دارالقرآن‌ها در انتظار حمایت خیران مدرسه‌ساز / اعتبارات دولتی پاسخگوی کمبودها نیست

بر اساس اساسنامه آموزش و پرورش، دارالقرآن‌ها  تحت نظارت معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش به‌صورت مردمی اداره می‌شوند و ترويج در توسعه آموزش‌های قرآنی و ارتقای سطح دانش و مهارت‌های دانش‌آموزان علاقه‌مند را در رشته‌های مختلف قرآنی عهده‌دار هستند.

ارتقای سطح كمی و كيفی، توانایی خواندن و فهم قرآن و بهر‌ه‌گيری هر چه بيشتر از این کتاب آسمانی، ايجاد زمينه و بستر مناسب برای گسترش مراكز قرآن‌آموزی و ترويج فرهنگ قرآنی، غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان از طريق انس با قرآن و ايجاد زمينه مناسب برای جلب مشاركت اقشار مختلف مردم در امور قرآنی از اهداف مهم تأسیس دارالقرآن است.

تأسيس دارالقرآن به پيشنهاد اداره آموزش و پرورش منطقه، تأيیديه كميته نظارت استان و تصويب شورای آموزش و پرورش استان در چارچوب ضوابط اين اساسنامه انجام می‌گيرد و یکی از مهم‌ترین شروط اعطای مجوز این است که ساختمان اينگونه مراكز از محل كمک‌های مردمى تأمين می‌شود و همین امر اهمیت و ضرورت جلب مشارکت‌های خیران را در ساخت و تقویت این مراکز آشکار می‌کند. در حال حاضر 9 مرکز دارالقرآن وابسته به اداره‌کل آموزش و پرورش چهارمحال‌وبختیاری در شهرستان‌های ده‌گانه استان مشغول فعالیت هستند که این تعداد قطعاً پاسخگوی نیاز حدود ۲۰۰ هزار دانش‌آموز استان نیست و نیاز به جلب مشارکت مردمی به‌ویژه سوق دادن خیران مدرسه‌ساز استان برای تقویت این مراکز ضروری به نظر می‌رسد.

زهرا امانی، مدیر مرکز دارالقرآن حضرت زهرا(س) آموزش و پرورش ناحیه 2 شهرستان شهرکرد، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به آغاز به کار این مرکز از سال ۷۸، اظهار کرد: این دارالقرآن به عنوان دارالقرآن مرکزی استان مشغول فعالیت است و تمامی فعالیت‌های قرآنی و برگزاری مسابقات قرآن زیر نظر این مرکز انجام می‌شود. برگزاری کلاس‌های قرآن در دوره‌ها و سطوح مختلف اعم از سطح 1 و 2 دوره‌های مقدماتی، سطوح 3 تا 6 دوره‌های عمومی و مفاهیم، حفظ و قرائت از سطح 7 تا ۱۰ به دانش‌آموزان علاقه‌مند ارائه می‌شود. یعنی دانش‌آموزان پس از گذراندن دوره‌های مقدماتی و عمومی، در یکی از رشته‌های حفظ، مفاهیم یا قرائت مسیر فراگیری قرآن را ادامه می‌دهند.

وی توضیح داد: تمامی محتواهای استانی به‌ ویژه با موضوعات فرهنگی و قرآنی برای استاندارد سازی و اعمال ضوابط لازم از جمله زمان و حجم فیلم‌ها، محتواهای متناسب با مناسبت‌های گوناگون، محتواهای با موضوع قرآن، عترت و نماز در این مرکز بازبینی و بررسی و به تهران ارسال می‌شود تا در کانال قرآن و عترت شبکه شاد بارگذاری و در دسترس عموم دانش‌آموزان کشور قرار گیرد.

برگزاری مسابقات قرآن در فضای مجازی

امانی با اشاره به برگزاری مسابقات قرآن دانش‌آموزی در مراحل آموزشگاهی، شهرستان، استان و کشور، اظهار کرد: برگزاری مسابقات و حمایت از دانش‌آموزان برگزیده برای حضور بهتر در مراحل بالاتر از دیگر وظایف دارالقرآن حضرت زهرا(س) است. با توجه به برگزاری مجازی مسابقات قرآن امسال، این دارالقرآن در زمینه فیلمبرداری و آماده‌سازی آثار و ارسال به دبیرخانه مرکزی مسابقات فعالیت داشت.

وی در خصوص نحوه جذب دانش‌آموزان به این مرکز، بیان کرد: این امر به روش‌های گوناگون صورت می‌گیرد، از جمله از طریق تبلیغ در مدارس و نصب بنرها و فراخوان‌ها، معرفی دانش‌آموزان نخبه قرآنی از سوی مدارس و ... به جذب فراگیران اقدام می‌شود. مربیان از سوی اداره آموزش و پرورش به دارالقرآن معرفی و مشغول کار می‌شوند، اين افراد عموماً از میان نیروهای قرآنی استان هستند که به‌عنوان معاون یا مربی پرورشی در مدارس مشغول به کار هستند و ساعاتی از کار خود را به دارالقرآن تخصیص می‌دهند.

كمبود منابع مالى براى تجهيز دارالقرآن

امانی با اشاره به مشکلات این مرکز، تصریح کرد: کمبود منابع مالی و اعتبارات باعث می‌شود که توان اجرای بسیاری از برنامه‌ها را نداشته باشیم چرا که برای اجرای طرح‌ها و برنامه‌ها نیازهای نرم افزارى و سخت‌افزاری ضروری است و برای تجهیز و ارتقای امکانات نیازمند منابع مالی هستیم؛ زیباسازی فضای دارالقرآن، آسفالت، دیوارنویسی و ... نیز از نیازهای ديگر این مرکز است.

