کاهش مشکلات زناشویی و تنش‌های شغلی در سایه آموزش مهارت‌های زندگی
سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان اصفهان گفت: اگر صدها متخصص در علوم مختلف تربیت کنیم، ولی هیچ کدام مسلط به مهارت‌های زندگی نباشند، در آینده نزدیک با حجم قابل توجهی از جوانانی مواجه خواهیم بود که در زندگی زناشویی، محیط‌های شغلی و روابط بین فردی خود، با مسائل عدیده‌ای دست به گریبان هستند و آرامش کافی برای پیشرفت و آبادانی کشور ندارند.
به گزارش ایکنا از اصفهان، به نقل از واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان، زهرا امینی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و سپرست این واحد با بیان اینکه ریشه بسیاری از اختلافات زناشویی، ناآگاهی زوجین از نحوه مواجهه با مشکلات و مسائل زندگی خانوادگی است، گفت: کلاس‌های پیش از ازدواج، فرصت مناسبی برای تعلیم زوجین است که اگر مورد بازنگری قرار گرفته و محتوای آموزشی آن غنی‌سازی و شیوه ارائه مطالب نیز خلاق و مفرح شود، می‌تواند از بروز بسیاری از اختلافات زناشویی در سال‌های آغازین زندگی پیشگیری کند.
وی مهارت‌های زندگی را مجموعه توانایی‌های روانی، اجتماعی و رفتاری برای مواجهه با چالش‌های متنوع زندگی و حفظ سازگاری و سلامت روانی خود و اطرافیان برشمرد و تصریح کرد: سازمان بهداشت جهانی، این مهارت‌ها را در 10 فصل طبقه‌بندی کرده است که بسیاری از کشورها از همان سال‌های نخستین آموزش رسمی در مدارس، به تعلیم آنها به دانش‌آموزان می‌پردازند و حاصل آن، کاهش مشکلات خلقی و تنش‌های بین فردی و افزایش بهداشت روانی جامعه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به اعتیاد، به‌عنوان یکی از آسیب‌ها و ناهنجاری‌های شایع اجتماعی که سلامت فرد و جامعه را به مخاطره می‌اندازد و بنیان خانواده را از میان می‌برد، اشاره و تصریح کرد: آموختن مهارت‌های ساده‌ای همچون «توانایی نه گفتن» در مقابل دیگران، «مقاومت در برابر فشارهای گروه همسالان» و «صرف‌نظر کردن از لذت‌های آنی» و زودگذر، می‌تواند افراد را در مقابله با این تهدید بزرگ اجتماعی بیمه کرده و مانع از ابتلا به این آسیب اجتماعی مخرب شود.
وی مهارت‌های ارتباطی، خوب شنیدن و گفت‌وگوی منطقی به‌دور از خشم و هیجانات افراطی را از دیگر مهارت‌های مؤثر در حفظ سلامت خانواده‌ها ذکر کرد و گفت: در جلسات مشاوره خانواده، بسیاری از زوجین، از بی‌توجهی همسرانشان به صحبت‌های آنها و عدم برخورداری از مهارت خوب شنیدن گلایه‌مند هستند، حال آنکه اگر از همان سنین ابتدایی به نسل آینده بیاموزیم در خصوص مسائل پیش‌آمده گفت‌وگو کنند، حرف‌های یکدیگر را به‌دقت بشنوند و با تقویت تاب‌آوری و کنترل هیجانات افراطی و زودگذر، خشم خود را به تعویق بیندازند، بخش قابل توجهی از درگیری‌های خانوادگی و نزاع‌های شغلی و اجتماعی از میان می‌رود.
امینی، «خودآگاهی»، «همدلی»، «ارتباط مؤثر» و «روابط بین فردی» را چهار دسته اصلی از مهارت‌های زندگی برشمرد و اظهار کرد: مهارت خودآگاهی به فرد کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسد، برای آینده‌اش برنامه مشخصی داشته باشد و بدون هدف، وارد زندگی مشترک نشود، از این‌رو تعلیم این مهارت پیش از ازدواج موجب می‌شود، ازدواج فرد مثمر ثمرتر بوده و با انتخاب گزینه‌ای همخوان با روحیات و سلیقه خود، با تعارضات زناشویی کمتری مواجه شود.
