کارکرد بازی کودکان؛ از تقویت روابط میان فردی تا آموزش مهارت حل مسئله
یک مشاور کودک و مدرس دانشگاه گفت: نیاز کودک به بازی به اندازه نیاز او به محیط ایمن، غذا و سایر موارد اهمیت بالایی دارد، بازی می‌تواند اوقات فراغت کودک را به خوبی پر کند و یک سرگرمی لذت‌بخش برای او باشد اما مسئله مهم‌تر جنبه آموزشی بازی و آموزش مهارت حل مسئله برای کودک است.
زهرا عطایی، مشاور کودک و مدرس دانشگاه در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا در تشریح اهمیت بازی و سرگرمی برای کودکان، اظهار کرد: بازی برای کودکان بسیار ضروری و مهم است زیرا کودک در حین بازی هیجانات درونی خود را تخلیه می‌کند که این موضوع بسیار مهمی است همچنین در حین بازی کودک می‌تواند خلق و کشف کند یعنی بازی یک وسیله بسیار مهم برای ابتکار عمل کودکان است.
وی افزود: کودکان از طریق بازی نسبت به پیرامون خود شناخت پیدا می‌کنند و در واقع اگر والدین می‌خواهند آینده فرزندانشان ساخته شود باید وسایل بازی مناسب برای آن‌ها فراهم کنند البته منظور از وسایل بازی این نیست که حتما وسایل گران‌قیمت خریداری کنند بلکه امکانات محیطی و طبیعی مانند بازی با شن، آب و سایر موارد منجر می‌شود که کودک رشد هوشی بهتری پیدا کند و استعداد کودک توسط اطرافیان کشف شود، بنابراین برای شغل و تحصیلات آینده کودک نیز مؤثر است.
عطایی با تأکید بر اینکه نیاز کودک به بازی به اندازه نیاز او به محیط ایمن، غذا و سایر موارد اهمیت بالایی دارد، بیان کرد: بازی می‌تواند اوقات فراغت کودک را به خوبی پر کند و سرگرمی لذت‌بخشی برای او باشد اما مسئله مهم‌تر جنبه آموزشی و آموزش مهارت حل مسئله برای کودک است به‌ویژه اگر والدین در بازی کودک مشارکت کنند البته این بدان معنی نیست که والدین بازی را به کودک تحمیل کنند بلکه والدین باید شرایط مناسبی را برای بازی با او فراهم کنند و با حوصله بالا برای فرزند خود وقت بگذارند.
بازی؛ تمرین کودک برای حضور در اجتماع
عطایی بیان کرد: در قدیم به دلیل نوع و سبک زندگی، کودکان تعامل بالایی با یکدیگر داشتند و این بهترین تمرین برای حضور کودک در اجتماع بود زیرا کودک در حین بازی برقراری ارتباط با دیگران را می‌آموخت، همچنین اگر مسئله‌ای میان کودکان به وجود می‌آمد با حل آن مسئله مهارت حل مسئله را یاد می‌گرفتند.
وی اضافه کرد: کودکی که آرامش بیشتری داشته باشد و در محیطی پرورش پیدا کند که آن محیط از نظر روانی برای کودک ایمن باشد، می‌تواند بازی‌های خود را هدایت و خلق کند؛ در چنین فضایی اگر کودک مشکلی با همبازی خود پیدا کند می‌تواند به راحتی این مشکل را حل کند بنابراین کودکان اگر بازی‌های شادمانه‌ای را در یک محیط ایمن داشته باشند می‌توانند روابط میان‌فردی خوبی با دیگران برقرار کنند زیرا مهارت‌های لازم را از طریق بازی کسب کرده‌اند.
کارشناس ارشد مشاوره در استان در خصوص نقش والدین در بازی کودکان، یادآور شد: بازی برای کودکان بسیار ضروری است اما متأسفانه امروزه بسیاری از مادران توجه ویژه‌ای به بازی کودکان خود ندارند و آنان پیوسته درحال تماشای برنامه‌های کودک هستند، البته تماشای این فیلم و برنامه‌ها نیز برای کودک ضرورت دارد اما نباید به صورتی باشد که تمام وقت آن‌ها صرف تماشای این برنامه‌ها شود.
