جهادگران از فعالیت‌های جزیره‌ای دوری کنند + فیلم

گروه‌های جهادی تاکنون خدمات ثمربخشی را در مناطق محروم انجام داده‌‌اند و هر زمان که نقطه‌ای از کشور با بحران مواجه شده است، برای خدمت به همنوعان خود در آنجا حاضر شده‌اند. گروه‌های جهادی که فلسفه‌ای جز خدمت بی‌شائبه و بدون چشمداشت به محرومان و آسیب‌دیدگان نداشته‌اند، در صحنه‌های مختلف اجتماعی همچون بلایای طبیعی و محرومیت‌زدایی از محرومان به میدان آمده و در گمنامی کامل به خدمت‌رسانی به اقشار محروم و نیازمند کشور پرداخته‌اند.

وقوع انقلاب اسلامی نشان داد که هر زمان مردم در اجرای برنامه‌های مهم و بزرگ مشارکت کرده‌اند، نتایج مطلوبی به دست آمده است. از ابتدای انقلاب تاکنون برنامه‌ها و فعالیت‌هایی که رنگ و بوی مردمی داشته و از دل مردم برآمده، همواره تأثیرگذار بوده و به سرانجام رسیده و یکی از نشانه‌های این مهم، شکل‌گیری گروه‌های جهادی در کشور است.

ایکنا درباره ارزیابی فعالیت‌های جهادی در کشور، بررسی ساز و کارهای اثرگذاری بیشتر این فعالیت‌ها و توسعه فعالیت‌های جهادی با حسن بیادی، فعال فرهنگی کشور به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید و می‌بینید.

ایکنا ـ روند فعالیت‌های جهادی در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در این دنیای مدرنیته در کشورهایی مانند ایران و کشورهایی که در حال تجربه توسعه و پیشرفت هستند، دولت‌ها به راحتی نمی‌توانند عدالت و توسعه را به شکل صحیح و کامل محقق کنند. این مسئله می‌طلبد گروه‌هایی در کنار دولت‌ها مفید به فایده بوده و به مردم خدمت‌رسانی خدایی داشته باشند یعنی هیچ کار تجاری انجام ندهند.

نام جهاد در کشور ما در گذشته با جهاد سازندگی عجین بود. مشکلاتی ایجاد شد و به نظر می‌رسد که اشتباهی در این زمینه صورت گرفت که نام جهاد تغییر پیدا کرد. جهاد سازندگی با انقلاب متولد شد و به صورت خودجوش از طریق مردم اداره می‌شد. بعدها بود که ساختار جهاد به سازمان و وزارت جهاد سازندگی تبدیل شد. جهادگران کارهای مؤمنانه و صادقانه را به صورت گسترده انجام می‌دادند و این فعالیت‌ها در زمانی کوتاه چنان اوج گرفت که مسئولان مجبور شدند برای این کار مؤمنانه و صادقانه سازمانی ایجاد کنند که هم‌نام جهاد سازندگی بود.

در آن زمان مردم بدون هماهنگی با مسئولان و دست‌اندرکاران به صورت خودجوش نسبت به انجام فعالیت‌های جهادی اقدام می‌کردند. برای مثال در آن دوران بنده به همراه همسرم در روزهای پایانی هفته برای درو کردن گندم به مناطق دوردست رفته و به کشاورزان کمک می‌کردیم. لذا با وقوع انقلاب اسلامی سازمان‌های مردم‌نهاد مختلفی در زمینه‌های گوناگون شکل گرفت. برای مثال کمیته‌ها گروه‌های خودجوشی بودند که از سوی تشکیل شدند و در ادامه مسئولان مجبور شدند تا آن‌ها را در قالب سازمانی به نام کمیته‌های انقلاب اسلامی سازماندهی کنند که این سازمان تا اوایل دهه 70 همچنان فعالیت داشت و سپس در نیروی انتظامی ادغام شد.

فعالیت‌های مردمی و جهادی به ویژه در زمانی که با هماهنگی دولت اجرایی شوند، بسیار جذاب و لذت‌بخش هستند. در ادامه، مجموعه وزارت جهاد سازندگی با وزارت کشاورزی ادغام شد و با تغییر ساختاری که انجام شد، برخی از امور جهادی بر روی زمین ماند. در ادامه و با حکم مقام معظم رهبری، فعالیت‌های جهادی برعهده بسیج نهاده شد.

