میراث فرهنگی اسپانیا ظرفیت بالایی برای رشد گردشگری حلال دارد

گردشگری حلال از جمله حوزه‌های توریسم است که در سال‌های اخیر و به واسطه سرمایه‌گذاری و افزایش گردشگران مسلمان مورد توجه سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری قرار گرفته است.

با وجود اینکه به نظر می‌رسد این بخش از صنعت گردشگری همچنان با مسائلی مانند عدم شناخت و تبلیغات کافی روبه‌رو است اما پتانسیل بالای گردشگری حلال باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری در این بخش به خصوص در کشورهایی که به‌طور سنتی مقاصد محبوب گردشگری هستند، در حال رشد باشد.

آلفونسو وارگاس (Alfonso VARGAS) متولد 1961 در شهر اوئلوا اسپانیا است و مدرک دکترای خود را  در سال 1993 و در رشته مدیریت بازرگانی از دانشگاه سویا دریافت کرده است. تحقیقات پایه‌ای این استاد دانشگاه هوئلوا، در حوزه مدیریت استراتژیک بوده و مقالاتی هم در مورد صنعت گردشگری و به خصوص گردشگری حلال منتشر کرده است. وی در گفت‌وگو با ایکنا در مورد چشم‌اندازهای گردشگری حلال صحبت کرد.

ایکنا ـ در سال‌های اخیر گردشگری حلال در بسیاری از کشورهای غیر اسلامی مورد توجه قرار گرفته و سرمایه‌گذاری‌هایی نیز در این زمینه صورت گرفته است. به نظر شما دلیل این توجه چیست؟

دلیل آن دو چیز است: رشد اندازه این بخش و سطح هزینه‌هایی که در این حوزه می‌شود.

دلیل اول با رشد جمعیت مسلمانان در سراسر جهان ارتباط دارد؛ مرکز تحقیقات پیو تخمین زده است که در سال 2050 از هر سه نفر یک نفر مسلمان خواهد بود (افزایش جمعیت ساکن در کشورهای غربی یک عامل اضافی است که باید در نظر گرفته شود).

بدیهی است که این تعداد مسافران مسلمان بین‌المللی که در سال 2019 حدود 160 میلیون نفر تخمین زده شده (Mastercard-CrescentRating GMTI 2021)  باعث  خواهد شد هزینه‌های سفر آنها در این زمینه تعیین‌کننده باشد. بخش دیگر میانگین هزینه نسبتاً بالا برای هر نفر است، بنابراین تأثیر اقتصادی قابل توجهی بر مقاصد گردشگری دارد.

ایکنا ـ به نظر شما بزرگترین چالش برای رشد صنعت گردشگری حلال در جهان چیست؟

از جمله چالش‌های اصلی از دیدگاه من، افزایش آگاهی از فرصتی است که این بخش بازار می‌تواند نشان دهد، همراه با نحوه مدیریت آن. بنابراین، در دسترس بودن اطلاعات و آموزش بیشتر برای اپراتورهای گردشگری ضروری است.

همچنین از آنجایی که بازار مسلمانان به دلیل وجود تفاسیر مختلف از اسلام و سطوح دینداری، بخش بسیار گسترده و ناهمگونی است، وجود استاندارد حلال (یا حداقل مسلمان‌پسند) و گواهینامه جهانی و نیز به رسمیت شناختن گردشگری حلال گام رو به جلوی بزرگی برای رفع موانع گسترش بین‌المللی آن خواهد بود.

ایکنا ـ اسپانیا یکی از کشورهایی است که سابقه حضور مسلمانان در تاریخ خود را داشته است. این موضوع تا چه اندازه می‌تواند گردشگران مسلمان را جذب کند؟

مطمئناً اسپانیا یکی از کشورهای دارای بیشترین میراث تاریخی و هنری با منشأ عربی است. حضور مسلمانان در شبه جزیره ایبری به مدت تقریباً هشت قرن، آثار محسوس و ناملموسی را در ساختمان‌ها، نام‌ها و آداب و رسوم به جای گذاشته است.

این میراث فرهنگی غنی اسپانیا را به مقصدی با پتانسیل بارز برای جذب گردشگران مسلمان تبدیل کرده است. بنابراین، آژانس‌های مسافرتی، وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌ها و انجمن‌های تخصصی گردشگری حلال، بازدید از برجسته‌ترین نمایندگان میراث عربی حاضر در تاریخ و میراث اسپانیا را توصیه می‌کنند.

