همکاری در حکمرانی خوب؛ مصداق «تَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى» + صوت
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری با تأکید بر اینکه شکل‌گیری اراده در میان مسئولان نقطه عزیمت حرکت به سمت هم‌افزایی و هماهنگی سازنده است، گفت: از نگاه اسلامی و قرآنی، هر اقدام و رفتاری که مؤمنان انجام می‌دهند، به شرط نیت خوب و نیکو، نزد خداوند ثواب دارد و از مصادیق بارز «تعاونوا علی البر و التقوی» همکاری در حکمرانی خوب و تسهیل مسیر حکمرانی در جهت صلاح و فلاح ملت است.
قاسم جعفری، معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره طرح مسئله هماهنگی و هم‌افزایی کامل قوای سه‌گانه از سوی رهبر معظم انقلاب و سازوکارهای اجرایی این امر گفت: رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر نکات اساسی را مطرح کردند که یکی از این نکات، همکاری بین قوا بود و فرمودند این راهبرد کلی است و اگر قوای سه‌گانه به طور کامل همکاری کنند کارها به هیچ‌‌وجه گره نمی‌خورد و خود مسئولان و مدیران این قوا می‌دانند که این همکاری و هم‌افزایی چگونه ایجاد می‌شود.
وی افزود: بنابراین اولین نکته که رهبر انقلاب بر آن تأکید فرمودند این بود که راه حل گشودن گره‌ها، همکاری و هم‌افزایی است. مسئله بعد این است که خود مسئولان راهکار ایجاد این همکاری را می‌دانند، پس این امر نیازمند یک اراده قوی از سوی مسئولان است و همه قوا باید فعل خواستن را برای رسیدن به این همکاری و هم‌افزایی صرف کنند. لذا نقطه عزیمت شکل‌گیری این اراده در هر سه قوه برای طی کردن مسیر هم‌افزایی و هماهنگی است.
بیشتر بخوانید:
- عبور از مرز تعصبات جناحی و قوه‌ای؛ لازمه عملی‌شدن هم‌افزایی حداکثری قوا
- سازوکار اجرایی هماهنگی قوا حرکت در چارچوب قانون است
جعفری اظهار کرد: از نگاه اسلامی و قرآنی، هر اقدام و رفتاری که مؤمنان انجام می‌دهند، به شرط نیت خوب و نیکو، نزد خدا ثواب دارد و از مصادیق بارز «تعاونوا علی البر و التقوی» همکاری در حکمرانی خوب و تسهیل مسیر حکمرانی در جهت صلاح و فلاح ملت است.
توجه به قانون اساسی
وی بیان کرد: برای تحقق این همکاری و هم‌افزایی مطلوب میان قوا هر کدام از قوا اعم از رؤسا و مسئولان مختلف در تمام سطوح، باید وظایف و رسالت‌های قانونی خود را احصا کرده و ببینند چه مسئولیت‌هایی برعهده دارند. رهبر معظم انقلاب مرجع اصلی را برای تحقق این همکاری قانون اساسی قرار دادند و قانون اساسی هم اختیارات و وظایف هر یک از قوای سه‌گانه را مشخص کرده است.
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری بیان کرد: اگر یکبار مسئولان و اعضای هر یک از قوا وظایف خود را در قانون اساسی و بعد هم در قوانین عادی مرور کنند متوجه می‌شوند چگونه در جهت تحقق این همکاری و هم‌افزایی بین قوا عمل کنند.
وی یادآور شد: برای اینکه هر مسئولی این اختیارات و وظایف را به خوبی انجام دهد باید به دنبال برنامه عالمانه در جهت تحقق این رسالت‌ها باشد. یکی از ضعف‌ها که منجر به غلبه حاشیه بر متن و اختلال در روند همکاری و هم‌افزایی می‌شود، همین نداشتن یک افق روشن از برنامه‌ها در هر یک از قواست. وجود برنامه است که منجر به حرکت به سمت سازوکارهای عملیاتی شدن آن برنامه می‌شود.
وحدت قوا ناقض استقلال هر قوه نیست
جعفری دیگر سازوکار تحقق همکاری حداکثری میان قوا را توجه به موضوع حفظ استقلال قوا براساس اصل 57 قانون اساسی دانست و گفت: هر قوه باید کار خود را براساس قانون، حقوق، اختیارات و وظایفی که دارد انجام دهد. در حقیقت اتحاد و وحدت میان قوا به معنای تفویض اختیارات و وظایف خود به قوه دیگر نیست. اتفاقا سازوکار قانون اساسی به نحوی تدوین شده که هر یک از قوا اگر وظایف خود را انجام ندهد، حرکت کلی قوا مختل می‌شود.
