نویسنده فرانسوی مسلمان کتاب کودک:
تفکر در قرآن و آشنایی با تفاسیر؛ لازمه نوشتن کتاب برای کودکان
گروه فرهنگی: نویسنده و تصویرگر فرانسوی مسلمان کتاب کودک با اشاره به اینکه از کتاب‌هایی مثل قرآن نمی‌توان برای نوشتن داستان برای کودکان اقتباس کرد، اظهار کرد: می‌توان از مفاهیم این کتاب الهام گرفت؛ لازمه این کار آن است که ابتدا خودمان در مورد قرآن تفکر کنیم و از تفاسیر الهام بگیریم تا مفاهیم برای کودکان ملموس‌تر باشند.
کلر ژوبرت، نویسنده و تصویرگر فرانسوی کتاب کودک که مدت 33 سال است در ایران زندگی می‌کند، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، در خصوص مسلمان شدنش، گفت: پس از آشنایی با دین اسلام و مشاهده جنبه‌های عقلانی آن نسبت به مسیحیت که دین قبلی‌ام بود، مسلمان شدم و نام سمیه را به عنوان نام اسلامی خود انتخاب کردم.
وی ادامه داد: مادرم تصور می‌کرد که من از اعتقاداتم جدا شده‌ام در حالی که اینطور نبود و من در واقع یک گام به جلو حرکت کرده بودم، زیرا اسلام حضرت مسیح(ع) را قبول داشت اما جنبه‌های غیرعقلانی مانند تثلیث ـ که یکی از اعتقادات بنیادین این دین است ـ در اسلام نبود. در اسلام هر زمانی که احساس نیاز می‌کردید، می‌توانستید با خداوند ارتباط برقرار کنید در حالی که در مسیحیت برای توبه حتما باید کشیش واسطه شما با خداوند باشد.
نویسنده و تصویرگر فرانسوی کتاب کودک با بیان اینکه درست است که مسلمان شده‌ام اما در کتاب‌هایم از اسم اصلی خود استفاده می‌کنم، عنوان کرد: مادرم وقتی متوجه شدند که من اسمم را عوض کرده‌ام ناراحت شدند و من به احترام ایشان از اسم اصلی خود در کتاب‌هایم استفاده می‌کنم و اینکه نمی‌خواستم در فرانسه و ایران کتاب‌هایم به دو اسم مختلف به چاپ برسد.
وی در ادامه گفتههای خود در پاسخ به این سؤال که هدف اصلی‌اش از نوشتن برای کودکان چه بوده است، بیان کرد: انگیزه اصلی من برای نوشتن کتاب کودک تولد فرزند اولم بود و می‌خواستم قصه‌ای که برای او می‌گویم مطابق با اصولی که دوست دارم باشد. اولین کتاب من «درخت سوخته» بود که دفتر نشر فرهنگ اسلامی آن را در سال ۱۳۷۵ چاپ کرد؛ آثار تألیفی من به زبان فارسی به بیش از 40 اثر رسیده که در سال‌های مختلف چاپ شده است.
ژوبرت با بیان اینکه علاوه بر تألیف کتاب به زبان فارسی و فرانسه، چند کتاب را هم از فرانسه به فارسی ترجمه کرده‌ام، بیان کرد: کتاب «تا سه می‌شمارم» یکی از کتاب‌هایی است که از زبان فرانسه به زبان فارسی ترجمه کرده‌ام. وقتی شروع به نوشتن کردم، حس کردم شاید بتوانم تصویرگری آن‌ها را هم خودم انجام بدهم. قاعدتاً وقتی که خودم مینویسم حتما خودم هم می‌توانم تصویر مناسب‌تری با توجه به محتوا و پیام مورد نظرم برای آن طراحی کنم؛ به همین دلیل تصویرگری کتاب‌های داستانی‌ام را انجام دادم.
این نویسنده و تصویرگر کتاب کودک با اشاره به سختی کار ترجمه کتاب برای کودکان و نوجوانان، عنوان کرد: برای ترجمه باید کتاب‌هایی را که مناسب فرهنگ ایرانی باشند، پیدا کرد و این کمی سخت است زیرا کتاب‌های مذهبی، به طور مثال در فرانسه، متناسب با دین مسیحیت هستند و کتاب‌هایی با محتوای اسلامی در فرانسه ضعیف هستند و قابلیت ترجمه را ندارند.
انتقال پیام مذهبی در فرانسه به صورت مستقیم است
وی ادامه داد: در ایران بچه‌ها از محتواهای دینی اشباع هستند و تأکید بر این است که در داستان، پیام به طور غیرمستقیم به کودکان منتقل شود اما در فرانسه که بچه‌ها خیلی با محتواهای مذهبی آشنایی ندارند، تأکید دارند انتقال پیام از طریق داستان به صورت مستقیم باشد و به همین دلیل باید کتاب‌هایی را پیدا کرد که متناسب با فرهنگ ایران باشد و قابلیت ترجمه به زبان فارسی را داشته باشند.
