چوب تعامل بر سر موقوفات کشور/ مصالح فردی و جمعی مانع احیای وقف

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مهدی حاتمی، معاون اوقافی، حقوقی و امور مجلس سازمان اوقاف و امور خیریه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقش انقلاب اسلامی ایران در احیای موقوفات و تلاشی که این سازمان برای زنده نگاه داشتن این سنت حسنه طی 36 سال گذشته داشته است اشاره و عنوان کرد: بعد از گذشت 70 روز از پیروزی انقلاب، امام خمینی(ره) اعلام کردند که موقوفات باید در وقفیت باقی بماند و به آن عمل شود.

وی با اشاره به قانون اصلاحات ارضی زمان طاغوت و خارج شدن موقوفات از وقفیت گفت: امام راحل با این فتوا اصرار بر بازگشت موقوفات بر وقفیت داشتند، بدین ترتیب این قانون را بنا نهادند و بسیاری از موقوفات امروز که اصل وقفیت آن تثبیت شده، موقوفاتی بوده است که مجدداً به وقفیت بازگشته است.

وی به ارزیابی جایگاه امروزی موقوفات پرداخت و گفت: هنوز موقوفات به بهره‌وری کامل نرسیده‌اند و به جایگاه واقعی خود تعلق ندارند که بخشی از این امر به سابقه طولانی از بین رفتن موقوفات باز می‌گردد.

فضای جامعه نسبت به حقوق وقف حساسیت ندارد

وی تملک موقوفات توسط ارگان‌ها و نهادهای مختلف و یا برخی از مردم و عدم پرداخت اجاره‌بها را از معضلات پیش روی وقف دانست و اظهار کرد: در حال حاضر بیش از یک میلیون و 200 هزار موقوفه منفعتی در کشور وجود دارد ولی فضای جامعه نسبت به حقوق وقف حساسیت ندارد.

حجت‌الاسلام حاتمی در ادامه با تأکید بر اینکه این حسایت در میان هیچ یک از دولت‌ها و مردم وجود نداشته است تصریح کرد: در راستای به بهره‌وری نرسیدن موقوفات نه تنها دولت و مردم عادی بلکه روحانیون و اساتید دانشگاه نیز کم کاری کرده‌اند.

وی بهبود این وضعیت را نیازمند عمل به نیات واقفان از سوی سازمان اوقاف و ارائه گزارش دقیق آن به مردم، انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی از سوی دانشگاه و حوزه علمیه و ترویج وقف از سوی مبلغان و رسانه ملی دانست.

حجت‌الاسلام حاتمی با بیان اینکه گاهی مصالح باعث عدم احیای حق موقوفات می‌شود، اظهار کرد: این اتفاق گاهی میان متصدیان دولتی نیز رخ می‌دهد و با چوب تعامل بر سر موقوفات زده‌می‌شود. در بسیاری از موارد نمایندگان مجلس درخواست دارند موقوفات تبدیل به احسن شود و این امر از بی‌اطلاعی آنان از قوانین شرعی وقف نشأت می‌گیرد.

دولت و ادای حق موقوفات/ دستگاه‌های دولتی بدهکار موقوفات هستند

وی با تأکید بر اینکه دستگاه‌های دولتی بدهکاری‌هایی به موقوفات دارند، اظهار کرد: مجلس طی چند سال متوالی مصوب کرده بود که دولت بدهی خود را به موقوفات بپردازد اما این اتفاق هرگز رخ نداد. در قانون بودجه سال 93 نیز مصوب شد که دولت 80 میلیارد تومان از بدهی خود را به موقفات پرداخت کند اما با وجود اینکه از این موضوع ماه‌ها گذشته است هنوز ریالی پرداخت نشده است.

وقتی دولت از ادای حق موقوفات سرباز زند نمی‌توان از مردم انتظاری داشت

وی در پایان عنوان کرد: وقتی دولت از ادای حق موقوفات سرباز زند نمی‌توان از مردم انتظاری داشت، در صورتی که ادای حق موقوفات یک فعالیت اجتماعی و فرهنگی محسوب می‌شود. البته در حوزه مردمی این وضعیت، شرایط بهتری داشته است.