اهمیت ارتباطات از نگاه روابط عمومی‌های قرآنی یزد

بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه روز جهانی روابط‌ عمومی و ارتباطات است. این روز صرفاً یک عنوان در صفحات تقویم نیست، بلکه سرفصلی است از تعهد، تخصص، علم و هنر. روابط‌ عمومی یک شغل نیست بلکه یک ویژگی اخلاقی و انسانی و بستر ارتباطی دوسویه و سالم با مخاطبان است که با نگاهی حتی ظاهری در سیره انبیا الهی به‌ویژه پیامبر اعظم(ص) و ائمه معصومان(ع) در می‌یابیم که تمامی این موارد حتی با دقت و هنرمندی بیشتری در تعالیم الهی و سیره آن بزرگواران ساری و جاری بوده است و پیش از آنکه روابط عمومی به شکل امروزی توسط اندیشمندان غربی بنیان گذاشته و مصادره به مطلوب شود اسلام در این زمینه پیشرو و پیشتاز بوده است.

به همین مناسبت با فعالان روابط‌عمومی که در زمینه قرآنی و فرهنگی در استان یزد، سابقه درخشانی در کارنامه خود به ثبت رسانده‌اند، به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه به مخاطبان ایکنا تقدیم می‌شود:

حامد سلطانی، مسئول روابط عمومی بنیاد نخبگان استان یزد و نخبه قرآنی استان یزد که از سال 1389 با توجه به سابقه رسانه‌ای و پیشینه فعالیت‌های اجرایی در قالب برنامه‌های تلویزیون و همایش‌های ملی و استانی داشته است، به عنوان روابط عمومی بنیاد نخبگان فعالیت را در این عرصه آغاز می‌کند.

وی با اشاره به اینکه روابط عمومی از ارتباطاتی که در جامعه و گستره نیروهای انسانی و افراد تشکیل دهنده یک سازمان و یک جامعه است، پدید می‌آید، در ارتباطات سه رکن وجود دارد که ارسال‌کننده پیام، گیرنده پیام و خود پیام از جمله این ارکان هستند و روابط عمومی‌ها در شکل‌گیری این چرخه نقش مهمی دارند.

سلطانی ادامه داد: روابط عمومی مجموعه‌ای از اقداماتی است که هر سازمان برای ارتباط مؤثر و هدفمند انجام می‌دهد و این برقراری ارتباط مؤثر با جامعه بسیار قابل اهمیت است، گاهی ارتباط وجود دارد اما تأثیر بسزایی دیده نمی‌شود، روابط عمومی با افکار عمومی سر و کار دارد به شکلی که پیشنهادات و انتقادات را منعکس کرده و ارتباطی دو سویه برقرار می‌شود.

ارکان روابط‌عمومی

این فعال قرآنی روابط عمومی را آیینه تمام‌نمای یک سازمان دانست و با اشاره به ویژگی‌های یک مدیر روابط عمومی موفق گفت: ارتباط مؤثر با جامعه مهم‌ترین مؤلفه در یک مسئول روابط عمومی موفق است به گونه‌ای که با برقراری این نوع ارتباط مخاطب حرف او را پذیرا باشد و حتی برای انجام کاری ترغیب شود.

وی پاسخگو بودن را از دیگر ویژگی‌های یک مسئول روابط عمومی موفق دانست و گفت: این مسئول باید در همه حال پاسخگو باشد و از مسئولیتی که در آن قرار دارد، فراری نباشد و علاوه بر این موارد تعهد در وظایف است که در کنار تقوای الهی در این مسئولیت به خوبی عمل کرده و موفق باشد.

سلطانی افزود: یک روابط عمومی موفق باید از ارتباطات متعدد و مختلف فراجناحی و فراسازمانی بهره‌مند باشد و نمی‌توان روابط عمومی را در قالب مسئول روابط عمومی رئیس سازمان یا نهاد دانست بلکه این مسئولیت در همدلی سازمان نقش مؤثری دارد.

وی در پاسخ به ارزیابی جایگاه روابط عمومی‌ها در استان بیان کرد: اکنون از جایگاه مطلوبی برخوردار است به‌ویژه اینکه سند چشم‌انداز روابط عمومی‌ها در استان یزد سال‌ها است که تدوین شده و بر اساس آن اقدام می‌شود. استان یزد در این زمینه پیشتاز و تنها استانی است که در کشور تقریباً جلسات روابط عمومی در قالب تشکیل شورای هماهنگی روابط عمومی استان به صورت مدون و منظم در این سال‌ها برگزار شده است به جز سال گذشته که به دلیل شیوع کرونا یا تعطیلی منجر شد و یا به صورت مجازی برگزار شد.

