خدمت به خلق خدا، در تعالیم قرآن و عترت، ارزش و ثواب فراوانی دارد. حتی در روایات، دستگیری از دیگران و گره گشودن از مردم، نسبت به برخی اعمال عبادی نظیر حج یا عمره مستحب، از ثواب والاتری برخوردار است.
اسلام که یک دین کامل فطرى و الهى است، رفع نیاز و مشکلات و گرفتارى انسانها را یکى از برنامههاى بنیادى و اساسى خود اعلام کرده و نه تنها به اجر و پاداش دنیوى و اخروى اجراکنندگان این برنامه حیاتى و انسانساز اشاره مىکند، بلکه مسئولیت هر کس را در حد توان خود تعیین کرده و چگونگى برآوردن حاجات مردم را بیان مىکند و عدم رفع نیاز (در صورت توانایى) را زشت شمرده و آنرا محکوم و وعده عذاب الهى را مىدهد.
در اسلام علاوه بر حقوق واجبه از قبیل خمس و زکات، حقوقى هم برعهده ثروتمندان و صاحبان قدرت گذاشته شده است؛ لذا به ثروتمندان دستور مىدهد: پس از تأمین نیازهاى ضرورى و گاه نیمه ضرورى، دست از مصرفگرایى و اسراف بردارند و بخشى از امکانات مالى خود را صرف رسیدگى به ضعفا کنند.
اگر در جامعه، کسانى هستند که نیاز مالى دارند، در مقابل، کسانى هم هستند که مىتوانند به دیگران کمک کنند و بدین جهت است که وظیفه ثروتمندان سنگینتر مىشود؛ چراکه همیشه وظایف بر اساس امکانات تعیین مىشود.
«تاسوُ»؛ نوعی مساعدت بلاعوض/ تاسوُ، تکدیگری نیست
در روستاهای لرستان چنانچه کسی در مضیقه مالی قرار بگیرد و یا برای امر خیری نیاز به مبلغی بیش از آنچه که دارد داشته باشد خود او (محتاج) و یا کسی از طرف و از جانب او به آبادیهای اطراف میرود و وجوهاتی گردآوری میکند.
اهالی نیز این سنت دیرینه را با آغوش باز استقبال میکنند و تا جاییکه وسعشان برسد در رفع مشکلات مالی فرد نیازمند، مساعدت بلاعوض میکنند و با این عمل خود هم حفظ سنت میکنند و هم در عمل خیر شرکت میکنند. البته این فعل را نباید با تکدیگری که بسیار مورد نکوهش روستاییان است اشتباه گرفت؛ چراکه این سنت جالب ناشیاز روح تفاهم و همنوعپرستی فبیله و طایفهدوستی است و تازه شخص نیازمند هم هیچ احساس ناراحتی و شرمساری نمیکند که طلب کمک از دیگران کرده است چون خود او نیز چهبسا که بارها به دیگران کمک کرده باشد.
این همکاری و طلب کمک را «تاسوُ» مینامند و در مواقع عروسی کمکها بیشتر بهصورت برنج، قند و چای داده میشود.
«گَل» یا گروه؛ سنتی پسندیده در لرستان
یکیدیگر از سنتهای پسندیده و قابل تحقیق اهالی لرستان و بهویژه عشایر لرستان ایجاد گروههای متحد است که در اصطلاح به آن «گَل» میگویند (به فتح کاف و تشدید لام) این گروههای مفید و مثبت با همت دستهجمعی و همکاریهای بیشائبه کارهای کشاورزی را درست بهمثابه شرکتهای تعاونی و زراعی در سطح تولید و برداشت محصولات کشاورزی انجام میدهند.
این گروهها به نامهای «گَل پَمَه» (گروه پنبه)، «گاو و گَل» (گروه گاو جفت)، «آیم گَل» (گروه افراد) که این گروههای کار و یاوری در موقع پنبهچینی و کارهای دیگر با درخواست صاحب کشت و کار و یا اراده خود اهالی، که مرکب از عدهای مرد و زن میشوند (از کودک شش ساله گرفته تا پیرزن و پیرمرد نود ساله) به یاری برمیخیزند و در مدتی بسیار کوتاه چندین هکتار کشت زیر پنبه و محصولات دیگر را میچینند و به کمک هم انبار میکنند و سرانجام به یاری یکدیگر به بازار عرضه میدارند.
پذیرایی و نهار این گروهها در موقع کار بهعهده صاحب کشت و کار است و در روزهای کار به بهترین وجهی از آنان پذیرایی میشود، در مواقع شخم زدن زمین و بذرافشانی نیز افراد کمکی با گاو جفتهای منظم خود به یاری دیگران میروند و خلاصه این گروهها در موقع خرمنکوبی، درو و سایر امور مربوط به روستا از هیچگونه کمکی در حق یکدیگر مضایقه ندارند. حتی در جنگهای طایفهای و کمکهای دیگر نیز این اتحاد و حمایت دیده میشود.
انتهای پیام