سبک زندگی فاطمی با فطرت انسان‌ها سازگار است

حجت‌الاسلام علی صغیرا، نویسنده کتاب «ادبستان کساء» در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان اظهار کرد: در حدیث شریف کساء می‌بینیم که حضرت زهرا(س) به‌عنوان مدیر خانه نسبت به خانواده خود توجه زیادی دارد. در روایت «والرجلُ سيِّدُ أهلِه والمرأةُ سيِّدَةُ بيتِها»، مرد، مدیر خانواده و زن، مدیر خانه معرفی شده و این امر در حدیث کساء کاملا مشهود است. لازمه مدیریت، نظارت دقیق است؛ حضرت زهرا(س) نیز بر خانواده نظارت دقیق داشت و این در توصیفات ذکر شده در حدیث شریف کساء مشهود است.

وی افزود: حضرت با هر کس به فراخور جایگاه خود ارتباط برقرار و صحبت می‌کند؛ با پدر، با احترام فراوان، با فرزندان با صمیمیت همراه با احترام و با همسر در عین توجه به اقتدار ایشان. در واقع، حضرت زهرا(س) هزار و 400 سال پیش، همه نکاتی را که روانشناسان امروز بر آن تأکید دارند، رعایت کرده‌ است.

نویسنده کتاب «ادبستان کساء» بیان کرد: محیط خانه حضرت زهرا(س)، محیطی صمیمی همراه با احترام بود و این در پاسخ به سلام‌ها، نوع برقراری ارتباط و اهمیت دادن به شخصیت هر فرد مشهود است. صمیمیت و احترام، دو بالی است که روابط ما را پایدار می‌کند و هیچ یک از آنها به تنهایی کافی نیست.

سیره حضرت زهرا(س) هیچ‌گاه کهنه نمی‌شود

وی با بیان اینکه تمام حرکات ‌و رفتارهای حضرت زهرا(س) پر از درس و آموزه‌های اخلاقی و رفتاری است، گفت: استادی از دوستان ما، مقاله‌ای با موضوع خانواده و با محوریت حدیث کساء نوشته‌ و این مقاله در مجامع علمی خارجی حائز رتبه شده است. این نشان می‌دهد که سیره حضرت زهرا(س) با فطرت‌ها سازگار است و هیچ‌گاه کهنه نمی‌شود. ایشان عدالت را در ارتباط با فرزندان لحاظ می‌کرد و به نیاز بیشتر فرزندان کوچک‌تر به ارتباط کلامی دقت داشت، به همین دلیل که در پاسخ به امام حسین(ع) با سه واژه و در پاسخ به امام حسن(ع) با دو واژه سلام کرده و سخن می‌گوید.

صغیرا با بیان اینکه در خانواده حضرت زهرا(س)، گفت‌وگودرمانی وجود دارد و اعضا با یکدیگر ارتباط کلامی دارند، تصریح کرد: نگاه کردن به یکدیگر و صحبت همراه با توجه با اعضای خانواده که امروز یکی از نیازهای فراموش شده خانواده‌های ماست، در حدیث کساء و سیره حضرت زهرا(س) مشهود است. امروز بیشترین ارتباط چشمی اعضای خانواده به تلویزیون و موبایل محدود شده و فضای مجازی به کلی جای فضای حقیقی را در خانواده گرفته که این بسیار خطرناک است.

وی با تأکید بر اینکه زن، مدیر خانه است، گفت: اگر یک مدرسه را در نظر بگیریم، یک مدیر دارد و هر کلاس، یک مدیر؛ جایگاه مرد، جایگاه مدیر مدرسه است و جایگاه زن، جایگاه مدیریت کلاس. مادر در خط مقدم ارتباط با فرزندان است و باید مظهر عاطفه باشد، آن هم عاطفه‌ای که در پس آن اقتدار وجود دارد، اما پدر به تمام معنا مظهر اقتدار است. جایگاه پدر بیرون از خانه است، اگر چه باید در خانواده به فرزندان و تربیت آنها توجه داشته باشد، اما این کار به معنای تخصصی و اصلی بر دوش مادر است، چراکه مادر تجلی تربیت و ربوبیت خداست و این بسیار مهم است که زن در خانواده نقش اصلی خود را ایفا کند. در غیر این صورت، نسل آینده با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.

نقش کلیدی مادر در ارتباط صحیح با فرزندان

مبلغ تخصصی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تأکید کرد: ما در نماز، خدا را به‌خاطر ربوبیت او شکر می‌کنیم، زیرا خلقت بدون ربوبیت فایده نخواهد داشت. بنابراین، مادر باید روش تربیتی و مدیریت خود را در خانواده اصلاح کند و با فرزند ارتباط صحیح داشته باشد، زیرا صرف ارتباط به تنهایی کافی نیست و مؤثر نخواهد بود. این ارتباط هر چه صحیح‌تر باشد، تأثیرگذاری بیشتری دارد و در صورتی که ارتباط معیوب باشد، مخرب خواهد بود. بنابراین، مادران باید یاد بگیرند که چگونه با فرزندان خود در سنین مختلف گفت‌وگو و ارتباط برقرار کنند.

