اتفاق نظر مذاهب در اعتقاد به مهدویت

به گزارش ایکنا از یزد، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین فهیم‌نیا، استاد حوزه و دانشگاه، 6 آبان در نشست مجازی علمی و پژوهشی با موضوع آموزه‌های وحدت‌آفرین در سیره اهل بیت(ع) و در جمع طلاب مدرسه علمیه فاطمیه اشکذر، اظهار کرد: اسلام نه تنها تقریب مذاهب و وحدت بین مذاهب اسلامی را سفارش می‌کند بلکه به وحدت بین ادیان الهی نیز تأکید دارد.

وی ادامه داد: در قرآن کریم آمده است: «قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَىٰ كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ؛ بگو: ای اهل کتاب، بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است پیروی کنیم که به جز خدای یکتا را نپرستیم، و چیزی را با او شریک قرار ندهیم، و برخی، برخی را به جای خدا به ربوبیّت تعظیم نکنیم. پس اگر از حق روی گردانند بگویید: شما گواه باشید که ما تسلیم فرمان خداوند هستیم» لذا قرآن نه تنها وحدت بین مذاهب را سفارش می‌کند بلکه توصیه دارد که ادیان با هم همکاری کنند و عبادت خدا، شرک نورزیدن به خدا و تسلط و سلطه یکدیگر را نپذیرفتن، سه ملاکی است که قرآن به اهل کتاب توصیه می‌کند.

معیارهای وحدت بین مذاهب اسلامی 

فهیم‌نیا افزود: بین مذاهب اسلامی ملاک‌ها و معیارهای وحدت زیادی وجود دارد و در واقع گستره مشترکات مذاهب اسلامی وسیع است و ما با مسلمانان غیرشیعه سه وجه مشترک بسیار مهم داریم.

این استاد دانشگاه؛ اصول اعتقادی را یکی از این موارد دانست و گفت: ما و مسلمانان غیرشیعه اصول مشترک اعتقادی داریم و در بحث توحید، نبوت و معاد تقریباً اختلافات کم است و البته معارفی که از اهل بیت به ما رسیده در باب توحید و آن آیاتی که در اصول کافی وجود دارد یا منابعی مثل صیفه سجادیه و نهج‌البلاغه و یا توحید صدوق، اهل سنت از این معارف عمیق محروم هستند لذا در کلیت توحید، آیات قرآن و برداشت از ظواهر قرآن بحثی نداریم.

وی ادامه داد: هر چند که معارف شیعه در باب توحید بسیار مفصل‌تر و عمیق‌تر است اما در کلیت توحید با برادران اهل سنت اختلافی وجود ندارد.

فهیم‌نیا گفت: دومین جنبه به لحاظ نبوت است که در زمینه شخص پیامبر و تلاش‌های رسول خدا در مکه یا مدینه متحد هستیم و اختلافی نیست اما در خصوص اینکه ولادت پیامبر 12 ربیع الاول است یا 17 ربیع الاول، اختلافی وجود دارد که آن هم مشکل ایجاد نمی‌کند یا مثلاً در زمینه اینکه 130 نفر داستان غدیر را نقل کردند، بحثی نیست اما درباره اینکه «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» منظور از مولاه چیست؛ سرپرستی است که شیعه اعتقاد دارد یا نصرت و محبت است که اهل سنت بیان دارند، اختلاف وجود دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه یزد بیان کرد: در بحث معاد نیز اختلاف چندانی وجود ندارد چون قرآن مفصل به بحث معاد پرداخته است و حدود 1500 آیه در باب معاد وجود دارد که مربوط به لحظات پایان عمر چه عالم برزخ و چه عالم قیامت است البته درباره جزییات خود شیعیان هم اختلاف دارند و مشکلی ایجاد نمی‌کند چون اصل وجود انسان، روح است اما تنها وهابی‌ها برزخ را قبول ندارند.

انتظار؛ امر مشترک بین مسلمانان

وی با اشاره به اینکه ما در سه بحث اصول دین که مهم است، یعنی توحید، نبوت و معاد با هم وحدت داریم پس چرا باید به اختلافات دامن بزنیم گفت: اصول اعتقادی، محبت به اهل بیت و اعتقاد به مهدویت سه اصل گستره مشترکات مذاهب اسلامی است.

