمنی مبتنی بر ادویه و محصولات گیاهی را هدف قرار داده‌اند.

زاهد گفت: در بخش صادرات، شرکت‌ها از شرکای توزیع جهانی برای ترویج محصولات با ارزش افزوده در جایی که سریلانکا مزیت رقابتی دارد استفاده می‌کنند.

این محصولات شامل میوه و سبزیجات فرآوری شده با گواهی حلال، چای با ارزش افزوده، ادویه‌جات، محصولات نارگیل، محصولات نانوایی و محصولات جایگزین گوشت مانند جک فروت (میوه‌ای با ارزش غذایی بالا) است که با نام‌های تجاری مانند محصولات غذایی سالم سوبوگا صادر می‌شود.

از سوی دیگر، زاهد گفت که کاهش مداوم ارزش روپیه سریلانکا به صادرکنندگان کمک می‌کند تا در رقابت باقی بمانند با این همه در درازمدت، هزینه‌های بالاتر واردات می‌تواند حاشیه‌ها و رقابت را کاهش دهد. شرکت‌های مواد غذایی دارای گواهی حلال سریلانکا نیز برندهای غذایی خود را تقویت می‌کردند و بر شهرت محصولات سنتی مانند چای سیلان و دارچین سیلان متکی بودند.

برندهای بومی دارای گواهی حلال مانند «اکبر» به طور فعال چای، از جمله چای فوری و چای با ارزش افزوده را به عنوان «دارای گواهی حلال» بازاریابی می‌کردند. استراتژی‌های فروش مشابهی توسط Dilmah سریلانکا (چای‌های سیاه، دم‌نوش‌ و طعم‌دار) دنبال می‌شد. مزارع بایراها (گوشت فرآوری شده بر پایه مرغ)؛ باراکا (محصولات بهداشتی و خطوط مبتنی بر نارگیل) و سایر محصولات از جمله مواد غذایی حلال صادراتی سریلانکا هستند.

این صنعت همچنین مدل «بنگاه به بنگاه»(B2B) را برای فروش صادرات با گواهی حلال هدف قرار داده است. برندهای Costco Kirkland میوه و تنقلات خشک شده خود با گواهی حلال را از HJS Condiments سریلانکا می‌خرند، مک دونالد، برگر کینگ، Subway و سایر برندهای جهانی، خریداران خارجی برجسته غذاهای حلال سریلانکا هستند.

زاهد در پایان گفت: با ادامه بحران اقتصادی بدون پایان، بخش غذا و نوشیدنی حلال سریلانکا به وجود عزم و انعطاف زیاد، نیاز خواهد داشت تا بتواند از فرصت‌های آینده استفاده کند.

ترجمه گزارش: محمدحسن گودرزی