توصیه‌های پیامبر(ص) در شب و روز اول محرم

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، ماه محرم آغاز سال قمری و ماه حزن اهل‌بیت(ع) و شیعیان ایشان است که اعمال عبادی از جمله نمازهای مستحبی، روزه‌داری و احیاء در این ماه وارد شده است.

از حضرت امام‌رضا(ع) روایت است که چون ماه محرم داخل می‌‏شد، پدرم را کسى خندان نمی ‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز دهم چون روز عاشورا می‌‏شد آن روز، روز مصیبت، حُزن و گریه او بود و می‌‏فرمود امروز روزى است که حسین(ع) شهید شده است.

برای شب و روزهای این ماه اعمالی وارد شده که در مفاتیح‎الجنان آمده و به شرح ذیل است: سید در اقبال براى شب اول چند نماز ذکر فرموده اول صد رکعت در هر رکعت حمد و توحید بخواند، دوم دو رکعت در رکعت اول «حمد» و «انعام» و در دوم «حمد» و «یس» سوم دو رکعت در هر رکعت «حمد» و یازده «قل هو الله أحد» در روایت است از حضرت رسول(ص) که هر که در این شب این دو رکعت نماز را بجا آورد و صبحش را که اول سال است روزه بدارد، مانند کسى است که تمام سال را مداومت به خیر کرده و در آن سال محفوظ باشد و اگر بمیرد به بهشت برود و نیز سید براى هلال این ماه دعاى مبسوطى ذکر فرموده و اگر ممکن شود، احیا بدارد این شب را به دعا و نماز و خواندن قرآن.

محرم آغاز سال قمری است و در آن دو عمل وارد شده اول روزه که در روایت ریان بن شبیب از حضرت امام‌رضا (ع) مروى است که هر که در این روز روزه بدارد و خدا را بخواند خداوند دعاى او را مستجاب کند، چنانکه دعاى زکریا را مستجاب نمود و دوم‏ از حضرت امام رضا(ع) منقول است که حضرت رسول (ص) روز اول محرم دو رکعت نماز می ‏کرد و چون فارغ می‌‏شد، دست‌ها را بلند می‌‏کرد و این دعا را سه دفعه می‌‏خواند: «اللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِیمُ وَ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ الْقُوَّةَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا عِمَادَ مَنْ لا عِمَادَ لَهُ یَا ذَخِیرَةَ مَنْ لا ذَخِیرَةَ لَهُ یَا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یَا غِیَاثَ مَنْ لا غِیَاثَ لَهُ یَا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یَا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یَا حَسَنَ الْبَلاءِ یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ یَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَى یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ.

«خدایا تویی معبود ازلی، و این است سال نو، در این سال از تو درخواست می‌کنم حفظ شدنم را از شیطان، و قدرت و غلبه و بر نفس فرمانده به گناه، و مشغول بودن به آنچه که مرا به تو نزدیک می‌کند، ای صاحب بزرگی و بزرگواری، ای تکیه گاه کسی که تکیه‌گاهی ندارد، ای اندوخته کسی که اندوخته کسی که اندوخته‌ای ندارد، ای پناهگاه کسی که پناهگاهی ندارد، ای فریادرس کسی که فریادرسی ندارد، ای پشتوانه کسی که پشتوانه‌ای ندارد، ای گنجینه کسی که گنجی ندارد، ای نیکو آزمایش، ای بزرگ امید، ای عزّت ناتوان، ای نجات بخش غرق شدگان، ای رهاننده هلاک شدگان، ای نعمت دهنده، ای زیباکار، ای فزون بخش، ای نیکوکار»

«أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ یَا اللَّهُ لا شَرِیکَ لَکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْرا مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لا یَعْلَمُونَ وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِمَا یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُوا الْأَلْبَابِ رَبَّنَا لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ.»

«تویی که برایت سجده کرد، سیاهی شب، و روشنی روز، و تابش ماه، و شعاع خورشید، و خروش آب و صدای برگ درختان، ای خدا شرکی برای تو نیست. خدایا ما را بهتر از آنچه گمان می‌کنند قرار ده، و از ما آنچه را نمی‌دانند بیامرز، و به آنچه از ما می‌گویند سرزنش‌مان مکن، خدا مرا بس است، معبودی جز او نیست، بر او تکیه کردم، و او پروردگار عرش بزرگ است، به او ایمان آوردیم. همه چیزها از جانب پروردگار ماست، و یادآور نشوند مگر صاحبان خرد، پروردگارا دل‌های ما را بعد از آنکه هدایتمان فرمودی منحرف مکن، و از نزد خود رحمتی به ما ببخش، همانا تو بخشنده ای.»

شیخ طوسى فرموده که مستحب است روزه دهه اول محرم و لکن روز عاشورا امساک نماید از طعام و شراب تا بعد از عصر آن وقت به قدر کمى تربت تناول نماید و سید روایت کرده فضیلت روزه تمام ماه را و آنکه روزه او نگه می‌دارد صائم آن را از هر گناهى روز سوم روزى است که حضرت یوسف پیامبر از زندان بیرون شده‏ هر که آن روز را روزه دارد آسان فرماید حق تعالى بر او کارهاى مشکل را و برطرف کند از او اندوه را و در روایت نبوى(ص) است که دعایش مستجاب شود.

روز نهم روز تاسوعا است. از حضرت صادق (ع) روایت است که فرمود: تاسوعا روزى بود که جناب امام حسین (ع) و اصحابش را در کربلا محاصره کردند و سپاه شام بر قتال آن حضرت اجتماع کردند و ابن مرجانه و عمر سعد خوشحال شدند به سبب کثرت سپاه و بسیارى لشکر که براى آنها جمع شده بود و جناب امام حسین(ع) و اصحابش را ضعیف شمردند و یقین کردند که یاورى از براى آن حضرت نخواهد آمد و اهل عراق او را مدد نخواهند نمود پس فرمود پدرم فداى آن ضعیف غریب.

فضیلت احیاء در شب دهم محرم

شب دهم شب عاشورا است و سید در اقبال از براى این شب دعا و نمازهاى بسیار با فضیلت‌هاى بسیار نقل کرده از جمله صد رکعت نماز هر رکعت به حمد و سه مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و بعد از فراغ از جمیع بگوید «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ» هفتاد مرتبه و در روایت دیگر بعد از «العلی العظیم» استغفار نیز ذکر شده و از جمله چهار رکعت در آخر شب در هر رکعت بعد از حمد هریک از «آیة‌الکرسى» و «توحید» و «فلق» و «ناس» را ده مرتبه بخواند و بعد از سلام صد مرتبه «توحید» بخواند و از جمله چهار رکعت نماز در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه «توحید» و این نماز مطابق است با نماز امیرالمؤمنین(ع) که فضیلت بسیار دارد و بعد از نماز فرموده ذکر خدا بسیار کند و صلوات بسیار بفرستد بر رسول خدا(ص) و لعن کند بر دشمنان ایشان آنچه می‌‏تواند.

در فضیلت احیاى این شب روایت کرده که مثل آن است که عبادت کرده باشد به عبادت جمیع ملائکه و عبادت در آن مقابل هفتاد سال است و اگر کسى را توفیق شامل حال شود، در این شب در کربلا باشد و زیارت امام حسین(ع) کند و تا صبح بیتوته نزد آن جناب نماید خدا او را در جمله شهدا با آن حضرت محشور فرماید.

منبع: مفاتیح‌الجنان