در آن زمان مرحوم سردار شهید حجازی که فرمانده بسیج بودند، سازماندهی و تشکیلات بسیار خوبی در بسیج ایجاد کرده بودند که در تمامی گروه‌های مخاطب جامعه نمایندگی داشت. امروز بسیج در اقشار مختلف تشکیل شده و فعالیت دارد. نفس خود بسیج جهادی است، یعنی مردم به صورت خودجوش بسیج را تشکیل دادند و مسئولان نیز با حکم امام(ره) اقدام به تشکیلاتی کردن آن داشتند اما مردمی بودن بسیج همچنان حفظ شد.

بسیج در زمینه‌های مختلف موفق بود تا اینکه تغییراتی در ساختار آن ایجاد شد و به جای اینکه به تقویت بسیج پرداخته شود، قرارگاه‌هایی در کنار آن ایجاد شد که مربوط به بسیج نبود. قرارگاه‌های ایجاد شده خیلی می‌توانست به نام بسیج مفید به فایده باشد یعنی با دارا بودن یک فرماندهی واحد حالت محلی خود را حفظ کند. بسیج فقط برای پاس دادن و حضور در مساجد نیست بلکه همواره قرار بر این بود که با نمایندگی از طرف حکومت در کنار مردم باشد که هم به صورت مردمی اداره شده و هم با مردم در ارتباط باشد. این مسئله می‌توانست بسیار مفید باشد. همانطور که همگان می‌دانند جنگ تحمیلی را بسیجیان اداره کردند. این سازمان باارزش و والامقام و خدایی بسیج بود که توانست هشت سال دفاع مقدس را اداره کند.

لازم بود که فعالیت‌های جهادی در زمینه‌های مختلف انجام شده و مسیر توسعه کشور با سرعت بیشتری انجام شود. برنامه‌های مختلفی همچون سدسازی، کشاورزی، صنایع مختلف، بهداشت و درمان و ...از جمله اموری بودند که باید به صورت جهادی اداره می‌شدند. زمانی قرار بر این بود تا واکسیناسیون به صورت همگانی در کشور انجام شود که بسیج به این قضیه ورود کرده و به کمک دولت شتافته و این کار را به نحو احسن انجام داد. متأسفانه با ایجاد قرارگاه‌های مختلف ویژگی جهادی بسیج از بین رفت در صورتی که می‌توانیم جهاد را در کنار بسیج در ادارات داشته باشیم.

ایکنا ـ آیا ساختار جهادی در کشور ما نیاز به اصلاح دارد؟

امروز می‌توانیم از ساختار جهادی برای تغییر و اصلاح ساختار، مردمی بودن بیشتر سازمان‌ها، رفع مشکلات مردم، سرعت بخشیدن به تحقق اهداف استفاده کنیم. به نظر می‌رسد که فعالیت‌های جهادی امروز به نوعی جزیره‌ای شده است. علیرغم اینکه به تمامی جهادگران افتخار کرده و قدردان فعالیت‌های ایشان هستیم، به نظر می‌رسد که فعالیت‌های جهادی امروز به صورت جزیره‌ای اداره می‌شود. اگر بتوانیم نوعی مدیریت یکپارچه البته نه به این صورت که فقط یک نفر دستور داده و دیگران آن را اجرا کنند، بلکه منظور از مدیریت یکپارچه این است که همگان در کنار یکدیگر تصمیم گرفته و یک کار انجام داده و به فعالیت‌های جهادی بپردازند.