ژوبرت که عضو کارگروه بررسی کتاب خردسال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است، با اشاره به اینکه از کتاب‌هایی مثل قرآن نمی‌توان برای نوشتن داستان برای کودکان اقتباس کرد، اظهار کرد: می‌توان از مفاهیم این کتاب الهام گرفت؛ لازمه این کار آن است که ابتدا خودمان در مورد قرآن تفکر کنیم و از تفاسیر الهام بگیریم تا راه خطا را نرویم و سپس به بچه‌ها کمک کنیم که مفاهیم قرآن برایشان ملموس‌تر باشد.
وی ادامه داد: برای پیدا کردن آیاتی که جذاب و مناسب بچه‌ها باشد، مثل راست گفتن، خوش اخلاقی و اینکه دوستی با افراد خوش‌اخلاق ممکن است باعث شود که آن‌ها هم خوش‌خو شوند، موضوعاتی را انتخاب کردم و بعد فکر کردم که چه داستانی برای آن بنویسم و سعی کردم که داستانم برای بچه‌ها قابل درک باشد.
ژوبرت با بیان اینکه بیشتر داستان‌هایم تخیلی است، اظهار کرد: در بیشتر آثارم از تصاویر و شخصیت‌های حیوانات استفاده شده است و سعی کردم مفاهیم مورد نظرم را به طور غیرمستقیم به کودکان منتقل کنم.
وی با بیان اینکه نویسندگی کتاب کودک با توجه به فرهنگ‌های متفاوت یکسری اصول ثابت دارد که در همه فرهنگ‌ها مشترک است و یکسری بخش‌های متغیر دارد، بیان کرد: داستان‌نویسی برای کودکان در فرهنگ‌های متفاوت یکسان نیست و با توجه به اینکه من در میان کودکان ایران زندگی کرده‌ام شناخت بیشتری از آنان دارم و بیشتر کتاب‌هایم را به زبان فارسی نوشته شده است.
ژوبرت عنوان کرد: برای نوشتن کتاب داستان برای کودکان باید کودک درونمان بیدار باشد؛ به همین دلیل کسی که کتاب کودک می‌نویسد باید با کودکان از نزدیک در ارتباط باشد.
وی با بیان اینکه بهتر است کتاب کودکان متن کوتاهی داشته و جذاب باشد، اظهار کرد: در کتابخانه‌های ایران تعداد کمی کتاب به بچه‌ها امانت داده می‌شود در حالی‌که در فرانسه حتی تا 20 کتاب به کودکان امانت می‌دهند.
این نویسنده ادامه داد: مدارس ایران هم کتابخانه‌های درستی ندارند و اگر هم دارند معمولاً درش بسته است و در ساعات مختلف امکان دسترسی کتاب‌ها برای کودکان وجود ندارد و بچه‌ها نمی‌توانند هر زمان که دلشان بخواهد به کتابخانه بروند؛ در حقیقت بچه‌ها دسترسی به کتاب ندارند که به کتابخوانی علاقه‌مند شوند.
وی بیان کرد: یکی دیگر از دلایل اینکه بچه‌ها به مطالعه کتاب علاقه ندارند این است که کتاب‌های خوب در حوزه کودکان کم است.
وی ادامه داد: مادرم تصور می‌کرد که من از اعتقاداتم جدا شده‌ام در حالی که اینطور نبود و من در واقع یک گام به جلو حرکت کرده بودم، زیرا اسلام حضرت مسیح(ع) را قبول داشت اما جنبه‌های غیرعقلانی مانند تثلیث ـ که یکی از اعتقادات بنیادین این دین است ـ در اسلام نبود. در اسلام هر زمانی که احساس نیاز می‌کردید، می‌توانستید با خداوند ارتباط برقرار کنید در حالی که در مسیحیت برای توبه حتما باید کشیش واسطه شما با خداوند باشد.
نویسنده و تصویرگر فرانسوی کتاب کودک با بیان اینکه درست است که مسلمان شده‌ام اما در کتاب‌هایم از اسم اصلی خود استفاده می‌کنم، عنوان کرد: مادرم وقتی متوجه شدند که من اسمم را عوض کرده‌ام ناراحت شدند و من به احترام ایشان از اسم اصلی خود در کتاب‌هایم استفاده می‌کنم و اینکه نمی‌خواستم در فرانسه و ایران کتاب‌هایم به دو اسم مختلف به چاپ برسد.
وی در ادامه گفتههای خود در پاسخ به این سؤال که هدف اصلی‌اش از نوشتن برای کودکان چه بوده است، بیان کرد: انگیزه اصلی من برای نوشتن کتاب کودک تولد فرزند اولم بود و می‌خواستم قصه‌ای که برای او می‌گویم مطابق با اصولی که دوست دارم باشد. اولین کتاب من «درخت سوخته» بود که دفتر نشر فرهنگ اسلامی آن را در سال ۱۳۷۵ چاپ کرد؛ آثار تألیفی من به زبان فارسی به بیش از 40 اثر رسیده که در سال‌های مختلف چاپ شده است.