وی ادامه داد: اینکه در روایات ذکر شده که هفت سال اول، دوران سیادت و بازی کودک بوده، هفت سال دوم، فرزند، عبد است و باید آموزش‌ها به او ارائه شود و هفت سال سوم، وزیر است، به معنای اینکه باید به او مسئولیت و وظیفه داد، باعث می‌شود که فرزند در محیط خانواده رشد کند و تأثیر تربیت برای او دائمی باشد، نه فقط محدود به سنی که فرد در خانواده حضور دارد. این تربیت با الگوگیری از سیره حضرت زهرا(س) قابل انجام است. ایشان از امام حسن(ع) که به مسجد می‌رفت، سخنان پیامبر(ص) را می‌پرسید. همین گوش دادن به فرزند و احترام به او، باعث رشد شخصیت وی خواهد شد و به او اعتبار می‌بخشد. به همین دلیل، در روایت ذکر شده است که «فرزندان خود را تکریم کنید.» بنابراین، حدیث کساء یک داستان پر درس است که می‌توانیم با استفاده از آن زندگی‌ خود را بهبود ببخشیم.

صغیرا با بیان اینکه حضرت زهرا(س) صرفا خانه‌دار نبود، بلکه شاغل هم بود، گفت: ایشان فقط صاحب فدک نبود، بلکه مدیریت آن را هم عهده‌دار بود. فدک تعداد زیادی کارگر و محصول داشت، اگر حضرت زهرا(س) توانایی مدیریت نداشت، پیامبر(ص) فدک را به ایشان نمی‌داد. پس شاغل بودن زن به شرطی که به خانواده آسیب نزند، مانعی ندارد، اما خلأ وجودی او در خانواده قابل جبران نیست. هیچ پدری نمی‌تواند برای فرزندان خود جایگزین مادر باشد، همان‌طور که هیچ مادری نمی‌تواند جایگزین پدر شود. اگر هر یک از این دو کافی بود، خداوند یکی از آن دو را خلق می‌کرد، حال آنکه خدا دو رکن خلق کرده است. بنابراین، شغل زن باید با لطافت جسمی و روحی او سازگار باشد و به جایگاه وی در خانواده آسیب نزند. دولتمردان ما نیز باید به این موضوع توجه داشته باشند و برای شغل زنان انعطاف بیشتری لحاظ کنند. ساعت کاری زنان با ساعت کاری مردان متفاوت است؛ زنی که از ساعت ۶ صبح تا ۶ بعدازظهر در محل کار باشد، امکان رسیدگی خوب به خانواده ندارد و به لحاظ جسمی فرسوده می‌شود، در حالی که اگر زمان کار و شرایط شغلی زن انعطاف داشته باشد، توان بیشتری برای پرداخت به امور خانواده خواهد داشت.

وی تأکید کرد: زن با توجه، زنده است و در خانواده نباید به‌عنوان فردی که فقط وظایفی بر دوش دارد، به او نگاه شود. حضرت امیرالمؤمنین(ع) به امام حسن(ع) می‌فرماید: «بارهای سنگین بر زن حمل نکن، چراکه زن گل لطیف است و نباید در سختی و زحمت زیاد باشد.» امروز انجام بسیاری از مسئولیت‌ها و حتی کاری مثل خرید خانه بر دوش زنان قرار دارد، در شرایطی که مسئولیت‌ها و کارها در اسلام تفکیک شده است. اگر مسئولیت‌ها به‌صورت مساوی تقسیم شود، بار بر دوش زن اضافه می‌شود، چرا که مردان دوره‌هایی مثل بارداری، شیردهی و مسئولیت فرزندان را مثل زنان بر عهده ندارند، اما تفکیک اسلام بسیار مناسب است و اگر رعایت شود، بسیاری از امور خانواده اصلاح می‌شود.

این نویسنده تصریح کرد: مثل این است که بگوییم مسئولیت مدیر مدرسه و مدیر کلاس یکی است. در این صورت، مدرسه دچار فروپاشی می‌شود، اما اگر بگوییم مسئولیت‌ها، متفاوت، اما هدف یکی است، مدرسه ارتقا می‌یابد. غرب ادعای تساوی حقوق زن و مرد را دارد، اما با همان ادعا به ضرر زنان رفتار می‌کند، در حالی که اسلام در معنای کامل خود توجه کامل به حقوق و ظرفیت‌های زن دارد.

پریسا عابدی