وی ادامه داد: واقعاً اگر مجلس، یک مجلس قوی و قانون‌گذار حرفه‌ای و دقیق نباشد، دولت و قوه قضاییه دچار مشکل می‌شود و اگر دولت هم دولت توانمند و متخصص و متعهد نباشد عملکرد مجلس و قوه قضاییه دچار اختلال می‌شود. لذا هر کدام از قوا در جای خود باید کارش را درست انجام دهد تا در کلیت، حرکت رو به پیشرفت اتفاق بیفتد. پس تلاش همه قوا باید بر این باشد که قوه دیگر قوی باشد.
نفی رقابت‌های غیر سازنده
جعفری با بیان اینکه جهت همکاری و هم‌افزایی باید در راستای تحقق اهداف کلان و اساسی نظام باشد، گفت: در این رستا رؤسای قوا نباید درگیر مسائل خرد و جزئی شده و از مسائل کلان باز بمانند. همراهی و همکاری در سطح رؤسای قوا به معنای ریل‌گذاری همگرایانه است. بر این مبنا یکی از راهکارهای مهم نفی رقابت‌های غیر سازنده میان قواست. گاهی اوقات در پشت صحنه برخی افراد در سطوح مختلف قوا یک رقابت غیر اعلام شده با هم دارند که این به همکاری میان قوا ضربه می‌زند که نباید در تله چنین رقابت‌هایی افتاد.
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری تصریح کرد: این رقابت‌ها بیشتر از روی تعصب، نادانی یا اغراض سیاسی است در حالی که کیاست مؤمنانه در شکل‌گیری یک همراهی و همکاری همدلانه و سالم بین مسئولان در سطوح مختلف به ویژه در سطح رؤسای قوا است.
فرآیندهای جاری حکمرانی بازی مرگ و زندگی نیست
جعفری یادآور شد: گاهی مسائلی پیش می‌آید که فرآیندهای جاری در حکمرانی خارج از روند آن دیده می‌شود. برای مثال وقتی یک نماینده سؤال یا نقدی را از مقام دولتی مطرح می‌کند آن مقام دولتی نباید طرح این مسئله را به مثابه دشمنی با خود تلقی کند زیرا این بخشی از وظایف قانونی نماینده است. از آن طرف نمایندگان بارها مراجعه می‌کنند و برای یک مسئله یا اشکال کوچک، استیضاح وزیر را پیش می‌کشند که این هم درست نیست. لذا بازی فرآیندهای طبیعی حکمرانی چه در عرصه قانونگذاری و چه در عرصه اجرا نباید بازی مرگ و زندگی حیات سیاسی تلقی شود.
وی بیان کرد: اگر همکاری‌ها و همراهی‌های مسئولان بخش‌های مختلف در چارچوب قانون و اخلاق باشد خیلی از مسائل، سوء‌تفاهم‌ها و اختلافات میان قوا حل می‌شود. همانطور که قانونگذاری طبق قانون اساسی حق انحصاری مجلس است، نمایندگان نیز در اجرا نباید دخالت کنند، هر چند رهبر معظم انقلاب به مجریان فرمودند امین‌تر و سالم‌تر از نمایندگان برای مشورت پیدا نمی‌کنید. اگر این رویکرد تعاملی از سوی همه قوا رعایت شود، فضای همکاری ایجاد می‌شود. بعضی مواقع مشکل ما در حکمرانی این است که عده‌ای می‌خواهند در اجرا و عده‌ای هم در قانونگذاری دخالت کنند.
وجه ایجابی و سلبی تعامل میان قوا
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری اظهار کرد: عامل دیگری که مانع شکل‌گیری همکاری حداکثری میان قوا است مشخص نکردن دقیق موضوع و ابعاد آن است که باید مسئله مورد بحث کاملا روشن و شفاف باشد تا موجب بحث‌ها و جدل‌‌های مخرب و غیر سازنده نشود.
جعفری با تأکید بر اینکه همکاری و هم‌افزایی بخش ایجابی تعامل میان قوا و پرهیز از حاشیه‌سازی تکلیف سلبی قوا در روابط با همدیگر است، گفت: حضرت امیرالمؤمنین(ع) چهار آفت را به منزله عوامل از بین‌برنده حکومت‌ها و تمدن‌ها مطرح می‌کنند که یکی از آنها رها کردن اصول و پرداختن به فروع است و لذا توجه به هر دو بعد سلبی و ایجابی در تعامل میان قوا می‌تواند آن همکاری و هماهنگی مطلوب و به نفع مردم را محقق کند و به ویژه امسال که سال انتخابات است مسئولان در همه سطوح باید تلاش کنند که ناخواسته با اظهارات و رفتارهای خود در زمین دشمن بازی نکنند.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
