مبارزه با مفاسد اقتصادی در ادامه اهداف دفاع مقدس است + فیلم

در بخش نخست گفت‌و‌گو با عوامل سریال «بی‌نشان» با اکبر رحمتی بازیگر و مهدی حمزه نویسنده سریال گفت‌و‌گو شد. در آن بخش روی این مطلب تأکید شد هر آنچه در سریال دیده می‌شود براساس نیاز قصه صورت گرفته است. در بخش دوم، خبرگزاری ایکنا میزبان مهدی فقیه بازیگر و سعید وزیری مجری طرح سریال است که در ادامه با آن همراه می‌شویم.

ایکنا _ آقای فقیه با توجه به اینکه معمولاً در سریال‌های تلویزیونی کمتر حضور پیدا می‌کنید امتیازات «بی‌نشان» را چه دیدید که حاضر شدید در این مجموعه بازی داشته باشید؟

فقیه: بله اکثر کارهایم سینمایی است اما وقتی برای بازی در کار راما قویدل از من دعوت شد خیالم راحت بود چون به کیفیت کاری این کارگردان اطمینان دارم. البته حضور مرتضی رزاق کریمی در مقام تهیه‌کننده و محسن وزیری در قامت مجری طرح از دیگر عواملی است که اطمینان مرا به این پروژه کامل کرد. نکته بعدی که حتماً باید آن را متذکر شوم متن خوب نویسندگان این کار است که در کارشان نیازهای امروز جامعه را به خوبی مدنظر قرار داده بودند. در کنار تمامی موارد ذکر شده باید از تیم بازیگری این سریال نیز به عنوان دیگر امتیازات «بی‌نشان» نام ببرم.

ایکنا _ آقای وزیری به عنوان مجری طرح پروژه، درباره شرایط تولید این کار توضیح دهید؟

وزیری: طرح این سریال در شرکتی به نام دگافیلم وجود داشت. این مجموعه دو سال پیش قرار بود ساخته شود ولی پس از تغییراتی فراوان در سناریو قرار شد از آن یک اثر سینمایی ساخته شود که این امر محقق نشد. در ادامه با مذاکراتی که با نویسندگان کار انجام دادیم این قصه به صورت سریال جلوی دوربین رفت. در «بی‌نشان» هفت ماه فیلمبرداری مستمر انجام شد. همچنین بیش از 25 لوکیشن سریال برای کار وجود داشت و 30 بازیگری حرفه‌ای در پروژه حضور داشتند. هدایت این تعداد بازیگر کار سختی بود که راما قویدل و رزاق‌کریمی به خوبی از عهده آن برآمدند. درباره بحث مالی سریال هم باید بگویم اگر فردی قرار است در تلویزیون کاری را جلوی دوربین برد در ابتدا باید تیم تهیه تا اندازه‌ای بودجه سریال را داشته باشد تا فیلمبرداری آغاز شود البته در ادامه، سیما فیلم  تمام همکاری‌ها را با مجموعه انجام داد به‌نحویکه هم‌اکنون گروه هیچگونه بدهی به عوامل خود ندارد.

ایکنا _ در این سریال به دو موضوع، نگاه ویژه شده است. معضلاتی که در جامعه وجود دارد و مسائلی که امروز رزمندگان و جانبازان با آن درگیر هستند. پیرامون این دو حیطه و نگاه مجموعه به آن، توضیح دهید؟

فقیه: هشت سال جنگ تحمیلی را دفاع مقدس می‌نامیم. در آن ایام رزمنگان اسلام مقابل باطل ایستادند. دفاع رزمندگان هم تنها به حزب بعث و صدام ختم نشد بلکه قدرت‌های بزرگ هم طرف مقابل رزمندگان بودند. امروز هم همان رزمندگان به دفاعشان ادامه دادند. در قصه «بی‌نشان» رزمنده جانباز، مسیرش در مبارزه را بحث خبررسانی انتخاب کرده است زیرا در این عرصه می‌تواند با مفاسد اقتصادی به صورت جدی به مبارزه برخیزد. سریال همچنین تلاش دارد در لایه‌های قصه، معضلات پیش روی جامعه را هم مدنظر قرار دهد.

راه مبارزه رزمنده با مفاسد اقتصادی (پرویز فلاحی‌پور) در «بی‌نشان»، در حقیقت ادامه راهی است که هشت سال رزمندگان انجام دادند با این تفاوت که خاکریزها تفاوت پیدا کرده است. نکته حائز توجه اینجاست نگاه پرداختن به مسائل اجتماعی در این سریال نیاز به یک تبحر خاص دارد که راما قویدل از آن بهرمند است اما می‌خواهم تجربه مستد‌سازی تهیه‌کننده را هم به داشته‌های فنی این کار اضافه کنم. درضمن دو فیلمنامه‌نویس (ایرایی و حمزه) پیرامون اتفاقات سریال تحقیقاتی فراوانی انجام داده‌اند برای همین نگاهشان به اتفاقات شکلی دقیق دارد.

درباره راما قویدل و کمک‌هایی که او به بازیگران کارش کرد نیز باید بگویم. این کارگردان هر کاری از دستش بر می‌آمد انجام داد تا فیلم یا سریالش به بهترین نحو جلوی دوربین رود. برای مثال در سریال «بی‌نشان» ایشان به من گفتند شخصیتی که بازی خواهم کرد اصالتاً شیرازی است پس برای اینکه نقش دلچسب‌تر از کار در‌آید باید با لهجه صحبت کنم. این موضوع برای من که شیرازی هستم کمک خوبی بود تا بتوانم در نقش حضور بهتری داشته باشم.