وی ادامه داد: ریاست شورای هماهنگی روابط عمومی‌های استان برعهده استاندار یزد و دبیری آن برعهده مدیرکل روابط عمومی استانداری یزد است و هفت نفر نیز هیئت رئیسه را تشکیل می‌دهند که با انتخاب مدیران روابط عمومی سازمان‌ها مشغول فعالیت می‌شوند و بنده این افتخار را دارم که سه دوره متوالی به عنوان عضو هیئت رئیسه در حال فعالیت هستم.

این فعال قرآنی با اشاره به تأثیرات قرآن در این عرصه گفت: اینکه در عرصه روابط عمومی بتوان با عنایت و بهره‌گیری از مفاهیم قرآنی و در پرتو مضامین قرآن فعالیت داشت، قطعاً نتیجه بهتری را خواهیم دید و یکی از دلایل توفیق خود را همین انس با قرآن می‌دانم، همان گونه که خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصابِرُوا وَرابِطُوا وَاتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ؛ ای اهل ایمان صبور باشید و یکدیگر را به صبر سفارش کنید و بایکدیگر در ارتباط باشید،» ارتباط بنده با خدا و سپس اهل بیت و ارتباط با بندگان خدا مورد تأکید بوده و است و مدیران روابط عمومی باید خود را خدمتگزار مردم بدانند و ارتباط و وظیفه‌ای که بر عهده ما قرار داده شده، تحقق‌بخشی به این آیه و همچنین نوعی عبادت است.

مسئول روابط‌ عمومی بنیاد نخبگان استان یزد گفت: همواره سعی کرده‌ام از مدیران درخواست پاسخگویی به مردم را داشته باشم حتی اگر مردم مطالبه نکرده باشند یک مدیر روابط عمومی باید ارتباط خوبی با سازمان و نهاد و مدیران بالادستی داشته و این ارتباط را همواره حفظ کند، یک روابط عمومی مهمترین عضو یک سازمان است و می‌تواند آن را به زیبایی نشان دهد لذا باید در تخصص و تعهد سرآمد بوده و الگوی فعالیت خود قرار دهد.

وضعیت نامطلوب روابط‌عمومی در شهرستان‌ها

سیدعلی محمد حسینی نیز که از سال 1385 تحصیل در رشته پرستاری را از دانشگاه بقیةالله تهران آغاز کرده و از سال 1390 پس از فارغ‌التحصیلی در بیمارستان مهریز مشغول به کار می‌شود و از دی ماه 1395 به عنوان روابط عمومی بیمارستان حضرت فاطمه الزهرا مهریز فعالیت در این عرصه را آغاز کرده است. از اردیبهشت 98 تحت عنوان روابط عمومی فرمانداری شهرستان مهریز به صورت رسمی آغاز به کار می‌کند و در موج سوم کرونا به عنوان مسئول بخش کرونا بیمارستان فاطمه الزهرا مهریز فعالیت داشته است.

حسینی با اشاره به فعالیت قرآنی خود گفت: از کودکی بنا به علاقه‌ای که در خانواده ایجاد شده بود در جلسات قرائت قرآن شرکت می‌کردم و با عنایت خداوند به عنوان یکی از قاریان شهرستان مهریز در دوره راهنمایی و دبیرستان به مدت پنج سال متوالی رتبه برتر قرائت قرآن در حوزه دانش‌آموزی را کسب کردم.

وی با اشاره به اینکه قرآن راه و رسم زندگی را به ما نشان می دهد و چراغ هدایت زندگی است و بنده هر چه دارم از قرآن است، روابط عمومی را یک هنر در برقراری ارتباط با محیط بیرون دانست و با اشاره به اینکه یک مدیر روابط عمومی موفق باید در دو بعد فعال باشد گفت: یک مدیر روابط عمومی موفق در دو بعد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فعال باشد که سخت افزاری کارهای روزمره یک روابط عمومی و شرح وظایفی است که باید انجام دهد و نرم‌افزاری هنر برقراری ارتباط آن اداره با جامعه اطراف خود است و مهم‌تر آنچه باعث می‌شود کار یک روابط عمومی و در نهایت سازمان به نحو احسن انجام شود این است که بتواند هنر برقراری ارتباط بین پرسنل یک مجموعه و پرسنل یک مجموعه با مسئول را به خوبی انجام دهد و به نوعی در همدلی اعضای سازمان نقش مؤثری دارد.