این مسئله موجب کاهش هزینه‌ها شده و باعث می‌شود که فعالیت‌ها به صورت واحد انجام شده و تداخل در کار و برنامه‌های موازی انجام نشود. مهمتر از تمامی این مسائل این است که مقام معظم رهبری نیز برای تحقق عدالت، توسعه و پیشرفت به کارهای جهادی تأکید دارند و یکی از تأکیدات ایشان نیز همین مدیریت یکپارچه است. دومین تأکید ایشان این است که جهادگران یک رسانه قوی و مستقل داشته باشند. زمانی امام خمینی(ره) از مسئولان جهاد سازندگی خواسته بودند که فعالیت‌های خود را به گوش مردم برسانند. واقعیت این است که جهادگران باید دارای رسانه ویژه باشند و رسانه ملی نیز یک شبکه ویژه را به جهادگران و فعالیت‌های جهادی اختصاص دهند. فعالیت‌های جهادی امور بسیار دلنشینی هستند و می‌توانند به نوعی سبک زندگی را به مردم آموزش داده و ایشان را در این زمینه تربیت کند. فعالیت‌های جهادی را می‌توان از همان کودکی به فرزندان آموزش داد و افراد جهادی تربیت کرد. لذا برای توسعه عدالت باید فعالیت‌های جهادی توسعه پیدا کند. البته اگر سردمداری این مسئله نیز در اختیار بسیج باشد، موفقیت بیشتری خواهد داشت؛ چراکه ساختار بسیج از ظرفیت لازم برخوردار بوده و برای این مسئله کاملا مهیاست و نیازی به ایجاد ساختار جدید در این زمینه وجود ندارد.

ایکنا ـ برای تقویت این مسیر باید چه ساز و کارهایی در نظر گرفت؟

جهادگرانی که فعالیت جهادی می‌کنند باید قربة الی الله به فعالیت بپردازند. البته این بدان معنا نیست که هیچ پولی دریافت نکنند. منظور از جهادی کار کردن این است که این امور برای خدا انجام شود. امروز تمامی افراد در ادارات مختلف باید جهادی عمل کنند. تمامی امور امیرالمؤمنین(ع) جهادی بود. فعالیت جهادی از کوشش و جهد بی‌وقفه و با برنامه نشئت می‌گیرد؛ چراکه کار بی‌برنامه، جهادی نیست.

فعالیت‌های جهادی نیز باید دارای برنامه و استراتژی باشد. امروز اگر قصد داریم تا درخت تنومند و تناور بسیچ پایدار بماند، باید با برنامه بوده و همگام با دولت فعالیت کنیم. البته دولت نیز وظیفه دارد تا از فعالیت‌های جهادی به نحو احسن حمایت کند؛ چراکه این مسئله به سود دولت است. این جهادگران هستند که می‌توانند روحیه جهادی را در ادارات شکوفا کرده و بسیاری از فسادهای اقتصادی و فسادهای خانمان‌برانداز اداری را برطرف کنند.

ایکنا ـ گروه‌های جهادی چگونه می‌توانند از توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی در بند هشتم پیام ۹ ماده‌ای ایشان که فرمودند: «به ارتباط گروه‌های جهادی با یکدیگر و ارتباط آن‌ها با دستگاه‌های قادر بر پشتیبانی بپردازید؛ بی‌آنکه دچار ارتباط‌های اداری مرسوم و دست‌وپاگیر شوید» بهره ببرند؟

متأسفانه برخی نهادها نه تنها به جهادگران یاری نمی‌رسانند، بلکه بعضاً در مسیر فعالیت‌های جهادی نیز سنگ‌اندازی می‌کنند. امروز حتی در برخی استان‌ها ناهماهنگی‌های زیادی وجود دارد که کارهای جهادی را معطل می‌کند. در جایی که یک بانوی سیستانی توانسته است در سخت‌ترین شرایط و با دست خالی تعداد یکصد حافظ کل قرآن را تربیت کند، دیگر جایی برای سنگ‌اندازی و ایجاد مشکل در مسیر جهادگران وجود ندارد. کار جهادی به‌گونه‌ای است که مذهبی و غیر مذهبی، مسلمان و مسیحی و ... نمی‌شناسد. جهادگران امروز خدمات خود را در اختیار تمامی اقوام و مذاهب مختلف کشور قرار می‌دهند.

بسیج تنها برای اسلام نیست، بلکه برای حفظ و حراست از تمامی آحاد مردم و آرمان‌های مقدس نظام جمهوری اسلامی تشکیل شده است. بسیاری از غیر مسلمانانی که در هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند، بسیجی بودند. همچنین، بسیاری از ایشان نیز جهادگر بوده و در جهاد سازندگی به شهادت رسیدند.

