7 تا 10 سال فرصت طلایی برای فرار از سیاه چاله جمعیتی

صابر جباری، مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت به مناسبت هفته جمعیت در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اینکه 20 سال دیر متوجه صدمه وارده از سیاست‌های کاهش جمعیت شده‌ایم، گفت: کنترل جمعیت با کلید واژه علم سلامت باروری در کشور جا انداخته شد. البته این سیاست تا انتهای دهه 70 سیاست غلطی نبود اما ادامه آن از دهه 70 به بعد حتما غلط بود و موجب شد اکنون با بحران سالخوردگی مواجه باشیم.

وی هشدار داد: در خطر سقوط در سیاه چاله جمعیتی قرار داریم و عملاً 10 سال دیر متوجه شد‌ه‌ایم که سیاست کاهش جمعیت برای کشور مشکل ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر از اوایل دهه 90 که مقام معظم رهبری در این خصوص هشدار دادند تا قوانین لازم را تصویب و اجرایی کنیم 10 سال طول کشید و در اصل 10 سال هم دیر اقدام کرده‌ایم.

جباری وقت طلایی افزایش جمعیت را هفت تا 10 سال پیش رو دانست و گفت: اگر از این فرصت استفاده نکنیم زمان دیگری برای جبران نداریم.

وی در پاسخ به اینکه اجرای قانون کاهش جمعیت بودجه کمتری نیاز داشت در حالی که افزایش جمعیت بودجه بیشتری برای اجرا لازم دارد، آیا چنین بودجه کلانی را داریم ‌و آیا صِرف ارائه این بودجه موجب افزایش جمعیت خواهد شد؟ گفت: ارائه بودجه حتماً کمک کننده خواهد بود.

خلأ قانونی برای افزایش جمعیت نداریم

مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت تشریح کرد: برای افزایش جمعیت نیاز به قوانینی وجود داشت که تصویب شد و اکنون هیچ خلأ قانونی در این زمینه وجود ندارد و سیاست‌ها و اسناد ابلاغ شده است. بخشی از این قوانین در حوزه سلامت است که روح حاکم بر قانون این است که فرزندآوری آسان، ارزان و شیرین شود و شکوه مادری رخ دهد.

وی ادامه داد: بخشی از قانون نیز در حوزه تسهیلاتی از قبیل واگذاری زمین، مسکن، تسهیلات خودرو و ... است که در حال اجرا شدن است. ستاد ملی جمعیت نیز شکل گرفته و هماهنگ کننده مجموعه دستگاه‌های اجرایی کشور است که به این مسئله شتاب می‌دهد.

جباری در خصوص برنامه‌های وزارت بهداشت برای افزایش جمعیت نیز گفت: یکی از طرح‌‌ها تسهیل خدمات زایمانی است که بر اساس آن دسترسی مردم در روستاها و شهرها به خدمات زایمان بیشتر شده و کیفیت خدمات افزایش پیدا کرده است؛ زایمان طبیعی نیز رایگان است. همچنین قرار است تدابیری بیندیشیم که خدمات زایمان کریمانه باشد؛ شکوه مادری محترم شمرده شده و در بلوک‌های زایمان مادران را مسخره نکنند. اکنون بهسازی و زیباسازی محیط‌های زایمانی آغاز شده و سامانه‌ای نیز در دست طراحی است تا هر مادری که برای زایمان مراجعه می‌کند از وی نظرسنجی شود که آیا از خدمات و برخورد کارکنان رضایت دارد یا خیر.

مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت محور دیگر خدمات وزارت بهداشت برای افزایش جمعیت را پیشگیری و درمان ناباروری اعلام کرد و گفت: از دکتر کاظمی آشتیانی باید در حوزه درمان ناباروری یاد کرد. ایشان این امر مهم که محال به نظر می‌رسید را در کشور راه‌اندازی کرد و اکنون سیاست وزارت بهداشت در کشور این است که پراکندی مراکز درمان ناباروری را گسترش دهد تا در مناطق محروم نیز این امکان فراهم شود.

وی ادامه داد: بخشی از درمان ناباروری‌ نیاز به خدماتی از قبیل IVF و ... ندارد و با اقدامات ساده‌تر درمان می‌شود که در این بخش ارائه خدمات طب ایرانی نیز دیده شده که این دو خدمت در کنار هم امکان درمان موفق ناباروری را افزایش می‌دهد.

جباری محور دیگر خدمات وزارت بهداشت را گسترش آموزش‌های قبل و بعد از ازدواج اعلام کرد و گفت: برای مادران باردار و شیرده و کودکان زیر پنج سال که دچار سوء تغذیه هستند بر اساس قانون وزارت بهداشت بسته بهداشتی و تغذیه‌ای تعیین و وزارت بهداشت رفاه آن را تأمین می‌کند.

حمایت از دانشجویان و کارمندان باردار و شیرده

کمک به مادران باردار و شیرده که کارمند هستند از دیگر برنامه‌های حمایتی برای افزایش جمعیت بود که جباری در خصوص این حمایت، گفت: مرخصی زایمان 9 ماه با حفظ حقوق و مزایای این بانوان در قانون دیده شده است. بانوان دانشجو نیز دیگر از به تعویق افتادن تحصیل و پر شدن سنوات خود نگران نباشند چراکه می‌توانند در طول بارداری و شیردهی از مرخصی قانونی استفاده ‌کنند. کاهش نوبت شب‌کاری بانوان باردار و شیرده و اختیاری شدن شب‌کاری این گروه از بانوان نیز در قانون دیده شده است.

وی در پاسخ به اینکه آیا برای پیشگیری از ناباروری، خدمات فریز کردن تخمک و اسپرم نیز جزو خدمات بیمه هستند؟ گفت: این کار پرهزینه‌ است و فعلاً جزو تکالیف قانونی ما نیست و وزارت بهداشت برنامه‌ای برای این موضوع ندارد.

مسئول دبیرخانه قرارگاه جوانی و جمعیت وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه آیا اجرای برنامه‌های فرهنگی در خصوص فرزندآوری نیز جزوی از وظایف وزارت بهداشت است؟ گفت: به غیر از خدمت‌رسانی و تسهیل‌گری، نیاز به فرهنگ‌سازی در دو بُعد عمومی و نظام بهداشتی داریم.

وی تشریح کرد: فرهنگ‌سازی عمومی کار وزارت بهداشت نیست. آمارها نشان می‌دهد که استان‌های برخوردار ما کمترین میزان نرخ رشد جمعیت را دارند. یعنی با اینکه در رفاه اقتصادی هستند و درآمد خوبی دارند اما بچه نمی‌آورند که این مسئله ریشه فرهنگی دارد و باید اصلاح شود. در خصوص فرهنگ‌سازی در نظام بهداشت نیز متن آموزشی را برای بهورزان، کارشناسان، پزشکان، ماماها، پرستارها و ... آماده کرده‌ایم.