حسینی با اشاره به جایگاه روابط عمومی‌ها گفت: متأسفانه در استان یزد بسیار پرسنل خوبی در زمینه روابط عمومی داریم اما جایگاه روابط عمومی در استان یزد جایگاه زیاد خوبی نیست به نحوی که برخی از ادارات ردیف و جایگاهی برای روابط عمومی قائل نیستند حتی در شهرستان‌ها وقتی به رئیس اداره مراجعه می‌شود این گونه عنوان می‌کند، فقط یک روابط عمومی در استان وجود دارد و آن مدیرکل در مرکز استان است. امیدوارم با همراهی و همفکری مسئولان بزرگوار این مسائل حل شود چون روابط عمومی هر اداره چراغ آن اداره است.

عوامل موفقیت یک روابط‌عمومی

علی زادمهر، کارشناس روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی یزد نیز که 21 سال سابقه فعالیت در مجموعه دانشگاه آزاد را دارد از سال 1373 فعالیت قرآنی خود را آغاز کرده و اکنون در قالب سرپرست گروه تواشیح آوای وصال مشغول فعالیت است.

وی در زمینه فعالیت خود می‌گوید: فعالیت خود را در ابتدا در بخش حوزه آموزش دانشگاه آغاز کردم و از آنجایی که علاقه‌مند به فعالیت قرآنی بودم جذب خبرنگاران افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) شدم و اهم خبرهای قرآنی دانشگاه و استان را پوشش داده‌ام.

وی با اشاره به سابقه قرآنی گفت: از سال ۱۳۷۳ و از دوران مقطع تحصیلی راهنمایی وارد عرصه قرآنی استان شدم و در بخش تلاوت قرآن کریم و عضویت در دارالقرآن کریم یزد فعالیت خودم را آغاز کردم و از همان موقع وارد حرفه تواشیح زیر نظر استاد تقی‌زاده و استاد کریم ماجدی و استادمجاهد شدم.

زادمهر گفت: قطعاً روابط عمومی و ارتباط و تعامل خوب داشتن با ارگان‌ها و سازمان‌ها و همکاران در هر رشته و مباحث کاری از عوامل تأثیرگذار موفق در این حیطه به حساب می‌آید و بنده عامل موفقیت خودم را در این بخش می‌دانم. همانطور که از اسم روابط عمومی مشخص است، اینکه فرد بتواند در رشته کاری خود در هر حیطه‌ای ارتباط مؤثر با دنیای پیرامون خود و افراد موفق برقرار کند و صرفاً به تجربیات خود بسنده نکند که بدون شک عامل موفقیت در هر کاری، داشتن یک روابط عمومی خوب در آن حرفه است.

این فعال قرآنی گفت: مدیر روابط عمومی موفق باید تعامل سازنده با اطرافیان و استفاده از تفکرات و تعاملات مفید کاری افراد موفق در آن حرفه را مد نظر خود قرار دهد تا در آن مسیر حرکت مؤثر داشته باشد.

چالش‌های پیش‌روی روابط عمومی

حجت فتوحی، کارشناس مسئول روابط عمومی دادگستری استان یزد که فعالیت در حوزه روابط عمومی را از سال 1390 با حضور در روابط عمومی دبیرخانه کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد استان آغاز کرده و در کنار آن با ثبت کانون فرهنگی و هنری حضرت رقیه(س) به فعالیت در عرصه فرهنگی وارد می‌شود.

وی فعالیت‌های خود را این گونه تشریح می‌کند: پس از 3 سال فعالیت در نهاد فرهنگی کانون‌های مساجد و دبیری خبرگزاری شبستان که به پاس حضور در بین فعالان مساجد دورانی بسیار با برکت بود در سال 1393 فعالیت کاری خود را به عنوان مسئول روابط عمومی اداره کل تبلیغات اسلامی استان ادامه دادم، 5 سال نیز در این پست مشغول خدمت بودم که قطعاً جایگاه سازمان تبلیغات اسلامی به لحاظ فعالیت‌های مذهبی، فرهنگی، انقلابی و ارتباطات با اقشار تأثیرگذار در کسب تجربه بسیار مؤثر بود.

وی ادامه داد: در سال 1396 در آزمون استخدامی دادگستری کل استان در زمینه کارشناس امور فرهنگی و انقلاب شرکت کردم و پس از قبولی در مراحل گزینش فعالیت خود را از ماه پایانی سال 1398 در قوه قضائیه شروع کردم. در ابتدای مسیر به دلیل شناخت به دفتر روابط عمومی و ارتباطات دادگستری کل استان منتقل شده و اکنون کارشناس مسئول روابط عمومی دادگستری کل استان مشغول فعالیت هستم.