البته نباید فراموش کنیم که اگر به سمت مکلف کردن دستگاه‌ها برای کمک به جهادگران حرکت کنیم، به نوعی فعالیت‌های جهادی را نیز اداری کرده‌ایم که مناسب نیست. در این زمینه باید سازمان بسیج را تقویت کرد و بودجه‌های لازم را در اختیار این سازمان قرار دهیم، بسیج توانمندی این کار را دارد تا فعالیت‌های جهادی را با کمک مردم به خوبی پیش ببرد. امروز مقوله کمک‌های مؤمنانه از سوی بسیج اداره و اجرا می‌شود. اگر بسیج نبود، معلوم نبود که چه مشکلاتی برای کشور ایجاد می‌شد. بسیج برای کشور کشتی نجاتی است که توانست با تکیه بر ایمان و اهل بیت(ع) مشکلات کشور را یک به یک حل کند.

ایکنا ـ گروه‌های جهادی چگونه می‌توانند از توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی در بند دوم پیام ۹ ماده‌ای رهبر انقلاب در رابطه با اطلاع‌رسانی هنرمندانه از فعالیت‌های جهادی بهره‌ ببرند؟

امروز قرارگاه‌های زیادی در کنار بسیج ایجاد شده و هرکدام به فعالیت‌های مربوط به خود می‌پردازند که این مسئله موجب ایجاد فعالیت‌های جزیره‌ای شده است. لذا عدم ساختار واحد برای این‌گونه فعالیت‌ها موجب می‌شود که کار تبلیغاتی این فعالیت‌ها برای مردم از سوی رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها به خوبی انجام نشود. البته نیازی به ایجاد ساختار جدید در این زمینه نیز وجود ندارد؛ چراکه امروز ساختاری به نام بسیج سازندگی وجود دارد که با نهادهای مختلف کشور در ارتباط است. امروز همگان می‌توانند زیر سایه چتر مهربانانه بسیج حضور پیدا کرده و اقدام به فعالیت‌های جهادی کند.

بسیج امروز دانشمندان، نیروهای مؤمن و متعهد زیادی را تربیت کرده و جوانان فراوانی را از دام‌های متعدد و معضلات فرهنگی و اجتماعی نجات داده است. بسیج در حوزه‌های مختلف موفق بوده و امکانات لازم را در اختیار دارد. لذا امروز می‌توان تمام قرارگاه‌های مختلف را زیر نظر سازمان بسیج قرار داد و با از بین بردن موازی‌کاری‌ها و برنامه‌های جانبی، به سرعت در مسیر توسعه و کمال حرکت کرد. بسیج در زمینه‌های مختلف دفاعی، امنیتی، عمرانی و ... موفق بوده و نشان داده است که می‌توان با هماهنگی و همکاری مردم تمامی امور را به خوبی پیش برد. امروز باید بسیج را تقویت کرد تا تفکر بسیجی در نهادهای مختلف نقش بسته و مشکلات و فسادها را از بین ببرد.

جهادگران باید حتماً به صورت یکپارچه نسبت به اطلاع‌رسانی اقدامات و خدمات انجام شده در قالب‌های مختلف هنری از جمله تولید فیلم، سریال، نشریات مختلف، فضای مجازی و ... اقدام کنند. متأسفانه نهادهای مختلف در حال انجام فعالیت‌های جزیره‌ای در این زمینه هستند و هر کدام برای خود فعالیت می‌کنند که باید فعالیت‌های خود را به صورت یکپارچه و در هماهنگی با هم انجام دهند تا تأثیرگذاری بیشتری در میان مردم داشته باشد.

نهادهای مختلف باید دستورات مقام معظم رهبری را به خوبی اجرا کنند. امروز چنانچه این‌گونه عنوان می‌کنیم که پیرو ولایت هستیم باید سخنان مقام معظم رهبری را محقق کنیم؛ چراکه ولی‌نعمت ایشان مردم هستند و هرچه مسئولان بیشتر به مردم خدمت کنند، رهبر انقلاب بیشتر راضی و خشنود خواهند بود. امروز نیازمند تربیت ولایی در کشور هستیم و باید این روحیه در جامعه تقویت شود. امروز یکی از دغدغه‌های اصلی رهبر معظم انقلاب اسلامی، مسئله اقتصاد مردم است. همه مسئولان باید به صورت جهادی وارد میدان شده و مشکلات اقتصادی کشور را حل کنند.

گفت‌وگو از مجتبی افشار