فهیم‌نیا افزود: از جمله مشترکات بین فرق اسلامی که به لحاظ کلیت اتفاق نظر وجود دارد، اعتقاد به ظهور شخصی از خاندان پیامبر در نزدیکی قیامت است و اعتقاد دارند نزدیک قیامت از خاندان پیامبر فردی قیام و ظهور می‌کند و روایات بسیار زیادی داریم و خلاصه همه روایات این است اگر از عمر دنیا چیزی جز یک روز باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را بسیار طولانی می‌کند تا در آن روز مردی از خاندان اهل بیت پیامبر ظهور کند که نامش نام پیامبر و دنیا را پر از عدل و داد می‌کند، پس مسئله انتظار امری مشترک بین همه مسلمانان است و حتی غیر مسلمانان و همه مردم دنیا به آن اعتقاد دارند.

وی ادامه داد: در این زمینه بین مذاهب اسلامی و امامیه تفاوتی در مورد حضرت مهدی وجود دارد که امامیه اعتقاد دارند این مصلح، شخص معین و معروفی است که در سال 256 هجری قمری به دنیا آمده و فرزند امام حسن عسکری است اما در بحث مهدویت در چند مسئله با اهل سنت مشترک هستیم و آنهم اینکه نزدیک به قیامت امام ظهور می‌کنند، جهان را پر از عدل و داد می‌کند بعد از اینکه پر از جور و ظلم شده است، از خاندان نبی مکرم و فرزندان فاطمه زهرا است، اسم ایشان نام پیامبر و لقبشان مهدی است و پنجمین نکته مشترک ما در مهدویت حاکمیت و امامت امت اسلام بلکه جهان را امام زمان به عهده می‌گیرد و فقط اختلافی که وجود دارد اهل سنت اکثراً اعتقاد دارند حضرت مهدی به دنیا نیامده‌اند و برخی هم اعتقاد دارند حضرت مهدی به دنیا آمده‌اند ولی شیعیان همه معتقد هستند امام زمان به دنیا آمده‌اند.

سیره عملی اهل بیت(ع) در وحدت مذاهب

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به سیره عملی اهل بیت در وحدت مذاهب اسلامی گفت: دوره امامت اهل بیت از سال 11 هجری قمری آغاز شده و تا سال 260 هجری ادامه داشت که این 250 سال، سه بخش می‌شود. بخش اول از سال 11 تا 61 هجری که امامت امیرالمومنین(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بوده است و این سه بزرگوار تلاش کردند خلافت غضب شده پیامبر را برگردانند اما متأسفانه پنج سال برای امام علی(ع) برگشت، 6 الی 7 ماه برای امام حسن(ع) و امام حسین(ع) هم این امر انجام نشد، با شهادت امام حسین(ع) معلوم شد خلافت غضب شده بر نمی‌گردد.

وی ادامه داد: مرحله دوم از زمان امام سجاد(ع)، امام باقر(ع)، امام صادق(ع)، امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) از سال 61 الی 203 هجری قمری که شهادت امام رضا(ع) است، طول کشید و این بزرگواران در برگرداندن خلافت غضب شده تلاش نکردند بلکه به دنبال تبیین معارف دین بودند و موفق هم شدند.

فهیم‌نیا افزود: مرحله سوم از زمان امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) از 203 الی 260 هجری قمری یعنی 57 سال طول کشید و این سه امام بزرگوار دو اقدام مهم را انجام دادند که یکی سازمان وکالت را توسعه دادند و نمایندگان امامان در شهرهای مختلف کارها را انجام می‌دادند و دومین مورد زمینه‌سازی برای غیبت امام زمان(عج) بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه یزد بیان کرد: امامان ما در هر سه مقطع همه یک اصل را مراعات کردند که از خلفا بدگویی نکردند تا اختلاف ایجاد نشود لذا اکنون نیز ما باید در برابر جهان، اعمال وهن آمیز از جمله قمه‌زنی و ... را ترک کنیم چون ساحت شیعه را از بین می‌برد و نباید کاری کنیم که وهن به تشیع و اسلام باشد لذا برای حفظ کیان تشیع و اسلام که اسلام عظمت پیدا کند، باید تلاش کرد و دومین مورد هم برای حفظ جان، مال و آینده باید تلاش کنیم، البته سیره عملی ائمه نیز این‌گونه بوده که به اختلافات دامن نمی‌زدند.