گناهان کبیره، ناامیدی و توجه به خدا

کتاب «گناهان کبیره» نوشته شهید آیت‌الله دستغیب درباره گناه‌شناسی است که در دهه شصت از سوی جوانان آن دوره مورد توجه بسیاری قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ سید عبدالحسین دستغیب شیرازی امام جمعه شیراز و مجتهد شیعه در سال ۱۲۹۲ متولد شد. شهرت وی بیشتر به سبب درس اخلاق و کتاب‌های فراوان اخلاقی است که تألیف کرده است. وی در مبارزات انقلاب اسلامی نیز نقش فعالی داشت و پس از انقلاب به امامت جمعه شیراز منصوب شد و بیستم آذر ۱۳۶۰ پس از اقامه نماز جمعه در یک حمله تروریستی انتحاری توسط یکی از اعضای منافقین به شهادت رسید وسومین شهید محراب نام گرفت.

این بزرگمرد عالم اسلام به تألیف کتاب‌های همچون گناهان کبیره، قلب سلیم، صلوة الخاشعین، قیام حسینی، داستان‌های شگفت و ... پرداخته و به فرموده خود کتاب‌های «گناهان کبیره» و «قلب سلیم» حاصل عمر این شهید بزرگوار است. البته کتاب «گناهان کبیره» در دهه شصت بسیار پرفروش بوده و مورد استقبال جوانان آن روز‌ها قرار گرفته بود. در ادامه نگاهی به این کتاب داریم.

در مقدمه این کتاب آثار نیک تقوا از آیات و اخبار و خطبه نهج البلاغه بیان شده و پس از متوجه کردن خواننده به اهمیت آن، معنی و حقیقت تقوا که انجام واجبات و ترک محرمات است را با بیانی شیوا ثابت می‌کند. عملی که در زمین مساعد، تخم عمل به هر کمی باشد، بارور می‌شود، اما با آفت گناه کوه عمل کاهی نمی‌ارزد.

بخش اول کتاب، درباره گناهانی است که افزون بر کبیره بودن، وعده عذاب هم بر آن‌ها داده شده است. بخش دوم نیز به سه نوع گناه می‏‌پردازد؛ گناهانی که در قرآن مجید یا روایت معتبر، وعده صریح یا ضمنی به آتش و عذاب بر آن داده شده است. گناهانی که در کتاب یا سنت، تصریح شده باشد به اینکه از یکی از گناهان کبیره‏ای که کبیره بودنش از روی آیه‌‏های قرآن یا سنت، قطعی و ثابت شده، و بزرگ‏تر است و گناهانی که نزد دین‏داران، بزرگ است.

آیت‌الله دستغیب (ره) در کتاب یادشده درباره ناامیدی می‌نویسد؛ «پس از ملاحظه حالات اشخاصی که به درگاه خدا رجوع کرده و حاجت‌روا شدند، آیا انسان عاقل می‌تواند از پروردگار کریم خود مأیوس و از رستگاری خود یا دیگری ناامید شود؟ به خاطر همین است که علما فرموده‌اند: شخص مسلمان نباید به طور قطع خود را از کفار و فساق بهتر بداند و خود را سعید و آن‌ها را شقی ببیند. بلکه باید حالش اینطور باشد که اگر لطف و توفیق الهی درباره ما مستمر باشد و با همین حالی که هستیم و بهتر از دنیا برویم و با این حال فعلی از دنیا برود آن وقت من از او بهتر خواهم بود.

ناامیدی از ترقی و تعالی در مراتب انسانیت هرچند مصداق بارز ناامیدی نیست، ولی مؤمن نباید گمان کند که برای ترقی انسان در مقام‌های معنوی به تنهایی برخی اسباب مثل قوه جوانی و ذکاوت موثر است. در طول تاریخ چه اشخاصی بودند که هیچ کدام از این‌ها را نداشته و به فضل الهی به درجات عالی رسیده‌اند مانند فضیل بن عیاض و برهم نصرانی که همه در پیری لطف الهی شامل حالشان شد.

یأس از لوازم و آثار کفر و انکار خداوند است، زیرا کسی که خدا را به قدرت و کرم و علم شناخت و دانست که آفریننده همه عوالم است و قدرتش نامحدود و حکمتش نامتناهی، دیگر باید امیدش فقط به خدا باشد».