معصومه حبیبنیا، مدرس حوزه علمیه الزهرا(س) اردبیل، در گفتگو با ایکنا از اردبیل، در رابطه با تربیت و معرفت به امام زمان(عج)، گفت: تربیت عبارت است از پرورش دادن، یعنی استعدادهای درونیای را که بالقوه در یک شیء موجود است، به فعلیت درآوردن و پروردن، بنابراین تربیت فقط در مورد جاندارها، یعنی گیاه، حیوان و انسان صادق است و این تربیت باید تابع و پیرو فطرت، طبیعت و سرشت شیء باشد.
حبیبنیا افزود: اگر بخواهیم در یک عبارت به معنای تربیت اشاره کنیم میتوان گفت که معنای تربیت عبارت است از روش رفتاری و گفتاری دادن به غیر، طوری که این روش، ملکه ذهن وی شود.
مدرس حوزه علمیه و دانشگاه، تصریح کرد: کسی را تربیت کردن یعنی روش رفتاری و گفتاری به وی یاد داده شود، تربیت از لحاظ اخلاقی این است و اگر ملکه ذهن شد، بدین معنی است که فرد تربیت شده هر وقت کاری انجام دهد بر اساس روش رفتاری و گفتاری که مربّی به وی آموزش داده عمل خواهد نمود و اینجاست که گفته میشود «مربّی او را تربیت کرده است.» تربیت شامل ایجاد یا فعلیت بخشیدن هر نوع کمال مطلوب و ارزشمند در انسان است.
وی خاطر نشان کرد: در رابطه با معنای معرفت، میتوان گفت که «معرفت» دانش خاصی است که دستیابی به آن از طریق ابزار خاصی، چون حس و تفکر امکان پذیر است، بنابراین باور حاصل شده از آن در جان آدمی نفوذ مینماید و منکر آن دیگر عذری بر انکار ندارد.
حبیبنیا با اشاره به معنای امامت از نظر متکلمان امامیه، گفت: امام کسی است که ریاست دینی و دنیایی دارد و قول و فعل امام از حجیت برخوردار است، حجیتی که از علم تام و از یقین به محتوای دین حاصل میشود و با توجه به مطالب ارائه شده بدست میآید که باید بین معرفت امام زمان(عج) و امر تربیت رابطه مستقیمی وجود داشته باشد، چون امام کسی است که ریاست دینی و دنیایی دارد و قول و فعل او از حجیت برخوردار است، بنابراین انسان با شناختی که از طریق حس و تفکر برایش حاصل میشود خواه به عینه امام را در دوران حیات خود درک کرده باشد و خواه از طریق تفکر به وجوب وجود امام برای هدایت و راهنمای بشر پی برده باشد، امر تربیت و رشد در مسیر کمالات انسانی بدون معرفت امام، علیالخصوص در عصرحاضر بدون شناخت ایشان امکان پذیر نخواهد بود.
چگونه میتوان از یاران امام زمان(عج) بود؟
حبیبنیا، گفت: با توجه به اینکه یـاران امـام زمـان (عج) را میتوان در سه گروه دسـته بندی کرد به این صورت که دستهای از آنان، یاران خاص و ستاد فرماندهی آن حـضـرت هستند که تعدادشان ۳۱۳ نفر است و همانها هستند که قرآن کریم در آیه ۸ سوره هود از آنان به عنوان (امت معدوده) یاد میکند.
این گروه همان کسانی اند که هـرگاه زمان ظهور برسد، خداوند این افراد را در اندک زمانی در مکّه ظاهر میکند و بدون حضور اینان قیام مهدی(عج) شروع نمیشود.
وی افزود: دسـتـه دوم از یـاران حـضرت که پس از جمع آمدن پرچمداران و ستاد فرماندهی به یاری ایـشـان مـی آیـنـد طـبـق روایـات ده یـا دوازده هـزار نـفـرنـد و وقـتـی ایـن حـلقـه کامل شد، حرکت و قیام آغاز میشود.
مدرس حوزه علمیه الزهرا(س) اردبیل تصریح کرد: حلقه سوم از یاران، مؤمنانی هستند که پس از شروع قیام به آنان میپیوندند و لحظه به لحظه بر تعداد آنان افزوده میشود و برای اینکه بتوان در مجموعه یکی از این سه گروه قرار گرفت، باید به مطالعه ویژگیهای یاران امام از لحاظ روایی و تاریخی پرداخت و به این طریق کسب معرفت نمود که یاران امام چه خصوصیات داشته و دارند تا با ایجاد چنان خصوصیتهایی در خودمان بتوانیم در زمریه یاران حضرت قرار گیریم.
وی با اشاره به ویژگیهای یاران افزود: داشتن معرفت عمیق نسبت به امام و جایگاه او که باعث اطاعت و تسلیم کامل شدن در برابر فرامین ایشان میشود و موجب ثبات قدم در برابر فتنهها و شبهات میشود و باید در عمل از باورهای خود دفاع کنیم به این صورت که یار امام زمان بودن فقط ادعا و لقلقه زبانمان نباشد بلکه باید بکوشیم پاسخگوی شبهات و خنثی کننده فتنهها باشیم.
