وحدت حوزه و دانشگاه خدمت مشترک را رقم می‌زند

شهید آیت‌الله مفتح از جمله روحانیون روشنفکر و روشنگری بود که نقش مهمی در نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی(ره) ایفا کرد. وی همچنین قدم‌های مؤثری در راه ایجاد وحدت بین حوزه‌های علمیه و دانشگاه و دو قشر روحانی و دانشگاهی برداشت. این روز به پاس تلاش‌های آن بزرگوار روز وحدت حوزه و دانشگاه نامگذاری شده است.

ایکنای یزد، به همین مناسبت با آیت‌الله سیدمحمدکاظم مدرسی، مدیر حوزه علمیه مدینة العلم الکاظمیه یزد، در زمینه موانع تحقق وحدت حوزه و دانشگاه، پیشنهادات و راهکارهایی برای تحقق این امر مهم و همچنین معرفی نمونه موفق وحدت حوزه و دانشگاه پس از انقلاب اسلامی به گفت‌وگو نشست که در ادامه می‌خوانید: 

آیت‌الله مدرسی با گرامیداشت یاد و خاطره شهید مفتح گفت: آیت‌الله مفتح که قدم‌های مؤثری در راه ایجاد وحدت بین حوزه‌های علمیه و دانشگاه و دو قشر روحانی و دانشگاهی برداشت به دست گروهک فرقان در 27 آذرماه 1358 به شهادت رسید. گروهک فرقان در پرتو التقاط افکار اسلامی سوسیالیستی و مارکسیستی ترورهای اولیه انقلاب را انجام دادند و تنها کسی که از سال‌های 1355 به بعد رسماً و علناً در مقابل این افکار روشنگری می‌کرد، آیت‌الله علامه محمدتقی مصباح یزدی بودند که با نقل کلمات آنها به نقد علمی آنها می‌پرداختند و می‌توان از جمله آثار این گروهک به کتاب توحید حبیب‌الله عاشوری اشاره کرد، در حالی که دیگران شاید تنها ابراز برائت از این افکار را ضروری می‌دانستند و نقد را خیلی ضروری نمی‌دیدند.

نمونه موفق وحدت حوزه و دانشگاه در یزد

مدرسی با معرفی مرحوم شهید سیدرضا پاکنژاد به عنوان چهره‌ موفق وحدت حوزه و دانشگاه در استان یزد اظهار کرد: حاصل تلاش‌های علمی و دینی این شهید بزرگوار با مشورت حوزویان و علما، کتاب وزین و ارزشمند «اولین دانشگاه و آخرین پیامبر» رقم خورد و او حتی در کوچکترین ابهامات، اجتهاد شخصی بدون پایه نداشت و با روحانیت اصیل مبنایی را برای خود بر می‌گزید و بر همین اساس پیش می‌رفت.

وی افزود: اسنادی وجود دارد که مرحوم شهید پاکنژاد در سال‌های 1321 و 1322 نامه‌هایی به دوست، همکلاسی و هم محله‌ای خود یعنی مرحوم آیت‌الله سیدجواد مدرسی می‌نویسد و با احترام فراوان از ایشان درخواست می‌کند، به عنوان مثال مسئله بلیط‌های بخت‌آزمایی را که دولت پهلوی به اسم کمک به مستضعفان و محرومان می‌فروخت را با آیت‌الله بروجردی مطرح کنند و حلیت و حرمت و وجه آن را جویا شوند و دلیلش را روشن کنند و این جایگاه شهید پاکنژاد است.

امام‌ جمعه بخش مرکزی یزد با اشاره به اینکه وحدت حوزه و دانشگاه مراتبی دارد گفت: قبل از انقلاب همین که به هم سلام کرده و از اهانت به یکدیگر پرهیز می‌کردند، وحدت مطرح می‌شد و ارزشمند بود و در دوران انقلاب اسلامی شخصیت‌هایی مثل شهیدان مفتح، طالقانی، مطهری و در استان یزد شهید پاکنژاد دین را بین دانشگاهیان به گفت‌وگو گذاشتند و این اقدام یکی از مراحل وحدت بوده و جلوه دیگری از وحدت رقم زد.

