پرهیز از غرور در مهلت‌ها؛ پیام سوره فجر

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم حجت‌‌پناه، دبیر کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با اشاره به اینکه امروز دشمن ریشه خوبی‌ها را یافته و می‌خواهد با تیشه آنها را از بین ببرد، اظهار کرد: قرآن ریشه تمام خوبی‌های اسلام است و دشمن امروز به عمل شنیع قرآن‌سوزی پناه برده است زیرا به‌دنبال از بین بردن ریشه است که البته نمی‌تواند.

وی با ذکر اینکه دشمن سالها است که می‌خواهد نور خدا را خاموش کند، ادامه داد: او به این نتیجه رسیده که قرآن و اهل‌بیت(ع) نور خدا هستند؛ جبهه دشمن با تمام قوا و با سُم اسبان بر پیکر بی‌جان اباعبدالله(ع) تاختند تا نور اهل‌بیت(ع) را خاموش کنند غافل از آنکه این شیشه عطر باز شد و رایحه دل‌انگیزش تمام عالم را فرا گرفت.

حجت‌‌پناه بیان کرد: قرآن نیز همچون عودی است که سوزاندن آن باعث شد عطر خوش آن کل عالم را پُر کند و حتی غیرمسلمانان در صدد شناختن ریشه این عطر خوش برآمدند و امروز همگان عمل غیرانسانی و غیرحرفه‌ای قرآن‌سوزی را محکوم می‌کنند لذا باید خدا را شاکر باشیم که دشمنان ما باعث شناخته شدن دین ما می‌شوند؛ نادانی دشمن همین‌جاست که خودش ابزار شناساندن دین و قرآن به سرتاسر عالم می‌شود.

این حافظ کل قرآن کریم در ادامه تبیین مضامین سوره مبارکه فجر و با اشاره به پرداختن آیات این سوره به سرنوشت گذشتگان، گفت: مطالعه و آگاهی از سرنوشت گذشتگان باید منجر به عبرت و تصمیم‌های بزرگ ما شود و پی به قوانین و سنت‌های عالم ببریم؛ ما باید متوجه شویم که سرگذشت و سرانجام اقوام عاد، ارم، ثمود و فرعونیان که در سرزمین‌های خود طغیانگر بوده و زمینه بروز فساد را در جامعه فراهم کردند، به کجا کشید که به تصریح این سوره «فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ» یعنی نابودی و عذاب الهی است.

سرنوشت طغیان‌گران در سوره فجر 

حجت‌‌پناه با تأکید بر اینکه خدا در کمین طغیان‌گران نشسته است، توضیح داد: اگر کسی در گروه خدا نباشد، بی‌تفاوتی پیشه کند و یا در مقابل خداوند شمشیر بکشد، خدا در کمین او می‌نشیند و درست هنگامی که از بین رفتن آنان بیشتر باعث عبرت ديگران می‌شود، خدا عذابش را برایشان نازل می‌کند. ماندگاری جسم فرعون باعث عبرت دیگران می‌شود لذا خدا جسم فرعون را بعد از غرق شدن از آب نجات می‌دهد.

وی افزود: انسان‌های مسن و سالخورده که عمری را پشت سر گذاشته‌اند، اگر اهل عبرت بوده و «صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ» نبوده باشند، از این سرگذشت‌ها در جوانی عبرت گرفته و مسیر صحیح را طی کرده‌اند؛ نوجوانان اما هنوز چنان قدرت تشخیصی ندارند که بدانند وقتی مسیری را انتخاب می‌کنند چه سرنوشتی در انتظارشان است. 

حجت‌پناه با اشاره به برپایی محافل عزاداری در هیئت‌ها و نسبت نوجوانان با این مجامع، اظهار کرد: نوجوان در این جمع‌ها خودش را با اباعبدالله(ع) مواجه می‌بیند و حضرت آیینه تمامی نمایی از جلوه پروردگار است و ما را نیز به خودمان نشان می‌دهد، لذا وقتی نوجوان با دل پاکش به هیئت می‌رود و در محضر حضرت سیدالشهدا(ع) قرار می‌گیرد، در آیینه پاک و صاف وجود آن حضرت هم خداوند را می‌یابد و هم خودش را می‌بیند. 

وی با تأکید بر اینکه نوجوان در آیینه وجود امام حسین(ع) متوجه نقص‌ها و عیوب خود می‌شود، گفت: لذا درصدد توبه بر می‌آید و بیشترین توبه در هیئت اتفاق می‌افتد، همذات‌پنداری با شخصیت‌های دیگر از ویژگی‌های مهم و شایع دوران نوجوانی است که به تصمیم‌گیری و انتخاب او کمک می‌کند. نوجوان وقتی با شخصیت دیگری همذات‌پنداری کرده و خود را جای او می‌بیند، تلاش دارد تا در تمامی ساحت‌ها شبیه به او شود.

دبیر کانون‌های خدمت رضوی در استان با اشاره به نقش‌آفرینی نوجوان رشید کربلا قاسم بن حسن(ع) که الگوی نوجوان امروز ماست، توضیح داد: این نوجوان رشید در تمامی صحنه‌هایی که بر حضرت سیدالشهدا(ع) می‌گذرد حضور دارد.

