به گزارش ایکنا، آیتالله محسن فقیهی، استاد حوزه علمیه، اول آبان در ادامه سلسلهجلسات تفسیری خود به تفسیر آیه 160 سوره بقره «إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ» پرداخت و گفت: در آیه 159 «إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ» سخن از کتمان حق است، یعنی انسان مطلب و موضوع حقی را که باید بیان کند نمیکند. البته ممکن است کتمان حق به خاطر پول و یا کسب قدرت و یا رودربایستی و ... صورت بگیرد. در هر صورت کتمان حق از بزرگترین گناهان است.
وی افزود: کتمان حق یعنی اینکه انسان گاهی مسائل روشن مانند اعتقادات و توحید و معاد و احکام روشن و صریح شرعی را میداند، ولی آن را میپوشاند و یا در جایی که باید بیان کند نمیکند، وظایف شرعی را میداند و بیان نمیکند و در یک کلام حق را میداند و آن را بیان نمیکند؛ کسانی که حق را میدانند و در تبیین و بیان آن کوتاهی دارند خداوند و لاعنون بر آنها لعنت میفرستند.
آیتالله فقیهی بیان کرد: این دستور الهی و همان جهاد تبیینی است که مقام معظم رهبری مکررا آن را بیان کردند؛ یعنی انسان باید حقایق را خوب بفهمد و برای مردم هم بیان کند، وظیفه انسان عالم تبلیغ و بیان است و نباید در این کار فروگذار کند. خدا برای عالم دو وظیفه و برای جاهل دو وظیفه بیان کرده است؛ عالم باید خودش به گفتههای حق عمل و آن را به مردم ابلاغ کند و وظیفه جاهل این است که بیاموزد و عالم شود و به آن عمل کند.
استاد درس خارج حوزه علمیه تصریح کرد: ما یا جزء علما هستیم و یا جاهلان؛ اگر عالم هستیم اول باید عمل کنیم و بعد آن را ابلاغ کنیم و اگر جاهل هستیم اول باید عالم شویم و بعد عمل کنیم و اگر عالم شدیم و حق را کتمان کردیم مورد لعنت خدا و لعنتکنندگان خواهیم بود. اگر کسی مصداق این آیه قرار گرفت و خواست توبه کند، توبهاش چیست؟ چون در اینجا دو گناه به گردن فرد است؛ اول حقالله و دیگری حقالناس؛ زیرا فرد از یکسو حق را که حق خداست کتمان کرده همچنین حقالناس چون باید آگاهی میداده است و نداده؛ لذا در آیه 160 فرموده که اگر افراد از کتمان حق، توبه کنند در این صورت مشمول لعنت و عذاب نیستند و این توبه به آن است که شروع به اصلاح و بیان کند که همان جهاد تبیین است. اگر حقایق را بیان کرده و گذشته را جبران کردید خداوند توبه شما را قبول کرده و مورد رحمت پروردگار واقع خواهید شد و خداوند توبه شما را میپذیرد و او توبهپذیر و رحیم و مهربان است.
آیتالله فقیهی تصریح کرد: انسان عالم یک واجب کفایی و یک واجب عینی دارد ولی جاهل دو واجب عینی دارد با این توضیح که عالم وقتی حقیقتی را میداند ابلاغ آن واجب کفایی است نه عینی؛ یعنی اگر حق را دیگران بیان کردند و روشن شد لازم نیست او بیان کند. مثلا گاهی رهبری فرمایشی دارند و حق روشن میشود. شاید لازم نباشد دیگران ورود کنند؛ گرچه تایید و تبیین در این موارد خوب است.
استاد حوزه علمیه بیان کرد: گاهی گناه بالاتری انجام میشود و آن تلبیس است، تلبیس یعنی حق و باطل را ممزوج کرده و به خورد مردم میدهند؛ نه تنها حق بیان نمیشود بلکه حق را در باطل و باطل را در حق پیچیده و به مردم تحویل میدهند که قرآن کریم تعبیر فرموده «یلبسون الحق بالباطل»؛ گناه این گروه به مراتب بدتر از گناه گروه اول است که فقط حق را کتمان میکنند.
وی با بیان اینکه سکوت کردن هم خودش نوعی کتمان حق است، اضافه کرد: این اشکال در حوادث اخیر به برخی خواص وجود داشت؛ کسانی که برای فوت یک دختر ابراز ناراحتی کردند که درست هم هست، ولی وقتی چند نفر بسیجی و افراد نیروی انتظامی و تامین امنیت کشور شهید شدند، مساجد را آتش زدند و قرآن را سوزاندند و به پرچم کشور اهانت شد هیچ موضعی نگرفتند و دلسوزی نکردند. اینها که دلرحم هستند و برای فوت یک نفر ناراحت میشوند، چرا قرآنسوزی را محکوم نکردند؛ چرا وقتی بسیجیان کشته شدند اعتراضی صورت نگرفت.
آیتالله فقیهی بیان کرد: این را بدانید که کتمان حق خیلی گناه بزرگی است، ولی اظهار حق هم کار هر کسی نیست و آسان هم نیست، گفتن این حرف آسان است، ولی عمل به آن دشوار است؛ در آیات قبل سخن از استعانت از صبر و نماز بود و کسانی میتوانند اظهار حق کنند و پای سختیهایش بایستند که اهل صبر و نماز باشند؛ کسانی که بتوانند در برابر جوسازی در واقعیت و فضای مجازی و اخبار داخل و خارج بایستند و از حق دفاع کنند. اظهار حق ملامت و سرزنش و مشکلات و دشواریهای زیاد در پی دارد و مصیبتهایی از سوی برخی افراد برای شما ایجاد میشود، ولی وظیفه شما اظهار حق و تحمل سختیهای آن است. به خصوص در اوضاع و احوال امروز کشور این مسئله بیش از پیش باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی با اشاره به مفهوم توبه واقعی، افزود: توبه فقط با گفتن استغفرالله محقق نخواهد شد و باید فرد گذشته خودش را جبران و حق را بیان و تبیین کند. قرآن کریم فرموده است: «وَإِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاءَ ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَبِئْسَ مَا يَشْتَرُون.» خداوند از کسانی که کتاب به آنها داده است میثاق گرفته تا حق را برای مردم بیان کنند و آن را کتمان نکنند آن هم به سبب به دست آوردن متاع قلیل و اندکی از دنیا.
استاد درس خارج حوزه علمیه تاکید کرد: خدا هر نعمتی را که به انسان داده شکر آن لازم است. زبان به ما داده باید شکر آن را به جا آوریم؛ گوش و شنوایی داده که به برخی نداده است و باید قدردان باشیم و شکر کنیم و در همه نعمات هم اینطور است و علم هم یکی از این موارد است؛ «العلم نور یقذفه الله فی قلب ما یشاء»؛ علما و استادان حوزه که قریبالاجتهاد هستند وظیفه سنگینی دارند و شکر این نعمت، بیان حقایق است. خداوند علم و جهل و عالم و جاهل و تعلیم و تعلم را جعل کرده تا در روز قیامت کسی که ظلم کرده است نگوید که من مطلع نشدم و نمیدانستم که فلان کار من ظلم است و حجت بر او تمام شود تا در قیامت پاداش و جزا داده شود.
انتهای پیام