از شوق حضور در جلسات اساتید تا دریافت عنوان خادم قرآن

قدردانی از مقام شامخ معلمان، هنرمندان و مروجان قرآن کریم وظیفه مهم هر فردی است که توسعه فرهنگ قرآنی دغدغه اوست، به ویژه نهادهای فرهنگی که باید حمایت از این پیشگامان را اساس فعالیتشان قرار دهند و بخش‌های اثرگذار زندگی این افراد را به سمع و نظر جامعه برسانند. برآنیم که هر هفته با یکی از خادمان قرآن گفت‌وگو کنیم تا ضمن جویا شدن از احوالات زندگی آنان، درباره اینکه پس از دریافت نشان خادم قرآن، چه مسئولیت اجتماعی را بر دوش خود حس می‌کنند، سخن بگویند. در ادامه با یکی دیگر از خادمان قرآن آشنا می‌شویم.

حسین اخوان‌اقدم متولد 14 خرداد 1341 در شهرستان لنگرود واقع در استان گیلان است. خانواده‌اش هنگامی که او دو سال داشت، به دلیل شغل پدرش به تهران مهاجرت کردند. سپس با هیئات و جلسات قرآن آشنا شد. وی در رشته آموزش قرآن کریم در بیست وششمین مراسم تکریم از خادمان قرآن موفق به دریافت نشان خادم قرآن شد. او دارای تحصیلات حوزوی تا پایان لمعتین و دارای تحصیلات دانشگاهی مدرک کارشناس ارشد رشته علوم قرآن و حدیث است. در سال 1395 سازمان تبلیغات اسلامی او را به عنوان چهره قرآنی ملی انتخاب کرد. اخوان‌اقدم دارنده رتبه درجه یک مدرسین قرآن از سوی شورای عالی قرآن (معادل دکترا) و دارنده مجوز قرائت و اقراء از شیخ مقری مصری، محمد‌ فهمی العصفور در سال 1397 است.

وی درباره انگیزه‌اش برای حضور در فعالیت‌های قرآنی به خبرنگار ایکنا گفت: پدر و مادرم اهل قرائت قرآن به شکل سنتی و ختم قرآن به صورت دوره‌ای در طول سال بودند و مادرم نخستین معلمم بود که سوره‌های کوچک قرآن را یاد می‌داد و حتی به ما فرزندان معوذتین(ناس وفلق) را یاد داده بود و به توصیه ایشان، پیش از خواب آن را می‌خواندیم. از همان جا انگیزه‌های دینی و مذهبی در ما ایجاد شد. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در هیئات مذهبی و جلسات دینی و مذهبی مساجد شرکت می‌کردم و نیمچه صدایی نیز داشتم و در محافل قرآنی و هیئت‌ها آیاتی را تلاوت می‌کردم. البته قرائت قرآن را به شکل فنی و قرائت به شکل امروزی را از حدود سال 1361 آغاز کردم. در مسابقه‌ای که برای پایگاه بسیج محله‌مان(ناحیه مالک اشتر) بود شرکت کردم و با وجود اینکه تمرین خاصی نداشتم و تنها از نوارهای صوتی تلاوت استفاده می‌کردم، رتبه سوم را به دست آوردم. خاطرم هست که استاد محترم حاج حسینعلی شریف، جزو هیئت داوران بودند که مورد تشویق استاد قرار گرفتم.

این مدرس قرآن با اشاره به اینکه با راهنمایی‌های حسینعلی شریف به جلسه محمد ثابتی‌منفرد معرفی شد، ادامه داد: پای ثابت جلسه قرآن این استاد در مسجد ابوالحسن واقع در خیابان 17 شهریور بودم. البته همزمان در جلسات قرآن اساتید محترم حاج سیدمهدی سیف و بعد هم در جلسات دارالتحفیظ تحت نظر استاد حاج سیدمحسن موسوی‌بلده شرکت کردم و در همان اوایل در جلسات حاج محمدحسین سبزعلی واقع در میدان محمدیه حضور پیدا می‌کردم.