ژوبرت با بیان اینکه علاوه بر تألیف کتاب به زبان فارسی و فرانسه، چند کتاب را هم از فرانسه به فارسی ترجمه کرده‌ام، بیان کرد: کتاب «تا سه می‌شمارم» یکی از کتاب‌هایی است که از زبان فرانسه به زبان فارسی ترجمه کرده‌ام. وقتی شروع به نوشتن کردم، حس کردم شاید بتوانم تصویرگری آن‌ها را هم خودم انجام بدهم. قاعدتاً وقتی که خودم مینویسم حتما خودم هم می‌توانم تصویر مناسب‌تری با توجه به محتوا و پیام مورد نظرم برای آن طراحی کنم؛ به همین دلیل تصویرگری کتاب‌های داستانی‌ام را انجام دادم.
این نویسنده و تصویرگر کتاب کودک با اشاره به سختی کار ترجمه کتاب برای کودکان و نوجوانان، عنوان کرد: برای ترجمه باید کتاب‌هایی را که مناسب فرهنگ ایرانی باشند، پیدا کرد و این کمی سخت است زیرا کتاب‌های مذهبی، به طور مثال در فرانسه، متناسب با دین مسیحیت هستند و کتاب‌هایی با محتوای اسلامی در فرانسه ضعیف هستند و قابلیت ترجمه را ندارند.
انتقال پیام مذهبی در فرانسه به صورت مستقیم است
وی ادامه داد: در ایران بچه‌ها از محتواهای دینی اشباع هستند و تأکید بر این است که در داستان، پیام به طور غیرمستقیم به کودکان منتقل شود اما در فرانسه که بچه‌ها خیلی با محتواهای مذهبی آشنایی ندارند، تأکید دارند انتقال پیام از طریق داستان به صورت مستقیم باشد و به همین دلیل باید کتاب‌هایی را پیدا کرد که متناسب با فرهنگ ایران باشد و قابلیت ترجمه به زبان فارسی را داشته باشند.
ژوبرت که عضو کارگروه بررسی کتاب خردسال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است، با اشاره به اینکه از کتاب‌هایی مثل قرآن نمی‌توان برای نوشتن داستان برای کودکان اقتباس کرد، اظهار کرد: می‌توان از مفاهیم این کتاب الهام گرفت؛ لازمه این کار آن است که ابتدا خودمان در مورد قرآن تفکر کنیم و از تفاسیر الهام بگیریم تا راه خطا را نرویم و سپس به بچه‌ها کمک کنیم که مفاهیم قرآن برایشان ملموس‌تر باشد.
وی ادامه داد: برای پیدا کردن آیاتی که جذاب و مناسب بچه‌ها باشد، مثل راست گفتن، خوش اخلاقی و اینکه دوستی با افراد خوش‌اخلاق ممکن است باعث شود که آن‌ها هم خوش‌خو شوند، موضوعاتی را انتخاب کردم و بعد فکر کردم که چه داستانی برای آن بنویسم و سعی کردم که داستانم برای بچه‌ها قابل درک باشد.
ژوبرت با بیان اینکه بیشتر داستان‌هایم تخیلی است، اظهار کرد: در بیشتر آثارم از تصاویر و شخصیت‌های حیوانات استفاده شده است و سعی کردم مفاهیم مورد نظرم را به طور غیرمستقیم به کودکان منتقل کنم.
وی با بیان اینکه نویسندگی کتاب کودک با توجه به فرهنگ‌های متفاوت یکسری اصول ثابت دارد که در همه فرهنگ‌ها مشترک است و یکسری بخش‌های متغیر دارد، بیان کرد: داستان‌نویسی برای کودکان در فرهنگ‌های متفاوت یکسان نیست و با توجه به اینکه من در میان کودکان ایران زندگی کرده‌ام شناخت بیشتری از آنان دارم و بیشتر کتاب‌هایم را به زبان فارسی نوشته شده است.
ژوبرت عنوان کرد: برای نوشتن کتاب داستان برای کودکان باید کودک درونمان بیدار باشد؛ به همین دلیل کسی که کتاب کودک می‌نویسد باید با کودکان از نزدیک در ارتباط باشد.
وی با بیان اینکه بهتر است کتاب کودکان متن کوتاهی داشته و جذاب باشد، اظهار کرد: در کتابخانه‌های ایران تعداد کمی کتاب به بچه‌ها امانت داده می‌شود در حالی‌که در فرانسه حتی تا 20 کتاب به کودکان امانت می‌دهند.
این نویسنده ادامه داد: مدارس ایران هم کتابخانه‌های درستی ندارند و اگر هم دارند معمولاً درش بسته است و در ساعات مختلف امکان دسترسی کتاب‌ها برای کودکان وجود ندارد و بچه‌ها نمی‌توانند هر زمان که دلشان بخواهد به کتابخانه بروند؛ در حقیقت بچه‌ها دسترسی به کتاب ندارند که به کتابخوانی علاقه‌مند شوند.
وی بیان کرد: یکی دیگر از دلایل اینکه بچه‌ها به مطالعه کتاب علاقه ندارند این است که کتاب‌های خوب در حوزه کودکان کم است.
