طیبی در گفت‌وگو با ایکنا تشریح کرد؛
اصول کاهش آلودگی هوا؛ از تولید دانش بومی تا خودباوری
گروه جامعه ــ رئیس جهاددانشگاهی ضمن بیان اینکه به دلیل اثر کاتالیزور‌ها در کنترل و کاهش آلودگی هوا، یکی از زمینه‌های فعالیتمان را تولید این قطعه قرار داده‌ایم و به دنبال روش‌های بومی برای تولید دانش کاتالیست‌ها هستیم، گفت: باید برای آینده برنامه‌ریزی کنیم، اما هنوز این باور در کشورمان به وجود نیامده که باید برای رفع معضل آلودگی هوا، صاحب دانش و فناوری شویم، بلکه عادت داریم مشکلاتمان را از خارج از کشور حل کنیم.
سیدحمیدرضا طیبی، رئیس جهاددانشگاهی، در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به اینکه باید عوامل آلوده کننده هوا به دقت شناسایی شوند و سپس برای حل مشکلات مرتبط آن برنامه‌ریزی کرد، گفت: آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر در جهان است، براساس همین آمارها، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در جهان در معرض آلودگی هوا قرار دارند و سالانه سه میلیون نفر در دنیا جان خود را به دلیل عوارض مستقیم یا غیرمستقیم آلودگی هوا از دست می‌دهند که ۹۰ درصد آنان در کشور‌های توسعه یافته هستند.
رئیس جهاددانشگاهی اظهار کرد: در بحث آلودگی هوا عوامل گوناگونی وجود دارد که با رعایت استاندارد در هر بخشی می‌توان اثرات مخرب این عوامل را به حداقل رساند. یکی از عوامل بسیار مهم در موضوع آلودگی کلان‌شهر‌ها، اتومبیل‌های بنزینی و گازوئیلی هستند. بحث کاتالیز که بر روی خودرو نصب می‌شود یکی از موارد بسیار مهم در کنترل آلودگی هواست.(کربن مونوکسید و هیدرو کربن‌های حاصل از سوخت‌های نسوخته موجود در دود اتومبیل، از آلاینده‌های خطرناک هوا هستند. گاز‌های خارج شده از اگزوز اتومبیل همراه با مقداری هوا از روی کاتالیزور که شامل فلز اکسیدهاست عبور داده می‌شود. گاز CO و هیدروکربن‌ها به CO۲ و H۲O تبدیل می‌شوند که نسبتا بی‌خطرند و در هوا رها می‌شوند که در اینجا کاتالیزور بخش مهمی از سیستم کنترل آلایندگی خودرو است. کربن مونوکسید، هیدرو کربن و اکسید‌های نیتروژناز آلاینده‌های خطرناک موجود در دود اتومبیل هستند. واکنش‌های شیمیایی و تجزیه گاز‌ها توسط کاتالیزور صورت می‌گیرد و این آلاینده‌های خطرناک را به حداقل می‌رساند. همچنین کاتالیزور، اکسیت ازت که ماده‌ای سمی است را به گاز ازت که یک گاز بی‌خطر محسوب می‌شود، تبدیل می‌کند.)
رئیس جهاددانشگاهی با بیان اینکه در بسیاری از کشور‌ها در آوردن کاتالیزور و رانندگی بدون آن تخلف سنگینی محسوب می‌شود و خلاف قانون است چرا که به محیط زیست صدمه جدی وارد می‌شود، ادامه داد: اما در کشور ما متأسفانه این موضوع هنوز به فرهنگ تبدیل نشده است؛ اتومبیلی که بعد از ۴۰ هزار کیلومتر راه رفته است، باید کاتالیست آن عوض شود. به همین خاطر گاهی شاهد هستیم که عادات ضد فرهنگی، ضد فناورانه و غیر علمی در این زمینه هم شکل گرفته که اگر کاتالیست را برداریم کشش موتور هم بهتر خواهد شد؛ در صورتی که یکی از معایب حذف کاتالیست افزایش آلایندگی خودرو تا حدود ۳۰ برابر، افزایش مصرف سوخت خودرو و همچنین افزایش صدای موتور است.
