توانمندی جهاددانشگاهی برای انتقال تکنولوژی در چندین حوزه کلان

به گزارش خبرنگار ایکنا، پنل تخصصی مدیریت انتقال تکنولوژی و پیوست فناوری محصولات دانش ‌بنیان امروز هشتم شهریورماه در حاشیه برگزاری نمایشگاه «گزیده‌ای از دستاوردهای شاخص فناوری و نوآوری جهاددانشگاهی» با حضور حمیدرضا طیبی، مشاور رئیس جهاددانشگاهی و رئیس پیشین این نهاد و امیرعلی سیف‌الدین، رئیس امور آموزش عالی، تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.

طیبی با بیان اینکه ما در کشور می‌خواهیم هم پیشرفت کنیم، هم اقتصاد دانش بنیان داشته باشیم و هم انقلابی بمانیم‌، گفت: این‌ها مقولاتی هستند که ارتباط آنها با هم مهم است که چگونه همگی محقق شوند. در طول مدت 42 سال خدمت در جهاد دانشگاهی به این نتیجه رسیده‌ایم هنوز پیشرفت و تحقق اقتصاد دانش بنیان به دغدغه اول کشور تبدیل نشده است.

طیبی با تأکید بر اینکه تحقق اقتصاد دانش بنیان الزاماتی دارد که اولین آن داشتن ارتباط با دنیا و ثبات در کشور است ادامه داد: اکنون بیشترین دانشجویان آمریکا از چینی‌ها هستند و بیشتر مؤسسات تحقیقاتی مشترک متعلق به چین است و این‌ها موضوعاتی است که باعث انتقال تکنولوژی می‌شود.

طیبی با بیان اینکه ما طبیعیت‌مان این است که می‌خواهیم انقلابی بمانیم ادامه داد: با گذشت 42 سال از انقلاب اثبات شده است که مشکل ما تولید نشدن تکنولوژی در کشور نیست و کارهایی که انجام می‌شود مایه افتخار است. عنصری که باید اتفاق بیافتد این است که سیاسیون ما باید این تصمیم را بگیرند که اقتصاد دانش بنیان محقق شود و نقطه اتکا ما نیز باید بر توان داخل باشد. برای انتقال تکنولوژی از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی‌مان استفاده کنیم.

طیبی اظهار کرد: هفت مأموریت برای جهاددانشگاهی در شورای انقلاب فرهنگی تصویب شده که اولین ماموریت انتقال فناوری در صنایع بزرگ کشور در خریدهای خارجی است. دومین مأموریت این است که به جهاد دانشگاهی مأموریت‌های کلان فناورانه داده شود. که بر همین اساس جهاد دانشگاهی می‌تواند در چندین حوزه کلان متولی انتقال تکنولوژی در کشور باشد و از همه ظرفیت‌ها استفاده کند.

وی اظهار کرد: دنیا راهی را که رفت این بود که اگر محصول استانداردی تولید شد آن را با تضمین برای مدت مشخصی می‌خرد و تحقیقات شکل کاربردی می‌گیرد و مسیر اصلاح می‌شود و اگر دیده شود که تحقیقات شکل کاربردی دارند حتماً اساتید به موضوعاتی می‌پردازند که نیاز جامعه است. اگر ما تصمیم به تحقق واقعی اقتصاد دانش بنیان گرفتیم باید از تولید محصولات باکیفیت ایرانی و کاربرد آن حمایت کنیم ولی این اتفاق نمی‌افتد. با پول کشور قطار ملی مترو ساخته شده و براساس استانداردهای بین‌المللی هم تأیید شده است، اما از آن حمایت نمی‌شود زیرا تصمیم نگرفتیم که اقتصاد دانش‌ بنیان داشته باشیم.

طیبی با بیان اینکه مسیر پیشرفت کشور مشخص است و این به اراده کشور باز می‌گردد که آیا می‌خواهد کشور اقتصاد دانش بنیان داشته باشد یا خیر؟ گفت: یکی از مسیرهای آسان صاحب فناوری شدن کار با خارجی ها و انتقال فناوری است. نمونه آن صنعت نفت نروژ است که به کسانی کارها را سپرد تا بیشترین فناوری را بیاورند و فناوری آن‌ها قابل مقایسه نیست.

وی با بیان اینکه امضای برجام به نفع کشور است گفت: از نزدیک شاهد آثار تحریم در تأمین قطعه و انتقال پول هستیم. همه کلانشهرها قطار مترو می‌خواهند. ما برای توسعه حتما نیاز به فاینانس داریم. اگر دنبال انتقال تکنولوژی هستیم فاینانس را حتی گران‌تر بخریم تا از خارجی‌ها امتیاز انتقال تکنولوژی را بگیریم. همچنین در رقابت بین بازارهای اروپایی و آسیایی می‌توان امتیازهای فراوان انتقال تکنولوژی گرفت. بهترین جا برای تحقق اقتصاد دانش بنیان سازمان برنامه و بودجه است و اگر اراده‌ای وجود دارد در این سازمان باید انجام شود.

امیرعلی سیف‌الدین، رئیس امور آموزش عالی، تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه نیز در این پنل گفت: انتقال فناوری در ایران سابقه طولانی دارد. قانون جهش دانش بنیان اتفاق خوبی است که از صادرات مواد خام جلوگیری می‌کند. از دیگر مزیت‌هایی که می‌توان نام برد هزینه توسعه فناوری در شرکت‌های بزرگ است که به بحث انتقال فناوری کمک می‌کند. در بحث خریدهای دولتی از داخل تلاش می‌شود تا در رابطه با فناوری درگیر شود، اما در شبکه سازی موفق نبودیم که با تجربه کرونا در این بخش بهبود پیدا کردیم.

وی با بیان اینکه در بحث انتقال فناوری ما مشکل بازار داریم در بخش فناوری‌های پیشرفته و کارگروه اقتصاد دانش بنیان شکل گرفته است افزود: یکی از مشکلات بزرگ در بخش توسعه پروژه‌های بزرگ فناورانه است که این پروژه‌ها آنطور که به نظر می‌آید خیلی محکم و با ثبات نیست.

سیف‌الدین با اشاره به اینکه گاهی اتفاقاتی در کشور می‌افتد که یک فناوری بسیار مطرح می‌شود که می‌تواند کارهای مهمی را انجام دهد اضافه کرد: اما این اتفاق محقق نمی‌شود و حتی در جامعه تبدیل به لطیفه می‌شود. نتیجه این اتفاق از بین رفتن اعتماد مردم و محتاط شدن مسئولین است.

رئیس امور آموزش عالی، تحقیقات و فناوری سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد: باید بگونه‌ای گزینش‌ها انجام شود که ادعاهایی که قابل انجام نیست مطرح نشوند؛ موارد از این دست فراوان است. نباید ادعاهایی که واقعی نیستند مطرح شود. در کنار آن باید شرکت‌های بزرگ تقاضا را به سمت مواردی برد که که نیاز کشور است.

وی اضافه کرد: ما در بخش معادن از عقب مانده‌های فناوری هستیم. یکی از بحث‌های جدی برای بهبود اقتصاد چه از نوع دانش بنیان و چه غیر دانش بنیان بحث بحث فناوری است. فناوری می‌تواند بهره‌وری و درآمد ما را بالا ببرد مخصوصاً در شرایط کنونی که ما بحران انرژی داریم؛ باید به این نکته توجه ویژه کرد.