نقطه مشترک موعودگرایی‌های مختلف، بیزاری از ستم و صلاح‌خواهی است
گروه دانشگاه: رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان اینکه حرکت تاریخ به سمت کمال‌یافتگی است، گفت: خداپذیری جهانی، اخلاق‌پذیری، علم‌پذیری و کشف و انفجار اطلاعات، نشانه حرکت رو به تکامل تاریخ و سیر بشر به سمت وضعیت مطلوب است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در ادامه سفر به چند کشور اروپایی و انجام سخنرانی در همایش‌ها و دیدارهای مهم بین‌المللی با شخصیت‌ها و چهره‌های مختلف، طی سخنانی در همایش مهدویت و موعودگرایی در ادیان الهی در شهر رم اظهار کرد: جامعه بشری هر چه جلوتر می‌رود، ادیان الهی به هم نزدیک‌تر می‌شوند و خداوند منان را به عنوان مشترک خود در جهان بیشتر مطرح می‌کنند و گرایش انسان‌ها به اخلاق، علم‌پذیری و بنای زندگی خود بر علم، قدرت دستیابی به معلومات و اطلاعات و رفع همه زمینه‌های ناآگاهی نیز بیشتر خواهد شد.
وی ادامه داد: وضعیتی که امروز در برخی کشورها حاکم است و مذاهب در برابر هم ایستاده‌اند، آخرین نفس‌هایی است که تعصب مذهبی می‌کشد و در آینده از بین خواهند رفت.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی عنوان کرد: جامعه بشری روزی به نقطه‌ای خواهد رسید که دیگر خداوند برای آنها غایب نیست و ادیان بر سر خدا جنگ نمی‌کنند. اخلاق بر کل بشر حکم‌فرما و استعدادهای بشریت برای یک نظم واحد به کمال می‌رسد، چنین مرحله‌ای را مرحله به کمال رسیدن استعداد بشر باید نامید و در آن هنگام است که وضعیت موعود رخ خواهد داد.
وی گفت: در آخرالزمان دو دین بزرگ اسلام و مسیحیت به همگرایی بیشتر روی خواهند آورد. در ادبیات دینی اسلام این گونه بیان شده است که حضرت عیسی مسیح(ع) پشت سر حضرت مهدی موعود(عج) نماز می‌خواند و آن گاه یک وضعیت موعود و مطلوب در بشریت شکل می‌گیرد. این وضعیت یک انقلاب بی‌زمینه و بدون پشتوانه تاریخی نیست و نتیجه روند استکمالی بشر است.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با طرح این پرسش که آیا موعودگرایان روزی در برابر هم خواهند ایستاد یا مانند نهرهای متعدد یک رود واحد را شکل می‌دهند، پاسخ داد: موعودگرایی چون نگاه خود را به وضعیت‌های نهایی و تکاملی دوخته است، آینده آن به رغم اختلاف‌های فکری اساسی بین موعودگرایان در جهت تقابل با هم قرار نمی‌گیرند و در مسیر نوعی انسجام کلان به پیش می‌روند.
مبلغی گفت: موعوگرایی اسلام و مسیحت هر چه زمان جلوتر می‌رود قابلیت آن را دارند که به رغم اختلاف در تعریف وضعیت مطلوب و موعود، به نوعی از همگرایی کلان برسند، بنابراین ما به وضعیت تحرک رو به پیش بشر نگاه خوشبینانه داریم و باید بر تلاش خود برای اصلاح جامعه بشری بیفزاییم؛ شاخص‌های درست حرکت کردن انسان‌ها و ادیان این است که از خداوند، اخلاق و معنویت بیشتر سخن بگویند.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در پاسخ به این سؤال که اگر این تحولات با حرکت بشر به جلو تحقق می‌پذیرد، چرا ما در موارد بسیار به ستم‌ها و ظلم‌ها برمی‌خوریم و یا جنگ اعتقادی را مشاهده می‌کنیم، اظهار کرد: حرکت اساسی جهان به سمت تکامل‌هایی مانند خدامحوری، علم‌پذیری، اخلاق‌پذیری و انفجار اطلاعات است، ولی چون ما در نیمه راه هستیم بشر گاهی از انفجار اطلاعات سوءاستفاده می‌کند و گاهی بلوغ کامل را برای ایجاد اخلاق هنوز در خود پدید نیاورده؛ بنابراین آسیب‌هایی که داریم مربوط به نیمه راه بودن است.