طیبی تصریح کرد: به دلیل اینکه هنوز در این حوزه صاحب فناوری نشده‌ایم و امروز هم با تحریم مواجه هستیم، تعداد زیادی از اتومبیل‌ها فاقد کاتالیزور هستند که یا فروخته نمی‌شوند و یا به دلیل نداشتن کاتالیست در پارکینگ‌ها نگهداری می‌شوند، بر همین اساس جهاددانشگاهی یکی از زمینه‌های فعالیتش را تولید کاتالیست قرار داده است. بر همین اساس کسب دانش فنی تولید به عنوان پایه اصلی کاتالیست‌ها که یک ساختار سرامیکی بسیار هایتک است و بعد از آن هم محلولی که روی این کاتالیست مونولیت می‌نشیند و عملیات واش‌کت را انجام می‌دهد و عناصری که این محلول را انجام می‌دهند، عناصری فوق‌العاده گران‌بهایی هستند که خریدشان از خارج از کشور دشوار و گران تمام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه به دنبال روش‌های بومی برای تولید دانش کاتالیست‌ها در جهت کاهش آلودگی هوا هستیم، گفت: مدتی است که این کار را آغاز کرده‌ایم و ساختارسازی خوبی را در این حوزه انجام داده‌ایم. در این زمینه با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم قرار گذاشتیم تا با ما همکاری داشته باشند و بتوانیم در یک اقدام نسبتاً سریع برای کاهش آلودگی هوا اقدام جدی داشته باشیم.
رئیس جهاددانشگاهی در پاسخ به اینکه آیا جهاددانشگاهی در خصوص تولید فیلتر‌های اتوبوس‌های حمل و نقل شهری هم برنامه دارد، بیان کرد: برای این موضوع برنامه‌ای نداشته‌ایم، اما برای بحث کارخانجات صنعتی که تولید آلاینده می‌کنند، سال‌هاست بر روی غبارگیر‌های صنعتی کارکرده‌ایم و الکتروفیلتر‌ها و وک‌فیلتر‌ها و خنک‌کننده‌ها را تولید کرده‌ایم. اما در حال حاضر عمده کارخانجات صنعتی و کارخانجاتی که آلوده‌کننده محیط زیست به اشکال مختلف هستند، به بیرون شهر‌ها منتقل شده‌اند و در حال حاضر تأثیر زیادی بر آلودگی هوای تهران ندارند.
طیبی با تأکید بر اینکه بحث اصلی در موضوع کنترل و کاهش آلودگی هوا این است که وقتی ما به حل مشکلاتمان نپردازیم و خودمان با اتکای بر دانش بومی کاری نکنیم، موفقیتی حاصل نمی‌شود، گفت: مشکلات در این حوزه به گونه‌ای نیست که خود به خود حل شود و باید به تدریج و با برنامه‌ریزی صحیح رفع شود. زمانی که به این موضوعات نپردازیم، طبیعی است که در شرایط تحریم، این مشکلات نیز پیش بیاید. پس مهم این است که ما به موقع و بجا به حل مشکلاتمان بپردازیم و آن‌ها را مدیریت کنیم.
وی تصریح کرد: امروز نیازمند برنامه‌ریزی برای آینده هستیم، اما هنوز باور نکرده‌ایم که برای رفع معضل آلودگی هوا باید صاحب دانش و فناوری شویم، بلکه عادت داریم شرایطی را پیش بیاوریم که مشکلاتمان را از خارج از کشور حل کنیم؛ لذا باید از همین امروز به فکر آینده باشیم و برای آن برنامه‌ریزی و مأموریت‌محور حرکت کنیم. نباید منابع محدودمان را در چند فعالیت موازی هزینه کنیم؛ قطعاً اگر درست عمل کنیم، مشکلاتی مانند آلودگی هوا قابلیت رفع شدن خواهند داشت.
مطالب مرتبط