وی اظهار کرد: کسب ملکه تقوا در همه حالات از طریق تهذیب و تزکیه نفس یکی از ویژگیهای اصلی یاران امام زمان(عج) است، به طوری که امام صادق(ع) درباره ویژگیهای یاران امام زمان(عج) فرموده است: «آنها مردانی هستند که دلهایشان همانند قطعههای آهن محکم است و هرگز دچار تردید نمیشوند، پروانهوار دور شمع وجود امام میگردند و خود را سپر جان او قرار میدهند، در سراسر شب، نغمههای نماز و ذکر و عبادتشان، چون صدای زنبور به گوش میرسد، آری، آنها زاهدان شب، شیران روز و در برابر امامشان کاملاً مطیع و تسلیم هستند».
با فراهم نمودن تمام موارد فوق لازم است از دعا و تضرع به درگاه حضرت حق نیز کمک گرفت، مثل خواندن دعای عهد در هر صبح که براساس فرموده امام صادق(ع) «خواننده دعای عهد از جمله یاوران مهدی است و اگر بمیرد، خدا او را در روزگار ظهور برمیگرداند».
با رعایت این موارد و حاصل کردن آنها در وجود خود ان شاء الله جزء یاران حضرت خواهیم بود و در این زمینه هیچ تفاوتی بین زن و مرد بودن نیست همانطوری که تفاوتی میان عصر غیبت و ظهور امام نخواهد بود و ما میتوانیم در دوران غیبت امام(عج) هم جز یاران ایشان باشیم و نسبت به یاری ایشان و زمینهسازی ظهورشان تلاش کنیم.
حبیبنیا با اشاره به تربیتهایی از مجرای امام عصر(عج)، اظهار کرد: امام(عج) واسطه فیض عالم است و همچون خورشیدی است که در این عالم پرتو افشانی میکند و هر موجود بنا به ظرفیت و قابلیت وجودی خود از آن بهرمند میشود و دلیل بر مطلب آن است که بهرهمند شدن و انتفاع از وجود مقدس امام عصر (عج) دو بعد و جنبه دارد: الف) بعد عمومی و همگانی که مربوط به وجود مقدس امام که خلیفه الهی است میشود.
ب) بعد خصوصی و شخصی که مربوط به ما و ویژگیهای اعتقادی، روحی، روانی و سایر استعدادهای درونی یعنی عقیدتی، بیرونی و عملی ما و جامعه ما میگردد و بهرهمند شدن از وجود مقدس امام عصر(عج) بستگی به توانایی و لیاقت ما دارد، بنابراین هر کسی به فراخور حال خود از وجود امام (عج) استفاده میبرد.
چگونه میتوان در حوزه جذب آن حضرت قرار گرفت و توفیق هدایت شدن به دست ایشان را پیدا کرد؟
مدرس حوزه علمیه و دانشگاه گفت: برای دست یافتن به این مطلوب باید از لحاظ باطنی و کسب مقامات معنوی به رشد نفسانی خود همت گماریم تا نفس ما به یک سری قابلیتها دست یابد تا شایستگی دریافت هدایت از جانب امام زمان(عج) شامل حالمان گردد، چون با توجه به اینکه هدایت به معنای ارشاد و راهنمایی بر چیزی همراه با لطف و خیرخواهی است که به دو طریق توسط معصومین(ع) انجام میگیرد: الف) ارائة طریق و نشان دادن راه ب) ایصال به مطلوب و رساندن به مقصود.
در رابطه با انتظار برای امام عصر(عج) چه توصیهای برای جوانان دارید؟
حبیبنیا بیان کرد: جوانان قدر نیروی جوانی خویش را بدانند و تا میتوانند تلاش کنند تا از این سرمایه گذرا جهت رسیدن به کمالات انسانی استفاده کنند، به همین منظور ارتباط دائمی با خداوندگار خویش داشته باشند و از غیر خداوند رو گردان باشند تا به این طریق از وسوسهها و دامهای شیاطین در امان باشند.
مهمترین وظیفه شیعیان عصر غیبت چیست؟
وی با اشاره به مهمترین وظیفه شیعیان در عصر غیبت تصریح کرد: انتظار فرج و ظهور دولت جهانی حضرت مهدی(عج) یکی از مهمترین وظیفه شیعیان در عصر غیبت است و باید شیعیان انتظار فرج را به صورت یک فرهنگ در جامعه نهادینه کنند و مجموعهای از وظایف و تکالیف عملی را انجام دهند تا یک منتظر حقیقی برای امام خود باشند.
حبیبنیا تکالیف شیعیان در عصر غیبت را شامل؛ ۱- معرفت و شناخت کامل دین در بخش عقاید، اخلاق، احکام ۲- مطالعه در جهت کسب معرفت و شناخت هر چه بیشتر امام زمان(عج)، ۳- اطاعت از ولى فقیه برای فراهم نمودن زمینه ظهور ۴- شناخت آسیب شناسی مهدویت و دشمن شناسی و راههای مقابله با آن ۵- برقراری انس و محبت با امام زمان و دعا برای ظهور ایشان و الگو قرار دادن امام در زندگیشان، عنوان کرد.