ایکنا _ درباره فیلمبرداری بخش‌های پایانی در کربلا توضیح دهید؟ آیا این اتفاق نیاز قصه بود یا اینکه بنا به دلایلی خاصی این اتفاق رقم خورد؟

وزیری: پیش‌تولید این سریال چهار ماه به طول انجامید. فیلمبرداری هم شهریور سال گذشته آغاز شد و تا پایان اسفند ادامه داشت. شرایط کار در این مدت هم به شدت سخت بود. برای بخش پایانی که مروبط به کربلا بود هم دو پایان برای کار در نظر گرفته شد. ابتدا اینکه کار را در کربلا به پایان برسانیم یا اینکه در مناطق جنگی (قلاویزان) این امر رخ دهد. در نهایت با مشورت‌هایی که انجام شد این تصمیم گرفته شد سریال در کربلا به کار خود خاتمه دهد. هزینه کار در کربلا  هم به لحاظ مادی و هم به لحاظ حرفه‌ای بسیار سخت‌تر از ایران بود. برای همین به‌هیچ‌وجه ملاحظات خاصی را برای فیلمبرداری در کربلا مدنظر قرار ندادیم بلکه آنچه برایمان اهمیت داشت نیاز قصه بود که این اتفاق را رقم زد.

فقیه: به هیچ وجه صحنه‌های کربلا بر پایه سفارش یا ملاحظات خاص نبوده بلکه همانگونه که آقای وزیری گفت نیاز قصه چنین امری را طلب می‌کرد. بخش‌های این کار همه مربوط به قصه است. برای همین وقتی سریال به پایان رسد متوجه خواهید شد چرا «بی‌نشان» فینال را در کربلا گرفته است. درضمن شخصیت اصلی داستان که رزمنده‌ای جانباز است گرایشات مذهبی دارد پس نشان دادن ارادت به اباعبدالله(ع) کاملاً مطابق با نیازهای قصه است.

رمز موفقیت آثار دینی معنویت آن است نه پروداکشنی که برای آن درنظر گرفته می‌شود. با توجه به این توضیح در سینما و تلویزیون، عموماً کارهایی در پرداختن به موضوعات دینی موفق بوده‌اند که معنویتشان را حفظ کرده‌اند. حال هر اندازه که به لحاظ پروداکشن محدودیت داشته باشند. «هور در آتش» و برخی از آثار ابراهیم حاتمی‌کیا از این دست تولیدات هستند.

ایکنا _ در این سریال با توجه به اینکه قهرمان قصه و خانواده او گرایش مذهبی دارند سبک زندگی ایرانی اسلامی تا چه حد مدنظر بوده است؟

فقیه: نشان دادن واقعیت زندگی رزمندگان بهترین روش برای پرداختن به زندگی ایرانی اسلامی است. این اتفاق در «بی‌نشان» رخ می‌دهد تا بتواند موجب ارتقای فرهنگ شود. همچنین باید اضافه کنم همانگونه که حضرت امام(ره) بیان کردند انقلاب اسلامی رویدادی فرهنگی است پس محصولاتی که در رسانه‌های کشورمان به ویژه صدا و سیما تولید می‌شود باید چنین اصلی را مد نظر قرار دهد.

برای «بی‌نشان» زحمت فراوانی کشیده شده است. به یاد دارم روزهای پایانی فیلمبرداری عوامل 30 ساعت نخوابیدند تا بتوانند فیلمبرداری را برای 28 اسفند به پایان رسانند. امیدوارم این تلاش توانسته باشد نتیجه لازم را بدهد.

ایکنا _ به عنوان بازیگری پیشکسوت تمامی نقش‌هایی که ایفا کردید مثبت بود‌ه‌اند جز فیلم قرآنی «ملک سلیمان(ع)»، پیرامون این مجموعه هم کمی توضیح دهید؟

فقیه: من در این فیلم سینمایی قرار بود نقش دیگری را بازی کنم اما اتفاقی رخ داد که برای نقش «آرا» جلوی دوربین رفتم. در پیش تولید این سریال از دوستان متعددی برای نقش‌های مختلف فیلم گرفته می‌شد. یک روز شهریار بحرانی کارگردان فیلم با من تماس گرفت و گفت که طبق نظر گروه مشاوران، برای نقش «آرا» انتخاب شده‌ام! برایم در ابتدا این امر تعجب‌آور بود و این مطلب را به بحرانی هم گفتم اما وی اطمینان داد که از عهده این نقش بر خواهم آمد. درضمن تجربه کوچکی در سریال «مریم مقدس» برای ایفای نقشی که تا حدودی خاکستری بود را داشتم. درباره این نقش باید بگویم به واسطه گریم و جنس بازی به اندازه‌ای متفاوت بودم که بسیاری مرا در قالب این نقش نشناختند.

تجربه بازی در نقش منفی، تنها به سینما خلاصه نمی‌شود بلکه در تئاتر هم چنین تجربه‌ای را پشت سر گذاشته‌ام. برای مثال در تئاتر «سیاه» که استاد نصیریان آن را کارگردانی کرد یا در نمایش «چهار صندوق» استاد بیضایی من نقش منفی را بازی کرده‌‌ام. درباره نقش «آرا» باید اضافه کنم این کاراکتر مرا از کلیشه‌های رایج دور کرد چون بعد از «هور در آتش»  عادت شده بود تا مخاطب مرا در یک نقش خاص ببیند ولی «بی‌نشان» این امر را تغییر داد.

به شخصه دوست دارم نقش‌های متفاوت بازی کنم زیرا توانایی انجام چنین کاری را دارم اما جدا از خواست خودم، کارگردانان نیز باید این امر را بخواهند چون ابتدا آنها هستند که نقش را به من پیشنهاد می‌کنند و سپس من آن را انتخاب می‌کنم.

گفت‌و‌گو از داوود کنشلو