فتوحی گفت: حجم و نوع فعالیت در حوزه روابط عمومی در هر اداره منطبق با فعالیت‌ها و سیاست‌های تعریف شده با آن مجموعه است و از سوی دیگر ارزیابی خاصی بین ادارات در حوزه روابط عمومی وجود ندارد البته با توجه به اهداف، نیروی انسانی و منابع مالی چنین ارزیابی نیز نمی‌تواند درست باشد در سطح کشور نیز در اداراتی که بنده تاکنون تجربه حضور را داشته‌ام چنین ارزیابی‌هایی وجود نداشته است. 

وی با اشاره به فعالیت در حوزه فرهنگی و مسجد گفت: این عرصه را از سنین نوجوانی در مسجد حضرت رقیه(س) امامشهر آغاز کردم و در ادامه با تشکیل کانون فرهنگی و هنری حضرت رقیه مدیر این کانون شدم. 

فتوحی که مسئولیت در انجمن جوانان عصر نوین، انجمن اسلامی حضرت رقیه، عضو هیئت امنای مسجد و هیئت حضرت رقیه(س) را در کارنامه خود دارد،  افزود: در ادامه با توجه به حجم بالای فعالیت‌ها در مسجد مؤسسه ای را تحت عنوان مؤسسه حضرت رقیه امامشهر توسط جوانان محل به ثبت رساندیم که با توجه به محدودیت‌های قانونی بنده در کنار دوستان در فعالیت‌های مختلف همکاری می‌کنم. در طول سال‌های حضور در کانون فعالیت‌های مختلفی را در حوزه‌های نشر و تبلیغات، هنری و فرهنگی در سطح استان و حتی کشور انجام دادیم که معرفی کانون برتر کشور در حوزه تئاتر، کسب مقام‌های متعدد در جشنواره‌های تئاتر استانی و کشور کانون های مساجد، نشر کتابچه، بروشور و ... در مناسبت‌های مختلف، انعقاد تفاهمنامه‌های همکاری در حوزه‌های مختلف با ادارات، کسب مقام در جشنواره‌های فیلم در سطح استان و کشور و انتخاب در جشنواره برترین‌های مساجد کشور از جمله مهمترین‌های این فعالیت‌ها بوده است.

مسئول کانون فرهنگی هنری حضرت رقیه یزد گفت: البته ابتدا فعالیت در حوزه کانون بود که بنده را به سمت فعالیت در حوزه روابط عمومی سوق داد و با تجربیات و سابقه کسب شده در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و هنری به حوزه روابط عمومی ورود کرده ام اما در ادامه مسیر حضور در عرصه روابط عمومی آشنایی با برنامه‌ها و ارتباطات ایجاد شده به بنده در مدیریت بهتر فعالیت های کانون کمک کرد.

وی ادامه داد: با شیوع کرونا فعالیت‌های مؤسسه حضرت رقیه نیز رنگ و بوی دیگری به خود گرفت البته ضمن شرکت در چند دوره رزمایش کمک مؤمنانه، طبخ غذای گرم و توزیع در بین نیازمندان و ... سعی شد که با توجه به محدودیت‌ها فعالیت‌های حضوری و نیز به صورت محدود و مدیریت شده ادامه فعالیت‌ها ادامه داشته باشد. 

کارشناس مسئول روابط عمومی دادگستری استان یزد با اشاره به جایگاه روابط عمومی‌ها در استان بیان کرد: معمولاً به همان هفته روابط عمومی و سخنرانی‌ها ختم می‌شود، اگرچه گاهی توسط بعضی از مدیران و در دوره‌های آموزشی مطالب خوبی در خصوص نقش روابط عمومی در عصر حاضر ارائه می‌شود، اما در عمل روابط عمومی‌ها در ادارات تنها به عنوان روابط عمومی دستگاه مشغول فعالیت هستند و آن ارتباط دوسویه‌ای که باید بین مردم و دستگاه ایجاد شود کمتر دیده می‌شود. از سوی دیگر عدم استقلال مالی، کمبود نیروی انسانی متخصص، دستورالعمل‌های ابلاغی از مراکز و کمبود امکانات به روز از دیگر چالش‌های پیشروی روابط عمومی ادارات است که البته در ادارات مختلف میزان کمبودها متفاوت است.

وی ادامه داد: شرایط امروز جامعه می‌طلبد که مدیران دید شعاری خود را نسبت به روابط عمومی‌ها تغییر داده و با اعتماد و حمایت زمینه را جهت افزایش سرمایه‌های اجتماعی فراهم کنند چرا که قطعا عملکرد خوب روابط عمومی در هر اداره‌ای گامی در جهت جلب رضایت و مشارکت مردم و افزایش سرمایه‌های اجتماعی به نظام و انقلاب است.