IŞİD tehdidi Afrika’da tırmanışta mı?
IQNA’nın raporuna göre, son günlerde Afganistan'daki birçok şehrin Taliban'ın eline geçmesi dikkatleri Ortadoğu'ya çekerken, IŞİD ve El Kaide bağlantılı terörist gruplar başka yerlerde Afrika'yı işgal etmeye devam ediyor.
IŞİD faaliyetinin kapsamı ve genel olarak Boko Haram gibi genel olarak IŞİD'e yakın bir zihniyete sahip teröristler, neredeyse on yıldır Afrika'da yayılıyor, fesad ve yolsuzluk gibi sorunlar nedeniyle bu aşırılık yanlısı gruplara yönelik eğilim hızla artıyor. Başka bir deyişle, hem IŞİD hem de El Kaide, Ortadoğu'da stratejik bir kararda başarısız olarak Afrika'yı bir öncelik haline getirdi.
Afrika'daki gelişmeler, Roma'yı 28 Haziran’da IŞİD'in Afrika kıtası üzerindeki artan etkisini tartışmak üzere bir toplantıya ev sahipliği yapmaya sevk etti. Bu, Batılı ülkelerin Batı Afrika ve sözde kıyı bölgesi gibi stratejik bir bölgenin IŞİD'in yeni topraklarına dönüştürülmesi konusunda çok endişeli olduğunu gösteriyor.
IŞİD, Irak ve Suriye'deki topraklarının neredeyse tamamını kaybetmesine rağmen, bunun yerine Afrika'nın Sahra (Batı Afrika bölgesi) olarak bilinen bir bölümünde faaliyetlerini artırdı. IŞİD ve Boko Haram gibi diğer grupların faaliyet gösterdiği alan kuzey Senegal, güney Moritanya, Mali , güney Cezayir ve Nijer, orta Çad, güney Sudan, kuzey Güney Sudan ve Eritre'den geniş bir alanı kapsıyor.
Kıyı bölgesi ise Avrupa'ya ulaşmak isteyen çok sayıda göçmen için her zaman kilit bir bölgedir. Bölge aynı zamanda uyuşturucu, silah ticareti ve IŞİD gibi gruplara bağlı aşırılık yanlıları için bir geçiş yolu.
IŞİD’in Irak ve Suriye'deki bölgesel halifeliğinin sona ermesi, grubun küresel bir halifelik kurma arzusunu sona erdirmedi ve sadece coğrafi konumunu değiştirdi. Nijerya'daki Boko Haram ve Somali'deki Eş-Şebab gibi Afrika'daki diğer aşırılık yanlısı terörist gruplar, grubun adını kullanmak için bir şekilde kendilerini IŞİD şemsiyesi altına yerleştirdiler.
IŞİD'in yenilmesinin ve Suriye ve Irak'taki topraklarının kaybedilmesinin ardından, IŞİD liderliği başka yerlerde yeni bir hilafet kurmaya çalıştı. Kaddafi'nin devrilmesinden sonra iç savaş nedeniyle Libya önemli bir bakış açısıydı. Libya'nın petrol sahaları, merkezi hükümet otoritesinin olmaması ve Avrupa'ya yakınlığı Libya'yı IŞİD için uygun bir hedef haline getirdi.
2018 ve 2019 boyunca, El Bağdadi'nin Irak ve Suriye'deki yenilgilerinden önce üssünü Libya'ya taşıdığına dair çok sayıda rapor vardı. El Bağdadi'nin orada görüldüğüne dair iddialar da vardı. Ama tüm bu raporlar yanlıştı. IŞİD, Libya'nın Sirte kentinin ele geçirilmesi de dahil olmak üzere ilk başarısına rağmen Libya'da kısa ömürlü oldu ve IŞİD ülkede fazla bir başarı elde edemedi.
IŞİD Afganistan ve Yemen'de kendini aktifleştirmeye çalıştı. Filipinler'de grup, orada kırk yıldır aktif olan Ebu Seyyaf isyancılarını destekledi. Abu Sayyaf, Filipinler'deki yaklaşık bir düzine aşırılık yanlısı grubun en büyüklerindendir. Afganistan ve Yemen'de IŞİD, yaygın faaliyetlerine rağmen pozisyonunu koruyamadı. Filipinler'de, başlangıçtaki başarısına rağmen, Filipin ordusu tarafından hızla ezildi.
Ancak Batı Afrika'daki durum tamamen farklıydı. Boko Haram, Nijerya'da ve bölgedeki diğer ülkelerde şimdiden bazı başarılar elde etti. El-Şebab ve Boko Haram, El-Bağdadi'nin devrilmesinden sonra IŞİD'den bağımsızlıklarını yeniden teyit etmelerine ve şu anda nispeten bağımsız olmalarına rağmen, IŞİD Afrika'daki sözde halifeliklerdeki yerini koruyabildi.
Sahra altı Afrika'da IŞİD şimdi iki ana grup üzerinden faaliyet gösteriyor. Nijerya, Nijer, Çad, Kamerun, Burkina Faso ve Mali'yi içeren Batı Afrika ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Mozambik'i içeren Orta Afrika. El Kaide bağlantılı Nusratul İslam vel Müslimin, IŞİD adı altında Orta Afrika bölgesinde faaliyet gösteriyor.
IŞİD'in Sina grubu, Afrika'daki IŞİD bağlantılı gruplar arasında en aktif olanı. Mısır'ın Nil Vadisi ve Kızıldeniz kıyılarında ara sıra yapılan bazı saldırılar dışında IŞİD, Mısır'ın askeri ve istihbarat gücü ve Siyonist rejim nedeniyle Sina Çölü dışında istikrarlı bir şekilde faaliyet gösteremedi.
Ancak Batı ve Orta Afrika'da IŞİD'e bağlı gruplar zayıf merkezi hükümetlerle karşı karşıya. Nijerya hariç, bu ülkelerde deneyimsiz ve yetersiz eğitimli ordular var. Öte yandan, bu milisler askeri tesis, ekipman ve destek eksikliğiyle karşı karşıya ve genellikle ülkelerinin politikacıları arasındaki siyasi çatışmalara dahil oluyorlar.
Kıyı bölgesindeki IŞİD faaliyetlerinin ana merkezleri Çad, Nijerya ve Nijer'dir. Son iki yılda, IŞİD teröristleri bölgedeki 10'dan fazla askeri üssün kontrolünü ele geçirdi. Bu üslerden bazıları savunmasız kontrol noktalarından başka bir şey değildi, ancak diğerleri daha önemliydi ve IŞİD için bir silah ve mühimmat hazinesi sağladı.
Fransa’nın Afrika'da etkisi ise bölgede yıllarca süren sömürgeciliğin sonucu olan bölge hükümetleri ve Çin ekonomisini frenlemeye çalışan ABD ile yakın ilişkileri nedeniyle Afrika'da IŞİD’e karşı mücadelede en önemli yabancı güçtür.
Öte yandan, Afrika'daki aşırılıkçı gruplara insanları çeken en önemli faktör, her şeyi kapsayan aşırılıkçı düşünce değil, ekonomik ve yoksulluk sorunlarıdır. Diğer bir deyişle, Afrika'da yoksulluğun azaltılması, cehalet ve kültürel yoksullukla mücadele ortadan kaldırılıncaya kadar kıta terörizm ve aşırıcılıkla boğuşmaya devam edecek. İster IŞİD'in İslami aşırılığı, ister Uganda'daki Direniş Ordusunun Hristiyan aşırılığı, isterse Ruanda'daki etnik çatışma olsun.
En çok konuşulan başlıklar 