این خادم‌القرآن با بیان اینکه حضورش در این جلسات با شدت و ضعف همراه بود، اظهار کرد: البته خوشه‌چینی‌ام از اساتید فقط به این چند استاد معطوف نبود، بلکه گاهی در جلسه مرحوم حاج علی اربابی شرکت می‌کردم. همچنین در جلسه حاج سیدمحسن خدام‌حسینی نیز شرکت می‌کردم و از بیاناتشان در کلاس‌های آموزشی سازمان دارالقرآن بهره‌مند می‌شدم. علاوه بر این استاد حاج محمد قدیری اولین استادی بود که از دوره نوجوانی مرا با مقولات مذهبی آشنا کرد و هنوز با ایشان ارتباط دارم. البته سایر اساتیدی که از آنها نام بردم، معلومات قرآنی‌ام را بارور کردند.

اخوان‌اقدم در اوایل نوجوانی با چند نوار کاست قرآن استاد عبدالباسط و ضبط صوتی که پدرش از مکه آورده بود تمرین می‌کرد.

وی گفت: پس از اینکه به صورت فنی وارد حوزه قرائت شدم، قاریان مختلفی چون استاد منشاوی را تجربه کردم. اما با توجه به جنس صدا و تنغیمات، دوستان من را به سمت سبک شیخ محمود علی البناء راهنمایی کردند که مدت‌ها براساس آن تمرین می‌کردم، به طوری که بسیاری از هم دوره‌ای‌هایم من را به سبک مرحوم «علی‌البناء»خوان می‌شناسند. سپس سبک مرحوم مصطفی اسماعیل را تجربه کردم و جسته گریخته سبک برخی قاریان را تجربه کردم تا اینکه ترکیبی از آن خواندن‌ها در ذهنم شکل گرفت.

این مدرس قرآن درباره ویژگی‌های فردی که به عنوان خادم قرآن مفتخر می‌شود، بیان کرد: خدمت‌گزاری در ساحت قرآن را معطوف به انتخاب در برنامه‌های رسمی و کشوری نمی‌دانم. بسیاری از خادمان نزد خداوند ارزشمند و گمنام هستند و خدماتی را انجام داده‌اند که دیده نمی‌شود یا فردی به سراغشان نمی‌رود، اما آنها نزد خداوند مأجورند و مصداق آیه «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» هستند.

وی ادامه داد: این دیده شدن‌ها و افتخارات ظاهری نمی‌تواند تعیین‌کننده واقعیات یا حقایق موجود به منظور خدمتگزاری خالصانه باشد، اما دوستان در انجمن خادمان قرآن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چند سالی است که ضوابطی را تعیین کرده‌اند. این را به نحو اجمالی می‌دانم نه تفصیلی و این کار موجب شده است که شاکله منظم‌تری پیدا کند، زیرا به رشته‌های مختلف تقسیم شده و دسته‌بندی‌هایی چون آموزش، پژوهش، مدیریت قرآنی و امور هنری برای تجلیل از خادمان وجود دارد و براساس ضوابط تنظیم شده، افراد مورد نظر در کشور که سوابق طولانی خدمت‌گزاری به ساحت قرآن را دارند، مورد ارزیابی دقیق قرار می‌گیرند و طبق امتیازاتی که کسب می‌کنند و به هر حال ظاهر منظمی دارد.

اخوان‌اقدم با اشاره به اینکه یکی از افرادی که به این حوزه نظم بخشید و طی این دوره نیز از وی تجلیل شد، کریم دولتی بود، اظهار کرد: ایشان در دوره‌های گذشته به دلیل مسئولیتی که داشت، نظم دادن و دقیق‌ شدن در موضوعات را پایه‌ریزی کرد و دوستان عزیز در انجمن خادمان این راه را ادامه داده‌اند و سعی کرده‌اند که براساس ضوابط مدون، انتخابات را انجام دهند.

این مدرس قرآن با تأکید بر اینکه عنوان افتخارآمیز «خادم قرآن» از ابتدا در ذهن امسال حقیر نبوده است، گفت: ما تلاش نکرده‌ایم که به این عنوان برسیم، زیرا هنگامی که فعالیت‌ قرآنی خود را آغاز کردیم، این عناوین وجود نداشت و به این هدف وارد عرصه‌های قرآنی نشدیم و نباید برای رسیدن به این مقام دنیوی تلاش کنیم، زیرا قرآن اصلی‌ترین و جامع‌ترین دستورالعمل زندگی مادی و معنوی ما انسان‌هاست و باید تلاش کنیم که فرهنگ قرآن در جامعه اشاعه پیدا کند و هدفمان کسب مقام اول در مسابقات قرآن یا سایر مقام‌ها نباشد. برای اینکه آدم به چنین قله‌ای برسد، باید شبانه‌روز در زمینه‌های مختلف آموزش نونهالان، نوجوانان و جوانان بکوشد.