وی ادامه داد: روند حاکم بر حرکت رو به جلوی بشر، روند استکمالی است. محورهای تکاملی یاد شده بشر را به سوی نظم‌یافتگی خاص و واحدی به پیش می‌برد، همه ما در نیمه راه هستیم و می‌توانیم نشانه هر یک از این تحولات را ببینیم.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی همچنین با ارائه مقاله‌ای در این کنفرانس بیان کرد: تفکر موعودگرایی نوید وقوع «همگرایی جهانی» (همگرایی دارای ماهیت جهانی شده) میان ادیان را می‌دهد. این از آن جهت است که ادیان، متضمن موعودگرایی هستند و هر چه به آخرالزمان نزدیک می‌شویم جوهره موعودگرایی ادیان یا دست‌کم برخی از ادیان مثل مسیحیت و اسلام به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شود و نوعی «هم احساسی» و «همگرایی» را میان‌شان بر می‌انگیزد.
وی در تفاوت موعودگرایی مسیحیت و موعودگرایی اسلام گفت: موعودگرایی مسیحیت دو تفسیر دارد؛ در تفسیر اول موعودگرایی مسیحیت بیش از آن که به اصلاح نظر دارد، به نتیجه آن یعنی خلاص معطوف است و بیش از آن که به اصلاح اجتماعی نظر دارد به اصلاح فردی ناظر است. این تفسیر از موعودگرایی مسیحیت با تمرکز مسیحیت بر ارزش‌های رهایی روح (خلاص روح) هماهنگ است.
این کارشناس دینی افزود: تفسیر دوم موعودگرایی مسیحیت به «تحقق ایمان و عمل به خوبی» نظر دارد. این نگاه گر چه متضمن تحقق اصلاح است، ولی بیش از آن که به اصلاح اجتماعی ناظر باشد به اصلاح افراد در جامعه نظر دارد.
مبلغی گفت: موعودگرایی در اسلام اصلاح اجتماعی است. ارتباط آن با اصلاح فردی یا آن جهت است که اصلاح اجتماعی لاجرم زمینه‌ساز اصلاح‌های فردی خواهد شد یا از آن جهت است که راه اصلاح اجتماعی از اصلاح‌های فردی می‌گذرد. این بر اساس آیه شریفه «ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم»، (سو ه رعد آیه 11) تفسیر می‌شود یا ارتباطی طرفینی دارند؛ یعنی هر چند تغییرات اجتماعی عدل‌محور از تحقق عدل در افراد یا مجموعه‌ای از افراد رخ می‌دهد (کان اول عدله نفی الهوی عن نفسه) ولی وقتی ساختارهای اجتماعی بر مبنای عدل شکل گرفت، اصلاح افراد به‌صورت کلان و پویا امکان‌پذیر و محقق خواهد شد.
وی تصریح کرد: به هر حال اسلام سخن از وضعیتی به‌عنوان وضعیت موعود به میان آورده که در آن جهان از عدل پر خواهد شد. موعودگرایی به رغم آنکه در هر دین تعریف و نگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده است، متضمن نوعی «کلان‌ستیزی در قبال فساد» است و طبعاً این نقطه مشترک، جبهه معنویت‌خواهان را به تدریج تشکیل می‌دهد و این جبهه رفته رفته خود به «هم احساسی» و همگرایی منتهی خواهد شد.
