کارکرد وقف در دوره معاصر چیست؟
نویسنده کتاب «پاسخ‌نامه وقف» کارکرد وقف در دوران معاصر را بیشترین سؤال مردم در خصوص وقف عنوان کرد و گفت: کار خیر مردم تعطیل نشده اما سوی استفاده برخی از موقوفات باعث نگرانی مردم است.
حجتالاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده کتاب «پاسخ‌نامه وقف» در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اینکه در این کتاب به 250 سؤال در حوزه‌های تاریخ وقف، فقه وقف، قوانین وقف، جامعه‌شناسی وقف، اقتصاد وقف و مدیریت وقف پاسخ داده شده است، گفت: این کتاب به سه صورت نسخه الکترونیک، نسخه چاپی و نسخه جیبی در شش فصل منتشر شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که بیشترین سؤال‌های مردم در خصوص چه جنبه‌ای از وقف است؟ گفت: بیشتر کارکردهای وقف و مسئله جامعه‌شناسی وقف مورد سؤال مردم است. اینکه ماهیت و کارکرد وقف چیست و اکنون وقف چه نیازی از جامعه را می‌تواند برطرف کند.
حجتالاسلام بیدرام با اشاره به اینکه اکنون نیز بسیاری از مدارس، بیمارستان‌ها، حتی ورزشگاه‌های کشور وقفی است، گفت: وقف فقط مربوط به مسجد، حسینیه، روضه و ... نیست و هر موضوعی که امروز به عنوان یک کار خیر شناخته شده واقفانی در گذشته برای آن موقوفه‌ای اختصاص داده‌اند تا ماندگار شده است.
وی به تعدادی از موقوفات کشورمان و نیات واقفان آنها اشاره کرد و گفت: موقوفه‌ای داریم که به حقوق حیوانات توجه کرده و در وقف‌نامه آن آمده است این موقوفه برای تأمین دانه برای پرندگانی است که در زمستان با مشکل آذوقه مواجه هستند. واقف ملکی وقف و اعلام کرده از درآمد این موقوفه برای پرندگان در زمستان غذا تهیه شود.
خرید کفش برای زائرانی که کفششان را گم کرده‌اند
این پژوهشگر حوزه وقف ادامه داد: موقوفه‌ای داریم که برای تأمین غذای سگ‌های ولگرد در بیابان‌ها اختصاص داده شده است. ما در ایران از حقوق حیوانات گرفته تا رسیدگی به زائران بقاع متبرکه موقوفه داریم. موقوفه‌ای در مشهد فعالیت می‌کند که برای تأمین کفش زائرانی که در حرم کفش آنها گم شده است، اقداماتی می‌کند. یعنی واقف حتی به نیاز و دغدغه زائری که کفشش را گم کرده هم توجه کرده است.
وی درباره وقف‌های جدید گفت: هفته گذشته واقفی که خارج از کشور زندگی می‌کند، خانه خود به قیمت خیلی بالا را وقف کرد. نیت وقف او برای کمک به شیعیانی بود که در کشورهای غیراسلامی زندگی میکنند. این واقف می‌گفت من خارج از کشور زندگی می‌کنم و می‌بینم که چقدر شیعه مظلوم است و بر علیه شیعه چه تبلیغاتی انجام می‌شود و اگر کسی شیعه شود چه اندازه مورد آزار قرار می‌گیرد. به همین دلیل می‌خواهم مالم را برای حمایت از این افراد وقف کنم. خانمی نیز اخیراً دو منزل خود را برای اجرای منویات مقام معظم رهبری وقف کرد.
هیچ سندی به نام اداره اوقاف یا دولت زده نمی‌شود
حجتالاسلام بیدرام در پاسخ به این سؤال که چرا به نظر می‌رسد گرایش مردم بیشتر به سمت سازمان‌های خیریه رفته و از وقف فاصله گرفته‌اند؟ گفت: به دلیل تبلیغات سوئی که برخی از سوء استفاده‌کنندگان از وقف انجام داده‌اند ذهنیت‌هایی برای برخی از مردم ایجاد شده است که این موضوع باید با آگاهی‌رسانی و تبلیغات صحیح برطرف شود. برخی گمان میکنند اگر مالی وقف شد یعنی سند آن اموال به نام سازمان اوقاف شده است. در صورتی که هیچ سندی به نام دولت یا اداره اوقاف زده نمی‌شود. وقتی مالی وقف می‌شود به نام واقف ثبت می‌شود و اگر واقف متولی برای آن در نظر گرفته باشد، متولی مسئول اداره موقوفه است.
این پژوهشگر دینی تصریح کرد: کار خیر مردم ترک نشده است اما سوء ذهنیتی که برای مردم ایجاد شده موجب فاصله گرفتن مردم از وقف شده است.
رئیس اداره اوقاف شهرستان اصفهان تصریح کرد: اداره اوقاف در اصل جایگاه دفترخانه‌ای دارد که کار ثبت موقوفات را انجام می‌دهد و بر عدم سوء استفاده از موقوفات نیز نظارت می‌کند. موقوفاتی که اکنون مورد سوء استفاده قرار گرفته، موقوفاتی است که در سامانه جامع موقوفات در سازمان اوقاف به ثبت نرسیده است؛ برخی موقوفه‌ها دست به دست در خانواده‌ها گشته و ممکن است در یک نسل، فردی که وقف‌نامه را در دست دارد، از آن موقوفه سوء استفاده کرده و وقف‌نامه را از بین ببرد.
وی اضافه کرد: اگر وقف‌نامه ثبت شود، دیگر امکان سوء استفاده و از بین بردن وقف‌نامه وجود ندارد. به همین دلیل از مردم تقاضا داریم که وقف‌نامه‌های خود را برای ثبت به اداره‌های اوقاف ببرند و مطمئن باشند حتی یک کلمه از وقف‌نامه در هنگام ثبت تغییر داده نمی‌شود.
وقف هزار هکتار زمین برای فقرا در زمان غیبت صغری
حجتالاسلام بیدرام با تأکید بر اینکه سازمان اوقاف به دنبال تصدی‌گری نیست، گفت: اکنون موقوفه‌ای در روستای جوزجان جنب انرژی اتمی در استان اصفهان وجود دارد که سال 316 هجری قمری وقف شده است. یعنی هزار و 127 سال پیش هزار هکتار زمین در زمان غیبت صغری امام زمان(عج) برای کمک به فقرای شهر اصفهان وقف شده است.
حجتالاسلام بیدرام که در حال تدوین کتاب «الفبای وقف» در پنج جلد است، افزود: اگر افرادی که از این موقوفه استفاده میکنند، حق وقف را ادا کنند آیا فقیری باقی می‌ماند؟ در حال حاضر 700 هکتار از سند این زمین گرفته شده و ما یک به یک با افرادی که این ملک را در اختیار دارند یا در آن تصرف کرده‌اند مذاکره می‌کنیم تا حق وقف را برای فقرای اصفهان بگیریم. این موقوفه چون ثبت بوده توانستیم سند وقفی را بگیریم و اگر احیا شود تحولی در وضعیت اقتصادی نیازمندان خواهدشد. این یک نمونه و مثال است بقیه موقوفات هم همین شرایط را دارند و اگر احیا شوند کمک بزرگی به نیازمندان خواهدشد.
انتهای پیام