وی ادامه داد: در گام سوم وحدت یعنی پس از پیروزی انقلاب انجام کارهای سیاسی و اجتماعی در کنار یکدیگر و عمل به دستورات اجتماعی اسلام با کمک یکدیگر این وحدت عملاً محقق شد اما امروز و در گام دوم انقلاب اسلامی علاوه بر مراتب گذشته باید در مسیر تمدن‌سازی اسلامی هر دو نهاد حضور داشته باشند و در مسیر حل مشکلات و مسائل و ابهامات فکری و عقیدتی و به تعبیر دیگر مدل‌سازی برای جهان بشریت اقدام کنند، در غیر این صورت به قدر کافی این دو نهاد نمی‌توانند وحدت خود را نشان دهند.

ایجاد فضایی نو برای مُفاهمه میان طلاب و دانشجویان

مدرسی با اشاره به دستاوردهای وحدت حوزه و دانشگاه در طول انقلاب اسلامی اظهار کرد: در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه در گام اول انقلاب یعنی چهل سال اول، قدم‌های بلندی برای ایجاد وحدت بین حوزه و دانشگاه برداشته شده اما راه فراوان دیگری هم باقی است. 

وی با اشاره به گام‌هایی که تاکنون برداشته شده است افزود: فراهم شدن فضایی نو و جدید برای مُفاهمه و گفت‌وگو میان طلاب و دانشجویان و نیز اساتید دو طرف، حضور اساتید دانشگاه در مؤسسات علوم انسانی و حوزوی و بالعکس، تأثیر دانشگاه‌ها و مؤسسات و مراکز علمی، آموزشی و پژوهشی در حوزه‌های علمیه و بهره‌مندی هر دو قشر از این فضاهای آموزشی مثل دانشگاه علوم رضوی، امام صادق، مفید و امثال اینها، پدید آوردن آثار علمی عمیق و راه‌گشا به برکت تبادل افکار حوزه و دانشگاه و تألیف و تدوین مقالات بسیار وزین و ارزشمند و کتاب‌های ماندگار، تأسیس رشته‌های جدید تحصیلی در دانشگاه‌ها و حوزه‌ها و تبادل استاد و دانشجو بین این دو نهاد از جمله دستاوردهای گام اول انقلاب در این زمینه است.

مدیر حوزه علمیه مدینه العلم الکاظمیه یزد؛ به وجود آمدن نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها و آشنا شدن افکار دانشجویان از اندیشه‌های حوزوی، میدان‌های خدمت مشترک را برای هم تعریف کردن مثل میدان دفاع مقدس، سازندگی، میادین اردوهای علمی، فرهنگی، سازندگی و جهادی را از دیگر دستاوردهای وحدت حوزه و دانشگاه برشمرد که در سطوح مختلف صورت گرفته است.

موانع تحقق وحدت حوزه و دانشگاه

این استاد حوزه علمیه با اشاره به موانعی که بر سر راه وحدت حوزه و دانشگاه وجود دارد بیان کرد: متأسفانه مفهموم وحدت هنوز به صورت شایسته روشن نشده و ظرفیت‌های موجود در دو نهاد کاملاً شناخته نشده است. وجود تصورات نادرست و کلیشه‌ای از یکدیگر، تعصب در حزب و حزب‌گرایی و دانشگاهی و حوزوی بودن، عدم مدارا و تحمل رأی مخالف مخصوصاً در جریانات اخیر از دیگر موانع تحقق وحدت حوزه و دانشگاه است.

مدیر حوزه علمیه مدینه العلم الکاظمیه اضافه کرد: برای وحدت حوزه و دانشگاه هزینه‌های سنگینی پرداخت شده و افرادی مثل شهید مفتح و شهید مطهری، و همچنین شهدای هسته‌ای مثل شهید فخری‌زاده‌ها و ... در این راه فدا شدند.

این استاد حوزه‌های علمیه استان یزد با اشاره به راهکارها و پیشنهادات برای تحقق و تقویت این پیوند گفت: برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی به دو صورت ترویجی و نظریه‌پردازی یعنی تولید علم همراه با محوریت اساتید حوزه و دانشگاه، و موضوعاتی مثل فقه پزشکی، فقه صنعتی، فقه تعلیم و تربیت، نوع‌گرایی، خانواده پیشرفته و .... را مطرح کردن از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.

وی در پایان بیان کرد: همچنین برگزاری مناظرات دانشجویی و طلاب در موضوعات مختلف مثل امر حجاب که بعضاً در جامعه امروزی حجاب اجباری مطرح می‌شود، و در این زمینه حوزه علمیه کاظمیه آمادگی برگزاری این مناظرات و کرسی‌های آزاداندیشی را دارد، از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند در تقویت وحدت حوزه و دانشگاه مؤثر واقع شود.