کارکردهای مثبت بازی برای کودکان
عطایی تصریح کرد: بازی منجر به رشد فکری و جسمی کودک می‌شود، مهارت‌های حرکتی کودک نیز درحین بازی پرورش پیدا می‌کند به همین دلیل والدین باید وقت کافی برای کودکان خود صرف کنند و همبازی آن‌ها شوند؛ بازی‌های فکری و بدنی مانند والیبال و سایر بازی‌های گروهی هر دو در کنار یکدیگر برای کودکان لازم است زیرا به وسیله بازی‌های بدنی قوای ماهیچه‌ای بدن کودک تقویت می‌شود، همچنین از حیث تناسب اندام نیز برای آن‌ها مفید است.
وی تأکید کرد: بازی از جهت‌های مختلفی برای کودک مفید و دارای اهمیت است و می‌توان گفت تنها مقوله‌ای است که هزینه چندانی نیز برای والدین ندارد، تنها می‌طلبد که پدران و مادران برای فرزندان خود وقت لازم را اختصاص دهند درصورتی که امکانات خرید لوازم بازی برای والدین مهیا است می‌توانند به وسیله این امکانات بازی با فرزندان خود را انجام دهند اما اگر امکان خرید وسایل بازی وجود ندارد کودکان در سنین پایین با هرنوع وسیله و ابزاری که خطری برای آن‌ها نداشته باشد به نهایت لذت و سرگرمی دست پیدا می‌کند.
این مشاور کودک در استان در خصوص دقت در گزینش اسباب‌بازی کودکان، تصریح کرد: موضوعی که در خرید وسایل بازی برای کودکان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که این ابزار متناسب با سن کودک فراهم شوند برای نمونه در کانون پرورش فکری بازی‌هایی وجود دارد که محدودیت سنی مشخصی دارند، البته طبیعت بهترین امکانات و وسایل بازی کودکان را مانند بازی با گل و خانه‌سازی، بازی با شن، آب و سایر موارد در اختیار ما قرار داده است.
عطایی ادامه داد: بهترین راه آموزش کتاب‌خوانی به کودکان از طریق بازی انجام می‌شود، اگر خانواده کودک هوشمند باشند به آسانی می‌توانند از طریق بازی خواندن کتاب را به فرزند خود آموزش دهند و در او نهادینه کنند.
وی بیان کرد: بازی کردن در واقع آموزش مهارت زندگی به کودکان است اصطلاحی با عنوان «خانه عروسکی» وجود دارد که ساخت این خانه برای کودکان با امکانات محدود موجود در خانه باعث می‌شود کودکان در روند بازی نحوه زندگی را بیاموزند، مادر با ورودش به بازی کودک می‌تواند برخی آموزش‌ها را به‌صورت غیرمستقیم در اختیار کودکش قرار دهد، البته باید توجه کرد والدین مجاز نیستند برای آموزش مواردی را به فرزند خود تحمیل کنند بلکه باید از فکر و تخیل کودک استفاده کنند و با ورود به دنیای کودک این دنیا را به درستی پرورش دهند.
عطایی اضافه کرد: امروزه یکی از راه‌های آموزش کودکان نمایش خلاق است که کودک بیشترین دخالت را در مراحل مختلف آن دارد، والدین نباید به دلیل ریخت و پاش منزل از فعالیت فرزند خود جلوگیری کنند زیرا اگر کودکان به هم ریختن را تجربه نکنند نظم را نیز نمی‌آموزند، راه صحیح این است که پس از اتمام بازی والدین از کودک بخواهند وسایل بازی خود را مرتب کند به این صورت کودک درحین بازی داشتن نظم را یاد می‌گیرد.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: اگر والدین مدام مانع بازی و شیطنت فرزندان خود شوند خلاقیت و ابتکار عمل کودک از بین می‌رود، در برخی موارد پدر و مادر برای آسایش خود فرزندان خود را محدود می‌کنند که این موضوع بسیار برای کودکان مضر است، والدین باید آستانه تحمل خود را بالا ببرند و زندگی را به گونه‌ای مدیریت کنند که کودک متناسب با هر سنی شیطنت داشته باشد؛ ممکن است برخی کودکان به دلیل هیجانات درونی شیطنت بیشتری داشته باشند و یا بیش‌فعال باشند اما در هرصورت بدترین کار والدین این است که از کودکان بخواهند آرام و ساکت باشند و تحرک نداشته باشند. والدین باید فعالیت کودکان را مدیریت کنند و بازی‌هایی برای آن‌ها طراحی کنند که کودک حتی برای مدت چند دقیقه متمرکز باشد.
انتهای پیام