وی با اشاره به قدمت بالای سی سال جلسه‌ هفتگی آموزش قرآنش در مسجد حجتیه واقع در بزرگراه شهید سلیمانی، گفت: افراد بسیاری آمده‌اند و رفته‌اند و در حال حاضر استاد قرآن هستند. هنگامی یک قاری ممتاز و تأثیرگذار به عنوان خادم قرآن انتخاب می‌شود که در زمینه قرائت هم به مراتب عالی برسد و هم شاگردانی را تربیت کند. چنانکه استاد هاشم روغنی سال‌هاست که در مشهد مقدس شاگرد تربیت می‌کنند و رتبه بین‌المللی نیز کسب کرده‌اند. همچنین آقای مهدی حسنی در رشته حفظ انتخاب شدند و علاوه بر اینکه حافظ کل هستند، شاگردانی برای حفظ یک جزء تا کل قرآن دارند. افرادی که می‌خواهند به اوج برسند، باید سالیان سال برای رضای خدا تلاش کنند و این موقعیت نیز در ذهنشان نباشد.

اخوان‌اقدم تأکید کرد: از سال 1370 با رادیو قرآن و در طول سی سال گذشته با سیمای قرآن و رادیوهای مختلف در زمینه‌ قرآن کار کردم و در رادیو جوان برای تبلیغ قرآن فعالیت کردم. همچنین با رادیو فرهنگ برای بیش از 600 برنامه قرآنی پنج‌دقیقه‌ای با موضوعات مختلفی چون قطره‌ای از دریا، آیات امیدبخش قرآن کریم و آیات مربوط به رونق مساجد همکاری کرده‌ام و بالغ بر چند هزار ساعت‌ کار تولیدی و برنامه زنده داشته‌ام.

وی بیان کرد: دوستان باید برای رضای خدا و ترویج فرهنگ حیات‌بخش قرآن کریم و مکتب اهل‌بیت(ع) تلاش کنند تا علاوه بر رسیدن به این مقامات دنیوی، آخرتشان را نیز آباد کنند، چراکه به این دنیا آمده‌ایم تا به مقامی برسیم که شایسته بندگی خداوند است و این مقام نصیب افراد با اخلاص می‌شود.

اخوان‌اقدم درباره مسئولیت اجتماعی پس از دریافت این عنوان تصریح کرد: هنگامی که این عنوان به ما داده می‌شود و در رادیو و سیما و سایر رسانه‌ها معرفی می‌شویم، مسئولیت ما هم افزایش پیدا می‌کند و وظایف ما در جامعه سنگین‌تر می‌شود. این نکته مهم است که ما به عنوان حاملان قرآن، چگونه باید ارتباط برقرار کنیم و چگونه شایستگی اخلاقی و اجتماعی خود را به عنوان خادم قرآن نشان دهیم تا از باب «كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ‏ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُمْ» بدون حرف زدن، روش و منش‌ ما تصویرگر آموزه‌های قرآنی کریم باشد.

وی در پایان با تأکید بر استمرار در حمد خداوند «الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي هَدَانَا لِهَذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلا أَنْ هَدَانَا اللّهُ»، گفت: خدا را سپاس می‌گویم که ما را در این جهت هدایت کرد و اگر هدایت الهی نبود، ما هیچ نبودیم. خدا را سپاسگزارم که بر ما منت گذاشت و ما را خدمتگزار صدیق کلام خود قرار داد. امیدوارم نوجوانان و جوانانی که در این مسیر گام برمی‌دارند با خلوص نیت تلاش کند و از باب «خَيرُكُم من تعلَّمَ القرآنَ وعلَّمَهُ»، قرآن را به خوبی یاد بگیرند و به دیگران یاد دهند و قرآن را خوب بفهمند و به شایستگی عامل به آن باشند.

تاکنون ۲۶۱ خادم قرآن، طی ۲۵ دوره مراسم تکریم از خادمان قرآن، موفق به دریافت عنوان خادم قرآن شده‌اند.