وی با اشاره به مکاتبات این دارالقرآن با سازمان نوسازی و تجهیز مدارس استان، بیان کرد: هنوز پاسخی دریافت نشده است و منتظر پاسخ هستیم. اگر خیران مدرسه‌ساز در کنار ساخت و تجهیز و تقویت مدارس، به مبحث دارالقرآن‌ها نیز ورود داشته باشند بسیاری از مشکلات مرتفع خواهد شد.

در ادامه گزارش، فرج‌الله اعرابی، معاون پرورشی و فرهنگی اداره‌کل آموزش و پرورش چهارمحال‌وبختیاری، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به نقش دارالقرآن‌ها در توسعه آموزش‌های قرآنی و ارتقای مهارت دانش‌آموزان در رشته‌های گوناگون قرآنی، اظهار کرد: دانش‌آموزان منتخب مسابقات قرآن در سطوح مختلف، استعدادهای قرآنی و دانش‌آموزان علاقمند به مباحث قرآنی به این مراکز معرفی می‌شوند تا دانش و مهارت لازم را برای پیشرفت در حیطه فعالیت‌های قرآنی کسب کنند.

موانع گسترش دارالقرآن در استان

وی محدودیت‌های نرم‌افزارى و سخت‌افزاری را مهم‌ترین مانع گسترش دارالقرآن در استان دانست و افزود: داشتن فضای مناسب و تجهیزات کافی از ملزومات تأسیس دارالقرآن است که فراهم ساختن این امکانات در تمامی مناطق و نواحی آموزش و پرورش استان میسر نیست و همت خیران مدرسه‌ساز در این خصوص ضروری به نظر می‌رسد. اعتبارات دولتی پاسخگوی این کمبودها نیست و اگر مشارکت خیران اتفاق بیفتد، بسیاری از مشکلات در زمینه تأسیس دارالقرآن جدید یا تجهیز مجموعه‌های موجود حل خواهد شد.

اعرابی با اشاره به تفاهم‌نامه جدید معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش و سازمان نوسازی و تجهیز مدارس با جامعه خیران مدرسه‌ساز، گفت: اصول اجرایی این تفاهم‌نامه به استان‌ها ابلاغ شده است که ما نیز مکاتبات و جلسات مربوط را در سطح شهرستان‌ها و مناطق آغاز کرده‌ایم تا بتوان به مرحله عملیاتی رسید.

ضرورت سوق دادن خيران به سمت دارالقرآن‌ها

وی در خصوص این تفاهم‌نامه، تصریح کرد: بر این اساس، خیران مدرسه‌ساز و دیگر خیران فعال استان باید شناسایی و فرهنگ توزیع و اولویت مباحث خیری برای آنان تبیین شود. در مناطقی که نیاز به نمازخانه یا دارالقرآن ضروری‌تر از ساخت مدرسه است، باید بتوانیم خیران را به سوی ساخت و تجهیز دارالقرآن‌ها و نمازخانه‌ها سوق دهیم و با بیان ضرورت‌ها و نیازهای دانش‌آموزان هر منطقه، بخشی از مشارکت خیران را در خدمت توسعه فرهنگ قرآنی و نماز مدارس قرار دهیم.

اعرابی یکی از مشکلات استان در مبحث مسابقات قرآن دانش‌آموزی را نبود زیرساخت و تجهیزات لازم دارالقرآن‌ها دانست و بیان کرد: در زمینه مراکز دارالقرآن تخصصی که در تمام طول سال فعال و مشغول آموزش دانش‌آموزان باشند، کمبود داریم لذا تمرکز بر جلب مشارکت خیران از طریق برپایی همایش، جلسات توجیهی، برنامه‌های تبلیغی، فرهنگ‌سازی و مطالعه جهت به‌کارگیری روش‌های ابتکاری و خلاقانه برای سوق دادن ذهنیت و نیت خیران به این سمت و سو ضروری است.

اعرابی شمار مؤسسات و مراکز قرآنی استان وابسته به نهادهای متولی فرهنگی و قرآنی را پاسخگوی نیاز استان ندانست و افزود: با همه تلاش‌های خوبی که در زمینه توسعه فعالیت‌های قرآنی از سوی نهادها و سازمان‌های متولی صورت گرفته است، دسترسی علاقه‌مندان به آموزش‌های عمومی و تخصصی قرآن کریم در برخی مناطق اندک است و در راستای ترویج و تبلیغ مبانی قرآنی، گسترش دارالقرآن‌های دولتی و خصوصی در استان باید در دستور کار قرار گیرد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مکاتبات و جلسات در راستای جلب مشارکت خیران نتیجه‌بخش بوده است، بیان کرد: پس از تفاهم‌نامه مذکور، نشست‌هایی در استان انجام و دستورکارهایی تهیه شد. همچنین مکاتباتی با اداره نوسازی و تجهیز مدارس استان انجام شد که این اداره در حال حاضر در خصوص تجهیز دارالقرآن‌ها اعلام آمادگی کرده است. انتظار داریم که خیران به‌ویژه خیران مدرسه‌ساز در مبحث ساخت و تجهیز دارالقرآن‌ها در استان یاری‌گر آموزش و پرورش استان باشند.

اعرابی در پایان اظهار کرد: ۹ مرکز دارالقرآن فعال آموزش و پرورش در شهرستان‌ها و مناطق در حال خدمت‌رسانی به قرآن‌پژوهان و منتخبان مسابقات قرآنی هستند و همچنان به ۸ مرکز دارالقرآن در سطح استان نیاز ضروری است که به علت کمبود فضای مناسب و تجهیزات لازم در برخی مناطق با مشکل مواجه هستیم. امید است با همت و یاری خیران بتوانیم در توسعه کمی و کیفی دارالقرآن‌ها گام‌های مؤثرتری برداریم.