3 عنصری که انسان را از جهل دور می‌سازد

به گزارش ایکنا از یزد، حجت‌الاسلام و المسلمین محمود دهقان‌نیری، امام جمعه شاهدیه، امروز، 20 آبان ماه در خطبه‌های این هفته نمازجمعه این شهر با اشاره به آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضًا» اظهار کرد: در این شریفه خداوند متعال اهل ایمان را مورد خطاب قرار داده و آنان را از سه گناه اجتماعی سوء ظن، تجسس و سرک کشیدن در زندگی شخصی دیگران، و غیبت کردن نهی کرده است. در واقع این سه چیز علت و معلول يكديگر هستند، گمان بد سرچشمه تجسّس مى‌شود، و تجسّس كه سبب آگاهى بر عيوب پنهانى مردم  و آگاهی بر عیوب پنهانی آنان زمینه‌ساز غيبت کردن است.

وی با اشاره به اینکه تجسس یعنی کنجکاوی و جستجو کردن در اعمال و رفتار دیگران جهت دست‌یابی به نواقص و لغزش‌ها و عیوب آنان است گفت: این کار در زندگی شخصی افراد از رذائل اخلاقی شمرده شده است. ولی در کارهای اجتماعی و حقوقی و امنیتی گاهی لازم و ضروری است که توسط سازمان‌های اطلاعاتی و بازرسی و قضایی صورت می‌گیرد.

امام جمعه شاهدیه اضافه کرد: لذا تجسس مذموم مربوط به زندگی شخصی افراد است. در حدیثی از پیامبر اعظم نقل شده است که فرمود: «لَا تَتَّبِعُوا عَثَراتِ الْمُسْلِمِينَ، فَإِنَّهُ مَنِ تَتَّبِعَ عَثَراتِ الْمُسْلِمِينَ، تَتَّبَع اللَّهُ عَثرَتَهُ، وَمَنْ يَتَّبِعِ اللَّهُ عَثرَتَهُ يُفْضِحْهُ». به دنبال لغزش‌های مردم نگردید، زیرا اگر چنین کنید خداوند لغزش‌های شما را دنبال می‌کند و اگر خداوند لغزش‌های شما را دنبال کند رسوا می‌شوید. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به هفته کتاب و کتابخوانی بیان کرد: کار کتاب و مطالب خواندنی و دیدنی آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی و علم‌افزایی است. قرآن کریم درباره اساس خلقت انسان چنین می‌فرماید: «شما در آغاز زندگی در جهل مطلق به سر می‌بردید و هیچ چیز نمی‌دانستید. ولی خداوند سه عنصر شناخت به نام گوش و چشم و عقل در اختیار شما گذاشت تا آگاه شوید.» اگر در زندگی ما این سه عنصر با هم شدند، اطلاعات و آگاهی ما کامل می‌شود. اینکه اطلاعات ما ناقص است به دلیل این است که این سه عنصر در زندگی ما، با هم نیستند. بسیاری از مردم، اطلاعاتشان از ناحیه گوش است و می‌گویند شنیدم. برخی فقط به چشم خود اکتفا می‌کنند و می‌گوید دیدم، و برخی هم به عقل و فهم خود اکتفا می‌کنند.

وی ادامه داد: علت اینکه که امروز فضای مجازی توانسته است اختیار و اراده و تصمیم و حرکت ما را در دست بگیرد، همین است که این سه عنصر در زندگی ما با هم نیستند. خداوند متعال هم به بشر فرمان به خواندن و «إقْرَءْ» داده است، و هم دستور به شنیدن و تفکر و تعقل. وقتی می‌خواهد هدایت شدگان و صاحبان عقل را معرفی کند می‌فرماید: «الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ» و دلیل جهنمی شدن جهنمی‌ها را از زبان خود آنها اینگونه بیان کرده است که عنوان می‌کنند اگر ما این عناصر را با هم دیده بودیم امروز در دوزخ نبودیم. بنابراین در کنار هر دیدن و شنیدنی، این سه عنصر را با هم ببینید تا اطلاعات شما کامل شود. جهاد تبیین یعنی هماهنگ کردن این سه عنصر در جامعه.

دهقان نیری افزود: کتاب غذای روح است. اینکه می‌فرماید: «فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ». یک مصداق این طعام، همان غذای روح انسان است. یعنی نگاه کن ببین ظرف وجودی خود را با چه اطلاعاتی پُر می‌سازی. همانطور که یک انسان عاقل از غذای فاسد و مسموم دوری می‌کند، از اطلاعات فاسد هم باید دوری کند. امروز فضای مجازی از غذاهای مسموم و فاسد پُر است. بسیاری از جوانان ما از این غذاهای مسموم و کشنده استفاده می‌کنند. مسئولان فرهنگی و پدر و مادرها بیشتر مواظبت کنند. از عوارض کرونا این بود که این فضای آلوده و مسموم را در اختیار فرزندان ما قرار داد.

امام جمعه شاهدیه تصریح کرد: متأسفانه در اعترافات برخی از این فریب‌خوردگان می‌بینیم که می‌گویند ما تحت تأثیر فضای مجازی قرار گرفته بودیم.