وی مشکلات متنوع اجتماعی اعم از بیکاری، افزایش مخارج خانوار، روابط خارج از عرف، اعتیاد رسانه‌ای و... را مسائلی دانست که برخی از خانواده‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و افزود: برای مواجهه درست با این مسائل و حفظ بنیان خانواده، به تقویت همدلی، مسئولیت‌پذیری و مشارکت در میان زوجین نیاز داریم تا به محض بروز مشکل، راه‌حل اصلی را در طلاق و جدایی جست‌وجو نکرده و برای حل مسائل خود، از هیچ تلاشی فروگذار نکنند.
عضو گروه پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، «تصمیم‌گیری»، «حل مسئله»، «تفکر خلاق» و «تفکر انتقادی» را اقسام دیگری از مهارت‌های ده‌گانه زندگی دانست و گفت: زندگی پیچیده امروزی، محال است بدون مسائل و مشکلات مختلف طی شود، از این‌رو باید توانایی تحلیل مسائل، سنجش پیامدهای هر عمل و قدرت تصمیم‌گیری مناسب را در افراد تقویت کنیم تا به‌هنگام بروز پیشامدهای ناگوار، ضمن مشورت با اهل تجربه، مطالعه کتاب و رجوع به مشاورین متخصص، به واکاوی مشکل خود پرداخته و تصمیمی درست و منطقی اتخاذ کنند.
سرپرست واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان، «مقابله با هیجانات» و «مدیریت استرس» را دو مهارت دیگر زندگی برای حفظ سلامت و نشاط فرد و اجتماع معرفی و تصریح کرد: بسیاری از مشکلات جسمانی همچون بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون، دیابت و... یا منشأ روانی داشته و یا در اثر فشار روانی، شدت می‌یابد، از این‌رو باید مهارت‌های مقابله با استرس و هیجان‌های مضر نظیر خودگویی مثبت، کنترل وسواس‌های فکری، تاب‌آوری و افزایش عزت نفس، پرهیز از اغراق در توصیف موقعیت‌های پر فشار، تن‌آرامی و... را به‌دقت بیاموزیم و به‌کار ببندیم.
وی با تأکید بر نقش مهم نظام تعلیم و تربیت کشور در آموزش صحیح مهارت‌های زندگی، بیان کرد: پرورش همواره مقدم بر آموزش است، لذا چنانچه صدها متخصص در علوم مختلف تربیت کنیم، ولی هیچ کدام مسلط به مهارت‌های زندگی نباشند، در آینده نزدیک با حجم قابل توجهی از جوانانی مواجه خواهیم بود که در زندگی زناشویی، محیط‌های شغلی و روابط بین فردی خود، با مسائل عدیده‌ای دست به گریبان هستند و آرامش کافی برای پیشرفت و آبادانی کشور ندارند.
امینی، رسانه ملی و نهادهای تأثیرگذار فرهنگی همچون وزارت علوم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزه هنری، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و... را متولیان آموزش و ارتقای دانش و بینش جامعه ذکر کرد و یادآور شد: باید عزم و ارده‌ای استوار برای تعلیم خلاق و اثربخش مهارت‌های زندگی در مدیریت کلان کشور شکل گرفته و هر یک از این دستگاه‌ها ضمن بهره‌گیری از قالب‌های اثربخشی همچون فیلم، سریال، انیمیشن، کتاب، شعر، موسیقی و... فضای جامعه را به‌سمت خردورزی و مهارت‌پروری پیش ببرند.
براساس این گزارش، واحد سلامت اجتماعی مرکز بهداشت استان اصفهان در بهار سال جاری، ضمن دعوت از کارشناسان علوم تربیتی و متخصصان علوم روانشناختی، به‌صورت هفتگی به تحلیل و بررسی هر یک از مهارت‌های ده‌گانه زندگی خواهد پرداخت.
انتهای پیام