به عنوان مثال، شاخص جهانی سفر مسلمانان در سال 2019 پتانسیل رشد قابل توجه این بخش بازار را برای اسپانیا نشان می‌دهد که به عنوان دومین مقصد جذاب اروپایی (پس از بریتانیا و در همان سطح فرانسه) رتبه‌بندی شده است. همچنین در بین کشورهای غیر عضو سازمان همکاری اسلامی، اسپانیا در جایگاه نهم و در بین مقاصد ورودی مسلمانان کشورهای غیر عضو در جایگاه اول قرار دارد. این بیماری همه‌گیر باعث شد که اسپانیا موقعیت نسبی خود را در فهرست جهانی سفر مسلمانان در سال 2021 از بین برده ببیند، اما پتانسیل آن دست نخورده است.

آمارهای رسمی همچنین افزایش قابل توجهی را در سال‌های گذشته قبل از همه‌گیری، در تعداد گردشگران از کشورهای شمال آفریقا (مانند مراکش) و خاورمیانه (به‌ویژه امارات متحده عربی و عربستان سعودی) نشان می‌دهد.

ایکنا ـ وضعیت صنعت گردشگری حلال در اسپانیا چگونه است و چه اقداماتی برای جذب گردشگران مسلمان انجام شده است؟

از نقطه نظر توسعه گردشگری، یکی از چالش‌های این بخش تبدیل پایگاه منابع فوق‌العاده به محصولاتی است که متناسب با نیازهای این بخش بازار باشد. برای ایجاد آن، ایجاد یک اکوسیستم که در آن مراحل مختلف زنجیره تأمین گردشگری در آن حضور دارند، مانند حمل و نقل، هتل‌ها، رستوران‌ها، فعالیت‌های اوقات فراغت و غیره حیاتی است.

در این راستا، کسب آگاهی از مشخصات و رفتار گردشگران مسلمان، همراه با ارائه صحیح خدمات گردشگری حلال در زیربخش‌های مختلف آن مانند محل اقامت، غذا و غیره برای فعالان گردشگری ضروری است. از این نظر، احراز هویت خدمات حلال یا مسلمان‌پسند عاملی کلیدی است.

در این راستا راهنمایی و گواهی ارائه شده در اسپانیا توسط مؤسسه حلال قابل توجه است. این سازمان وابسته به شورای اسلامی اسپانیا است که نقشی تعیین‌کننده در حمایت از شرکت‌هایی دارد که با چالش رونق در بازار حلال یا مسلمان‌پسند روبه‌رو هستند.

قبل از همه‌گیری کرونا، Turespaña ـ بنیادی عمومی که مسئول تبلیغ جذابیت‌های اسپانیا به عنوان یک مقصد سفر در جهان است ـ کمپین جدیدی را راه‌اندازی کرد که در آن گردشگری حلال یکی از بخش‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، برخی از مناطق نیز تلاش‌های بازاریابی خود را در همین زمینه اضافه کرده‌اند، مانند منطقه جنوبی اسپانیا با کمپین «اندلس ریشه‌های شما، مقصد شما: گردشگری حلال» که براساس میراث تاریخی و هنری عظیم مسلمانان در اسپانیا شکل گرفته است.

ایکنا ـ آینده صنعت گردشگری حلال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پس از پایان‌یافتن همه‌گیری(کرونا)، گردشگری حلال قدرت و جذابیت خود را بازیابی خواهد کرد. در کوتاه‌مدت با رشد آهسته تمایل به سفر از یک سو و برگشتن عوامل ساختاری تعیین‌کننده در توسعه، این بخش تقویت می‌شود.

 این وضعیت به‌ همراه تقویت مجدد رشد اقتصادی در بازارهای گردشگری مسلمانان خارج از اسپانیا است. با این وجود، من بازار گردشگری حلال را در سطح بین‌المللی با ویژگی دوگانه مشخص‌تری پیش‌بینی می‌کنم که در آن مقاصد ورودی اصلی ـ مانند کشورهای اروپایی ـ با تلاش‌های تجاری نوسازی شده‌اند و محصولات جدیدی در بخش‌های گران‌قیمت (لوکس) مورد توجه قرار خواهند داد.

گفت‌وگو: محمدحسن گودرزی