حجت‌‌پناه با یادآوری شب عاشورا که حضرت سیدالشهدا(ع) بیعت را از یارانشان بر می‌دارند تا هر کسی که نمی‌خواهد بماند و شهید شود، افزود: در نفس المهموم شیخ عباس قمی آمده که در این شب آنگاه که امام حسین(ع) خطبه خواندند و جایگاه یاران خود را یک به یک به آنان نشان دادند به آنان فرمودند: «فردا من و شما همه کشته خواهیم شد»، حضرت قاسم تصور کرد این افتخار مختص مردان و بزرگسالان است و شامل نوجوانان نمی‌شود لذا پرسید: «آیا من نیز فردا کشته خواهم شد» امام(ع) با مهربانی پرسیدند که «مرگ در نزد تو چگونه است؟» حضرت قاسم عرض کرد: «احلی من العسل» یعنی شیرین‌تر از عسل.

درس‌های قاسم(ع) به نوجوانان

این کارشناس مذهبی در استان تصریح کرد: وقتی امام(ع) از قاسم می‌پرسند که مرگ را چگونه می‌بینی، این نوجوان بی‌باک قرار است پاسخی دهد که در تاریخ ماندگار شود و می‌گوید از عسل شیرین‌تر. مرگی که ما تجربه می‌کنیم تا ثانیه‌ای دیرتر تجربه کنیم، انواع و اقسام گناهان را مرتکب می‌شویم و چه حق‌ها که پایمال می‌شود تا چند لحظه بیشتر زنده بمانیم، اما همین مرگ در زمانی که خون ما برای یک نهضت مورد نیاز ولی جامعه است، از عسل شیرین‌تر می‌شود زیرا این خون بر روی زمین ریخته نمی‌شود بلکه در رگ‌های اجتماع ساری و جاری خواهد شد. 

حجت‌‌پناه با اشاره به اینکه قاسم در روز عاشورا نیز با عملکردش تصویری از خود را در پهنه تاریخ ماندگار می‌کند، بیان کرد: در این روز قرار است امام حسین(ع) در پاسخ به قاسم که اذن ورود به میدان را می‌گیرد، رخصت ندهند تا این نوجوان با اصرار و التماس خود، نامش را برای همیشه ماندگار کند.

وی با تأکید بر اینکه انسان اگر زیست درستی داشته باشد بهره‌اش را همه اجتماع می‌برد، گفت: انسان اما اگر زندگی درستی نداشته باشد، هم همه عالم را فاسد می‌کند و هم خود یک وجود فاسدکردنی و فاسدشدنی می‌شود؛ زمین به تصریح آیه «ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ» (روم/41)، متأثر از فساد انسان‌هاست و کسانی که خداوند در سوره فجر اشاره دارد که طغیان کرده و در مقابل خداوند گردن‌کشی کردند، شایسته عذاب الهی هستند.

حجت‌‌پناه با اشاره به آیات شش و هفت از سوره مبارکه علق «إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَىٰ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَىٰ»، تصریح کرد: انسان همین که احساس کند کسی کارهایش را نمی‌بیند و مورد نظارت واقع نمی‌شود و زمانی که فقط خودش را ببیند و دقت در کارها و تأثیر کارهایش نداشته باشد و این تأثیر را بر سرنوشت خودش و دیگران مورد غفلت قرار دهد، سر به طغیان می‌گذارد و فکر می‌کند که هر کاری می‌تواند انجام دهد.

وی با تأکید بر اینکه قوانین و سنت‌هایی بر عالم حاکم است، اضافه کرد: این قوانین انسان‌های خوب را به سمت سعادت و کمال سوق می‌دهد و طغیان‌گران را دچار سرنوشت‌های تلخ می‌کند لذا باید به خدا پناه ببریم که مبادا در مقابلش بایستیم و خداوند با ما مقابله کند که در این صورت، شکست ما حتمی است. 

حجت‌‌پناه تصریح کرد: سوره مبارکه فجر به ما و به‌ویژه به نوجوانان ما می‌آموزد که در میان تمام خط‌کشی‌های تاریخی و اجتماعی باید در خط خدا قرار بگیریم و مهلت‌ها ما را دچار غرور نکند، والا خدا به تصريح آیه «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ»، در کمین انسان‌های طغیان‌گر است.

این حافظ کل قرآن کریم خطاب به نوجوانان هیئتی، بیان کرد: در جایگاهی که شما قرار دارید افراد زیادی آمده‌اند و رفته‌اند و رویش‌ها و ریزی‌های فراوانی اتفاق افتاده است،  چه بسیار هیئتی‌هایی که هم خود رشد یافتند و هم باعث رشد دیگران شدند و چه بسیار که در میانه راه خسته شدند و بازماندند و چه افرادی که در مقابل خدا ایستادند و شمشیر به روی خدا کشیدند، اگر بخواهیم تا مقام شهادت پیش برویم باید در این مسیر ماندگار باشیم. 

حجت‌‌پناه در پایان گفت: همانطور که خداوند راه توبه را برای فسادگران باز گذاشته است، راه استقامت و پایداری را هم به توصیه آیه ۳۰ از سوره مبارکه فصلت، جلوی پای هیئتی‌ها و مؤمنان و معتقدان قرار داده است. اصرارهای قاسم بن الحسن(ع) این درس را می‌آموزد که باید در راه حق به دست و پای امام زمانمان بیفتیم تا او ما را بپذیرد.