راهکارهای کنترل غضب مذموم را بشناسیم

به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام محمدمهدی بهجت‌، مدرس مرکز هدایت علمی ـ تربیتی امام صادق(ع) قم در سلسله کارگاه‌های مجازی صحیفه سجادیه‌خوانی ویژه طلاب خواهر مدارس علمیه لرستان که دوشنبه، 30 خرداد برگزار شد، با اشاره به فراز اول دعای هشتم صحیفه سجادیه «اللَّهُمَّ إِنيِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَيَجَانِ الْحِرْصِ وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ»، اظهار کرد: دعای هشتم صحیفه سجادیه دعای استعاذه و پناه بردن به خداوند از شر بدی‌های اخلاقی است.

وی با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) در این دعا از غضب به خدا پناه نبرده است بلکه از «سَوْرَةِ الْغَضَبِ»، به خدا پناه برده است، افزود: کلمه «سَوْرَةِ» در معانی مختلف از جمله کسی است که برخورد شدید دارد یا در مورد برخورد شدید پادشاه به‌‌کار می‌رود.

بهجت با بیان اینکه در مفردات راغب آمده است که وقتی انسان غضب پیدا کرد شدت و بالا آمدن آن غلیان پیدا می‌کند، اضافه کرد: کلمه «سَوْرَةِ الْغَضَبِ» به معنای شدت، تندی، غلیان و به جوش آمدن و یا به معنای چیرگی و شدت غضب کسی است، به‌طوری که قابل کنترل نباشد و امام سجاد(ع) از آن به خدا پناه می‌برد.

مدرس مرکز هدایت علمی ـ تربیتی امام صادق(ع) قم با اشاره به اینکه غضب مانند شهوت غریزه‌ای است که خداوند متعال در وجود انسان قرار داده است، بیان کرد: اصل غضب عیب نیست، اما اعمال غضب و چگونگی استفاده از آن مهم است.

وی با یادآوری اینکه دو نوع غضب ممدوح و مذموم داریم، افزود: غضب ممدوح غضبی است که برای خدا باشد، چراکه غضب برای خدا ارزش دارد به معنای دیگر ملاک غضب ممدوح این است که برای خدا باشد و در مقابل غضب مذموم ضد مهربانی و رحمت است. کسانی که زمان دیدن محرمات به خشم می‌آیند غضب آنان ممدوح است. امام علی(ع) خطاب به مردم مصر می‌فرماید: این نامه به مردمی است که برای خدا و در جایی که معصیت خدا می‌شد غضب کردند. بنابراین، یکی از موارد غضب ممدوح جایی است که نافرمانی و معصیت خداوند باشد.

غضب کلید هر شر و بدی است

بهجت با طرح این سؤال که چرا امام سجاد(ع) از غضب مذموم به خدا پناه برده است، اظهار کرد: در بخش باب‌الغضب اصول کافی در بیانی از نبی مکرم اسلام آمده است غضب مذموم ایمان را فاسد می‌کند همان‌گونه که سرکه عسل را فاسد می‌کند. غضب سبب فاسد شدن ایمان می‌شود. خداوند متعال در سوره عصر قسم خورده است که انسان در حال خسران است مگر کسانی که ایمان آورده‌اند و باید دانست غضب مذموم ایمان را از بین می‌برد.

مدرس مرکز هدایت علمی ـ تربیتی امام صادق(ع) قم با اشاره به اینکه از روایات استفاده می‌شود که غضب کلید هر شر و بدی است، ادامه داد: گاهی در غضب مذموم انسان مرتکب قتل می‌شود یا نسبت ناروا به انسان پاکدامن می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه وقتی ضرر غضب مذموم مشخص شد باید راهکارهای کنترل غضب مذموم را پیدا کرد، اضافه کرد: در بیانی از امام محمدباقر(ع) غضب مذموم به قطعه‌ای از آتش تشبیه شده که شیطان آن را در قلب انسان برافروخته است، پس ریشه غضب مذموم از شیطان است.

بهجت با بیان اینکه وقتی انسان عصبانی می‌شود رگ‌ها برافروخته می‌شود و شیطان میدان‌داری می‌کند، افزود: در غضب مذموم باید به درگاه خداوند استعاذه کنیم، پس راهکار اول برای کنترل خشم و غضب مذموم تضرع به درگاه خداوند متعال در حالت عادی است.

این مدرس حوزه علمیه قم با اشاره به راهکارهای عملی کنترل غضب مذموم، گفت: وقتی انسان عصبانی است به زمین بچسبد، چراکه وقتی انسان به زمین بچسبد وسوسه شیطان از او دور می‌شود و شاید سِر آن این باشد که ما از خاک هستیم. راهکار دیگر عملی کنترل غضب مذموم این است که انسان خشم و غضب الهی را به یاد بیاورد، کمااینکه در بیانی از امام جعفرصادق(ع) آمده است: شدیدترین چیز، غضب خداوند است و انسان باید اهل غضب نباشد تا مشمول غضب خداوند قرار نگیرد.

بهجت با اشاره به اینکه وضو گرفتن به کنترل غضب مذموم انسان کمک می‌کند، افزود: در روایتی از نبی مکرم اسلام آمده است غضب از آتش است و وقتی انسان وضو می‌گیرد سبب می‌شود غضب آرام شود.

مدرس مرکز هدایت علمی ـ تربیتی امام صادق(ع) قم با بیان اینکه در باب‌الغضب اصول کافی در بیانی ار امام محمدباقر(ع) آمده است که تغییر موضع و وضعیت را تغییر دادن به کنترل غضب مذموم کمک می‌کند، ادامه داد: اگر کسی ایستاده است، بنشیند از فوران غضب کاسته می‌شود.

وی راهکار دیگر عملی کنترل غضب مذموم را یاد خداوند و حلم ورزیدن دانست و گفت: پهلوان واقعی کسی است که وقتی غضب او شدید است و خونش به جوش آمده، خدا را یاد کرده و با حلم خود، غضب را بر زمین‌ می‌زند.